ปลดล็อกศักยภาพ ส่งเสริมการจ้างงาน รับมือสังคมผู้สูงอายุ

แรงงานผู้สูงอายุ : ทรัพยากรบุคคลล้ำค่าที่ตลาดแรงงานไทยมองข้าม

ปัญหาแรงงานผู้สูงอายุในประเทศไทยกำลังทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เนื่องจากประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์ สัดส่วนของประชากรวัยทำงานลดลง ในขณะที่จำนวนผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้มีแรงงานผู้สูงอายุเข้ามาในตลาดแรงงานมากขึ้น แต่น่าเสียดายที่แรงงานกลุ่มนี้กลับถูกมองข้ามจากสังคมและตลาดแรงงานไทย ทั้งๆ ที่พวกเขาคือทรัพยากรบุคคลที่ล้ำค่าและมีศักยภาพสูง

สาเหตุหลักที่ทำให้แรงงานผู้สูงอายุถูกละเลยจากตลาดแรงงาน มาจากอคติ ค่านิยม และการขาดโอกาส ผู้สูงอายุมักถูกมองว่าทำงานช้า ไร้ประสิทธิภาพ ตามเทคโนโลยีไม่ทัน และมีปัญหาสุขภาพ ทำให้หลายคนเชื่อว่าจ้างงานผู้สูงอายุไม่คุ้มค่า นอกจากนี้ ยังมีค่านิยมที่ฝังรากลึกในสังคมไทยมานาน ว่าผู้สูงอายุควรได้พักผ่อน ไม่จำเป็นต้องทำงานแล้ว ประกอบกับการขาดโอกาสในการเข้าถึงตำแหน่งงานและการฝึกอบรมเพิ่มทักษะ ยิ่งทำให้แรงงานผู้สูงอายุถูกกีดกันออกจากตลาดแรงงานมากขึ้นไปอีก 

ยกตัวอย่างเช่น คุณลุงสมชายวัย 60 ปี ที่มีประสบการณ์ทำงานในตำแหน่งผู้จัดการฝ่ายบัญชีมากว่า 30 ปี เมื่อเกษียณอายุจากบริษัทเดิม ท่านพยายามสมัครงานใหม่หลายที่ แต่กลับถูกปฏิเสธทุกครั้ง ด้วยเหตุผลว่าอายุมากเกินไป ทำให้ท่านรู้สึกท้อแท้และสิ้นหวังกับโอกาสในการกลับเข้าสู่ตลาดแรงงานอีกครั้ง นี่คือเพียงหนึ่งตัวอย่างของแรงงานผู้สูงอายุจำนวนมาก ที่ต้องเผชิญกับการถูกเลือกปฏิบัติเพียงเพราะอายุที่มากขึ้น

ทั้งๆ ที่ในความเป็นจริง แรงงานผู้สูงอายุล้วนแล้วแต่มีศักยภาพและคุณค่ามหาศาล พวกเขามีประสบการณ์ ความรู้ ความเชี่ยวชาญ และภูมิปัญญาที่สั่งสมมายาวนาน ซึ่งเป็นสิ่งที่หาไม่ได้จากแรงงานรุ่นใหม่ นอกจากนี้ ผู้สูงอายุยังมีความรับผิดชอบสูง มุ่งมั่นตั้งใจทำงาน มีสมาธิดี ละเอียดรอบคอบ และอดทนอดกลั้น ซึ่งล้วนเป็นคุณสมบัติที่จำเป็นต่อการทำงานในหลากหลายตำแหน่ง

ลองนึกภาพว่า หากบริษัทจ้างผู้จัดการอาวุโสที่มีประสบการณ์มากว่า 30 ปีในการบริหารจัดการ เขาจะสามารถใช้ความรู้ความเชี่ยวชาญและวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล ในการวางแผนกลยุทธ์และแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้อย่างรอบด้านและมีประสิทธิภาพ หรือแม้แต่การจ้างพนักงานอาวุโสมาทำงานด้านการผลิต เขาจะสามารถใช้ความละเอียดรอบคอบและความอดทนสูง ในการควบคุมคุณภาพชิ้นงานให้มีมาตรฐานและลดของเสียได้เป็นอย่างดี นี่คือเพียงส่วนหนึ่งของประโยชน์มากมายที่แรงงานผู้สูงอายุจะมอบให้กับองค์กรได้ 

รัฐบาลส่งเสริมการมีงานทำและส่งเสริมการจ้างงานผู้สูงอายุ

นางรัดเกล้า อินทวงศ์ สุวรรณคีรี รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า รัฐบาลมุ่งส่งเสริมและขยายโอกาสการมีงานทำและการจ้างงานผู้สูงอายุที่เหมาะสมกับวัยและประสบการณ์ เพื่อรองรับการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างเต็มรูปแบบของไทย 

