"ทรัมป์" เยือน "ซาอุดิอาระเบีย" คว้าดีล 6 แสนล้านดอลลาร์ ประเดิมทริปตะวันออกกลางราบรื่น

ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ แห่งสหรัฐฯ เดินทางเยือนซาอุดีอาระเบียเป็นจุดหมายแรกของภารกิจการเยือนตะวันออกกลางเป็นเวลา 4 วัน ระหว่างวันที่ 13-16 พ.ค.นี้ โดยทรัมป์มีกำหนดเยือนซาอุฯ ระหว่างวันที่ 13-14 พ.ค. ต่อด้วยกาตาร์วันที่ 15 พ.ค. และปิดฉากทริปตะวันออกกลางที่สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ในวันที่ 16 พ.ค.

ซาอุดีอาระเบียมีความสำคัญทางการทูตอย่างยิ่งต่อรัฐบาลทรัมป์ โดยเฉพาะในช่วงที่สหรัฐฯ พยายามเจรจาข้อตกลงนิวเคลียร์กับอิหร่าน อีกทั้งยังมีสงครามระหว่างอิสราเอลกับฮามาสในฉนวนกาซาที่ยังคงดำเนินอยู่ นอกจากนี้ รัฐบาลทรัมป์ยังเคยใช้กรุงริยาด เมืองหลวงของซาอุดีอาระเบีย เป็นสถานที่เจรจากับรัสเซียเกี่ยวกับแนวทางยุติสงครามในยูเครนเมื่อต้นปีนี้ด้วย

นอกจากมุ่งกระชับความสัมพันธ์ด้านการเมืองกับพันธมิตรรายสำคัญในตะวันออกกลางให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้นแล้ว การเยือนซาอุฯ ของทรัมป์ในครั้งนี้ยังมุ่งเน้นในด้านธุรกิจด้วย โดยทรัมป์ได้เชิญผู้นำธุรกิจระดับโลกจำนวนมากเข้าร่วมการประชุมสุดยอดการลงทุนสหรัฐฯ–ซาอุฯ ที่กรุงริยาด ซึ่งผู้ที่ได้รับเชิญ อาทิ เจนเซน หวง จาก Nvidia, อเล็กซ์ คาร์ป จาก Palantir, เจน เฟรเซอร์ จาก Citigroup, แลร์รี ฟิงก์ จาก BlackRock, เจนนี จอห์นสัน จาก Franklin Templeton, ดารา คอสโรว์ชาฮี จาก Uber, ดีนา พาวเวล แมคคอร์มิก จาก BDT & MSD Partners และสตีฟ ชวาร์ซแมน จาก Blackstone

ด้านทำเนียบขาวชูประเด็นด้านการทูตในการเยือนตะวันออกกลางของทรัมป์ โดยแคโรไลน์ เลวิตต์ โฆษกทำเนียบขาวกล่าวว่า "ประธานาธิบดีทรัมป์ตั้งตารอการเดินทางกลับไปเยือนตะวันออกกลางอีกครั้ง โดยจะเยือนซาอุดีอาระเบีย กาตาร์ และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ซึ่งทรัมป์มุ่งเน้นการเสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ" พร้อมเสริมว่า เมื่อ 8 ปีก่อน การเดินทางเยือนต่างประเทศครั้งแรกของประธานาธิบดีทรัมป์ก็ไปยังภูมิภาคนี้ ซึ่งทรัมป์ได้นำเสนอกลยุทธ์นโยบายต่างประเทศในการสร้างสันติภาพผ่านความเข้มแข็ง

ในสมัยแรกนั้น ทรัมป์เป็นผู้ผลักดันข้อตกลงสันติภาพอับราฮัม (Abraham Accords) ที่ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างอิสราเอลกับหลายประเทศอาหรับกลับคืนสู่ภาวะปกติ และในครั้งนี้ เลวิตต์ระบุว่า ทรัมป์เดินทางกลับไปยังภูมิภาคนี้เพื่อย้ำวิสัยทัศน์ของเขาในการสร้างตะวันออกกลางที่น่าภาคภูมิใจ เจริญรุ่งเรือง และประสบความสำเร็จ โดยสหรัฐฯ และประเทศในตะวันออกกลางจะร่วมมือกัน และแทนที่ลัทธิหัวรุนแรงด้วยการค้าขายและการแลกเปลี่ยนด้านวัฒนธรรม

นอกจากนี้ เลวิตต์ยังกล่าวด้วยว่า "การเยือนตะวันออกกลางของทรัมป์ในครั้งนี้สะท้อนให้เห็นว่า เรากำลังอยู่บนเส้นทางสู่ยุคทองทั้งสำหรับอเมริกาและตะวันออกกลางที่มีวิสัยทัศน์ร่วมกันในเรื่องเสถียรภาพ โอกาส และความเคารพซึ่งกันและกัน"

ด้านกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ระบุว่า มาร์โก รูบิโอ รัฐมนตรีต่างประเทศ ร่วมเดินทางไปกับทรัมป์ในการเยือนซาอุดีอาระเบียและกาตาร์ เพื่อเสริมสร้างความสัมพันธ์กับพันธมิตรกลุ่มประเทศอ่าว นอกจากนี้ พีท เฮกเซธ รัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯ ก็ร่วมทริปไปด้วยเช่นกัน และทรัมป์มีกำหนดเดินทางไปเยี่ยมเยียนทหารสหรัฐฯ ซึ่งประจำการอยู่ที่ฐานทัพอากาศในกาตาร์ด้วย

