แคนาดาสู้โลกร้อน ผุดโครงการปลูกต้นไม้ 2 พันล้านต้น

“แคนาดา” เป็นหนึ่งในประเทศที่ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอย่างรุนแรง โดยอุณหภูมิเฉลี่ยของประเทศเพิ่มขึ้นเร็วกว่าค่าเฉลี่ยของโลกถึงสองเท่า หลายเมืองกำลังเผชิญกับคลื่นความร้อนที่รุนแรงและถี่ขึ้น ทำให้มีผู้เสียชีวิตและเจ็บป่วยจากอากาศร้อนจำนวนมาก เช่น ในรัฐควิเบกเพียงแห่งเดียว มีผู้เสียชีวิตกว่า 470 รายต่อปีจากอุณหภูมิสูงในฤดูร้อน รัฐบาลแคนาดาจึงได้เสนอ “โครงการปลูกต้นไม้ 2 พันล้านต้น” ภายในปี 2031 เพื่อช่วยรับมือกับวิกฤตโลกร้อนนี้

แม้การปลูกต้นไม้จะเป็นแนวทางที่ดีในการลดอุณหภูมิและเพิ่มพื้นที่สีเขียว แต่คำถามสำคัญคือ “ควรปลูกที่ไหน และปลูกอย่างไรจึงจะเกิดประโยชน์สูงสุดต่อผู้คน” งานวิจัยในเมืองมอนทรีออลได้ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างพื้นที่สีเขียวกับอุณหภูมิพื้นผิวเมือง พบว่าการเพิ่มต้นไม้ พุ่มไม้ และหญ้าเพียงเล็กน้อยสามารถลดอุณหภูมิได้อย่างมีนัยสำคัญ โดยเพิ่มพื้นที่ต้นไม้ 10% ช่วยลดอุณหภูมิได้ถึง 1.4 องศาเซลเซียส ขณะที่การเพิ่มหญ้าและพุ่มไม้ 10% ลดได้ราว 0.8 องศา

นอกจากนี้ การจัดวางต้นไม้ก็มีผลอย่างมาก พื้นที่ที่มีต้นไม้ต่อเนื่องและหนาแน่นให้ความเย็นมากกว่าพื้นที่ที่ต้นไม้กระจัดกระจาย อีกทั้งการกระจายพื้นที่สีเขียวยังสะท้อนถึง “ความเป็นธรรมทางสิ่งแวดล้อม” เนื่องจากเขตที่มีรายได้น้อยและมีประชากรกลุ่มเปราะบางมักเข้าถึงพื้นที่ร่มเย็นได้น้อยกว่า เช่น เด็กและผู้สูงอายุในย่านที่ขาดแคลนสวนสาธารณะต้องเผชิญอุณหภูมิสูงกว่าเขตที่มีฐานะดี งานวิจัยพบว่าชุมชนที่มีรายได้และการศึกษาสูงมักมีพื้นที่สีเขียวมากกว่า ขณะที่ย่านของผู้มีรายได้น้อยหรือกลุ่มคนผิวสีมักขาดโอกาสในการเข้าถึงพื้นที่เหล่านี้

การปลูกต้นไม้เพื่อสู้กับโลกร้อนไม่ได้เป็นเพียงเรื่องของสิ่งแวดล้อม แต่ยังเป็นเรื่องของ “ความเท่าเทียมทางสังคม” ด้วย เมืองต่าง ๆ ควรให้ความสำคัญกับการจัดสรรพื้นที่สีเขียวอย่างเป็นธรรม ควบคู่กับการออกแบบภูมิทัศน์ให้มีต้นไม้ต่อเนื่องและเชื่อมโยงกัน เพื่อช่วยลดอุณหภูมิในเมืองและเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้คนทุกกลุ่มอย่างเท่าเทียมกัน เพราะในยุคที่โลกร้อนขึ้นทุกวัน ร่มเงาของต้นไม้จึงไม่ใช่แค่ความสวยงาม แต่คือชีวิตและความยั่งยืนของเมืองในอนาคต