โดยคณะกรรมาธิการการแรงงาน วุฒิสภา ได้จัดทำรายงานการพิจารณาศึกษาเรื่องดังกล่าว ซึ่งมีข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย เชิงปฏิบัติการ และด้านกฎหมาย อาทิ กำหนดนโยบายและยุทธศาสตร์ที่ชัดเจนในการขับเคลื่อนทั้งในภาพรวมระดับประเทศ ส่งเสริมและสนับสนุนผู้ประกอบการภาคเอกชนให้จ้างงานผู้สูงอายุ มุ่งเน้นการบูรณาการของหน่วยงานรัฐโดยคณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ และข้อเสนอแนะด้านกฎหมายในประเด็นเรื่องการคุ้มครองแรงงานผู้สูงอายุ

การจ้างงานผู้สูงอายุถือเป็นหนึ่งในมาตรการสำคัญเพื่อให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดี ทั้งสภาพร่างกายและจิตใจ มีรายได้หลังเกษียณที่เพียงพอ บรรเทาภาระงบประมาณภาครัฐในระยะยาว และยังเป็นการแก้ปัญหาขาดแคลนแรงงานในบางวิชาชีพ ตลอดจนเป็นกำลังในการขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศอีกด้วย ซึ่งภาครัฐพร้อมเดินหน้าเตรียมความพร้อมรองรับสังคมสูงวัยอย่างเต็มรูปแบบ โดยมุ่งใช้ประโยชน์จากศักยภาพของผู้สูงอายุตามความพร้อม เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดทั้งต่อตัวผู้สูงอายุเองและต่อประเทศชาติโดยรวม

เปิดรับ 'ผู้สูงวัย' สู่ตลาดแรงงาน สร้างโอกาส เติมเต็มศักยภาพ ขับเคลื่อนประเทศ

เพื่อแก้ไขปัญหาการมองข้ามแรงงานผู้สูงอายุ สิ่งสำคัญอันดับแรกคือ ต้องปรับเปลี่ยนทัศนคติและค่านิยมของคนในสังคม ให้ตระหนักถึงศักยภาพและคุณค่าของแรงงานสูงวัย ผ่านการรณรงค์ประชาสัมพันธ์และการให้ความรู้อย่างต่อเนื่อง เพื่อลบภาพลักษณ์เชิงลบที่มีต่อผู้สูงอายุ และสร้างการยอมรับจากคนทุกวัย

ขณะเดียวกัน ภาครัฐและเอกชนต้องร่วมมือกันสร้างโอกาสในการทำงานที่เหมาะสมและเป็นธรรมสำหรับแรงงานผู้สูงอายุ ทั้งการกำหนดโควตาการจ้างงาน การพัฒนาระบบสนับสนุนที่เอื้อต่อการทำงานของผู้สูงวัย เช่น การปรับสภาพแวดล้อมและอุปกรณ์ในที่ทำงานให้เหมาะกับสรีระ, การจัดเวลางานที่ยืดหยุ่น รวมถึงการจัดฝึกอบรมเพิ่มทักษะและพัฒนาศักยภาพอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด

นอกจากนี้ เรามีแบบอย่างที่ดีจากองค์กรต่างๆ ในการส่งเสริมการจ้างงานผู้สูงอายุ บริษัทชั้นนำอย่างเช่น ซีพี ออลล์, และสยามแม็คโคร ได้ริเริ่มจ้างงานผู้สูงอายุในสัดส่วนที่สูงขึ้น ทั้งในส่วนงานบริการลูกค้าและการดูแลสินค้า โดยมีการอบรมเพิ่มทักษะและจัดสวัสดิการให้อย่างเหมาะสม ซึ่งช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถกลับเข้าสู่ตลาดแรงงานและใช้ศักยภาพได้อย่างเต็มที่ หากมีบริษัทต่างๆ นำแนวทางนี้ไปปฏิบัติตาม ก็จะช่วยสร้างการเปลี่ยนแปลงในวงกว้างได้

ในภาพรวม แรงงานผู้สูงอายุเป็นกำลังสำคัญที่จะขับเคลื่อนการเติบโตของประเทศในอนาคต การมองข้ามศักยภาพของพวกเขา ไม่เพียงสร้างความสูญเสียทางเศรษฐกิจเท่านั้น แต่ยังเป็นการปฏิเสธคุณค่าและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์อีกด้วย หากเราช่วยกันสร้างสังคมที่เท่าเทียมและเปิดกว้าง ที่ให้โอกาสผู้สูงอายุได้ทำงานตามความรู้ความสามารถ เราจะสามารถใช้ประโยชน์จากประสบการณ์อันล้ำค่าของพวกเขาได้อย่างเต็มที่ ซึ่งจะเป็นพลังขับเคลื่อนที่สำคัญต่อความก้าวหน้าและความมั่งคั่งของประเทศชาติต่อไป