การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณใด ๆ ก็ตามอาจเพิ่มความเสี่ยงภาวะสมองเสื่อม งานวิจัยล่าสุดชี้

การศึกษาครั้งใหญ่ล่าสุดซึ่งเผยแพร่ในวารสารการแพทย์ BMJ Evidence-Based Medicine ได้ให้ข้อสรุปที่ชัดเจนและน่ากังวลว่า ไม่มีปริมาณการดื่มแอลกอฮอล์ที่ปลอดภัยสำหรับสมอง การค้นพบนี้ท้าทายความเชื่อเดิมที่ว่าการดื่มในระดับเบาถึงปานกลางอาจให้ผลดีต่อสุขภาพสมองได้

ผลวิจัยที่หักล้างความเชื่อเดิม

นักวิจัยได้ทำการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกจากผู้คนจำนวนมหาศาล โดยใช้วิธีการวิจัยที่หลากหลายเพื่อยืนยันความสัมพันธ์ระหว่างแอลกอฮอล์กับภาวะสมองเสื่อม พวกเขาได้ตรวจสอบทั้งข้อมูลพฤติกรรมการดื่มที่ผู้เข้าร่วมรายงานด้วยตนเอง และที่สำคัญคือ ข้อมูลทางพันธุกรรม เพื่อลดอิทธิพลของปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจทำให้ผลลัพธ์คลาดเคลื่อนได้

ข้อมูลพฤติกรรม (Observational Data): ในตอนแรก การวิเคราะห์จากข้อมูลที่ผู้คนรายงานด้วยตนเองดูเหมือนจะสนับสนุนแนวคิดเดิม โดยพบว่าผู้ที่ดื่มในปริมาณน้อย (น้อยกว่า 7 ดื่มต่อสัปดาห์) มีความเสี่ยงสมองเสื่อมต่ำกว่าผู้ที่ไม่ได้ดื่มเลยและผู้ที่ดื่มหนัก (มากกว่า 40 ดื่มต่อสัปดาห์) ซึ่งทำให้เกิดกราฟรูปตัว U ที่เคยมีการอ้างอิงถึงกันบ่อยครั้ง

ข้อมูลทางพันธุกรรม (Genetic Analysis): อย่างไรก็ตาม เมื่อนักวิจัยใช้การวิเคราะห์ทางพันธุกรรมที่ซับซ้อนขึ้น ผลลัพธ์กลับแตกต่างออกไปโดยสิ้นเชิง พวกเขาพบว่าความเสี่ยงของภาวะสมองเสื่อม เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ตามปริมาณแอลกอฮอล์ที่ดื่ม โดยไม่มีช่วงไหนที่ความเสี่ยงลดลงเลย การวิเคราะห์นี้ยังพบว่า ยีนที่เกี่ยวข้องกับการดื่มแอลกอฮอล์ที่เพิ่มขึ้นมีความสัมพันธ์โดยตรงกับความเสี่ยงสมองเสื่อมที่สูงขึ้นด้วย

คำอธิบายทางวิทยาศาสตร์

ดร.อันยา โตปิวาลา นักวิจัยอาวุโสจากมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ดและหัวหน้าทีมวิจัยอธิบายว่า ผลลัพธ์ที่ขัดแย้งกันในตอนแรกอาจเกิดจากปรากฏการณ์ที่เรียกว่า "Reverse Causation" หรือ "สาเหตุย้อนกลับ" ซึ่งหมายถึงผู้ที่เริ่มมีอาการสมองเสื่อมในระยะแรกจะเริ่มลดปริมาณการดื่มลง เนื่องจากสมองเริ่มทำงานผิดปกติ ทำให้ในข้อมูลเชิงพฤติกรรมพบว่าคนกลุ่มนี้ดื่มน้อย และดูเหมือนว่าการดื่มน้อยจะปลอดภัย ทั้งที่จริงแล้วอาการสมองเสื่อมต่างหากที่เป็นตัวทำให้ลดการดื่ม

งานวิจัยนี้ได้ให้หลักฐานที่หนักแน่นว่าแอลกอฮอล์มีฤทธิ์ เป็นพิษต่อเซลล์ประสาท โดยตรง และการบริโภคในปริมาณใด ๆ ก็ตามสามารถทำลายเซลล์สมองและลดปริมาตรสมอง (Brain Atrophy) ซึ่งเป็นหนึ่งในปัจจัยเสี่ยงสำคัญของภาวะสมองเสื่อม

บทสรุปและข้อแนะนำเพื่อสุขภาพ

ผลการศึกษาครั้งนี้เป็นข้อเตือนใจที่สำคัญว่า หากต้องการรักษาสุขภาพสมองให้ดีในระยะยาว การลดหรือเลิกการดื่มแอลกอฮอล์อาจเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด งานวิจัยพบว่าการลดปริมาณการดื่มลงเพียงเล็กน้อย เช่น จาก 3 ดื่มต่อสัปดาห์ เหลือ 1 ดื่มต่อสัปดาห์ สามารถช่วยลดความเสี่ยงสมองเสื่อมได้ถึงร้อยละ 15 การป้องกันจึงเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด และการตัดสินใจในวันนี้อาจส่งผลต่อสุขภาพสมองในอนาคต