ทรัมป์ได้รับการต้อนรับอย่างอบอุ่นจากมกุฎราชกุมารโมฮัมเหม็ด บิน ซัลมาน โดยซาอุฯ ส่งเครื่องบิน F-15 บินประกบเครื่องบิน Air Force One ของทรัมป์ตอนใกล้ลงจอด และมีการปูพรมสีลาเวนเดอร์ตั้งแต่สนามบินไปจนถึงพระราชวัง พร้อมพิธีแห่ด้วยม้าพันธุ์อาหรับ (Arabian horse) และเสียงแตรบรรเลงขณะทรัมป์ลงจากรถ

ทรัมป์ได้ร่วมพิธีดื่มกาแฟและร่วมงานเลี้ยงอาหารค่ำ ณ โบราณสถานดิรอียะฮ์ (Diriyah) ซึ่งทรัมป์ได้กล่าวชื่นชมแบบจำลองของเมืองมรดกโลกดิรอียะฮ์ว่า "เป็นงานที่ยอดเยี่ยมมาก"

อีลอน มัสก์ มหาเศรษฐีชาวอเมริกันและซีอีโอของบริษัท Tesla ได้ปรากฏตัวร่วมกับทรัมป์ที่พระราชวังของซาอุฯ ด้วย โดยได้ร่วมดื่มกาแฟ รับประทานอาหารกลางวัน และร่วมงานเลี้ยงอาหารค่ำ ซึ่งทรัมป์แนะนำให้มกุฎราชกุมารซาอุฯ รู้จักกับมัสก์ด้วยท่าทีใกล้ชิดสนิทสนม

นอกจากมัสก์ ซึ่งจะหมดวาระการดำรงตำแหน่งหัวหน้าหน่วยงานประสิทธิภาพรัฐบาล (Department of Government Efficiency) ของรัฐบาลทรัมป์ในวันที่ 30 พ.ค.นี้แล้ว ยังมีนักธุรกิจชั้นนำกว่า 30 ราย เข้าร่วมงานเลี้ยงดังกล่าวด้วย เช่น ซีอีโอของบริษัท BlackRock, Boeing, IBM, Amazon และ OpenAI เป็นต้น

ทรัมป์กล่าวสุนทรพจน์ในกรุงริยาด พร้อมแสดงท่าทีที่เปิดกว้างต่อการเจรจากับอิหร่าน โดยระบุว่า "ผมต้องการทำข้อตกลงกับอิหร่าน แต่ถ้าไม่ยอม ก็จะเจอแรงกดดันขั้นสูงสุด"

นอกจากนี้ ทรัมป์ยังส่งสัญญาณพร้อมผ่อนปรนมาตรการคว่ำบาตรต่อซีเรีย หลังจากการล่มสลายของระบอบอัสซาด อีกทั้งทรัมป์ยังมีกำหนดที่จะพบปะกับ อาเหม็ด อัล-ชารา ประธานาธิบดีซีเรียคนใหม่ที่ซาอุฯ ในวันพุธนี้ (14 พ.ค.) ด้วย

ซาอุดีอาระเบียให้คำมั่นสัญญาที่จะลงทุนในสหรัฐฯ เป็นมูลค่ารวมกว่า 6 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งประกอบด้วยการลงทุน 1.42 แสนล้านดอลลาร์ในด้านอาวุธและอุปกรณ์ด้านความมั่นคงจากบริษัทสหรัฐฯ, 2 หมื่นล้านดอลลาร์จากบริษัท DataVolt ของซาอุฯ เพื่อลงทุนในด้านศูนย์ข้อมูลปัญญาประดิษฐ์ (AI) และโครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงานในสหรัฐฯ, 8.0 หมื่นล้านดอลลาร์ในความร่วมมือด้านเทคโนโลยีจาก Google, Oracle, Salesforce และ Uber, 2 พันล้านดอลลาร์ในโครงการโครงสร้างพื้นฐานของซาอุฯ โดยว่าจ้างบริษัทจากสหรัฐฯ, 1.42 หมื่นล้านดอลลาร์ด้านกังหันก๊าซจาก GE Vernova, 4.8 พันล้านดอลลาร์สำหรับการซื้อเครื่องบิน Boeing 737-8 และ 5.8 พันล้านดอลลาร์สำหรับการสร้างโรงงานผลิตอุปกรณ์การแพทย์ในรัฐมิชิแกน

นอกจากนี้ จะมีการร่วมทุนจัดตั้งกองทุนเฉพาะทาง เช่น กองทุนพลังงาน 5 พันล้านดอลลาร์, กองทุนเทคโนโลยีกลาโหม 5 พันล้านดอลลาร์ และกองทุนกีฬาระดับโลก 4 พันล้านดอลลาร์

ทรัมป์กล่าวชมมกุฎราชกุมารซาอุฯ ว่าเป็น "บุคคลที่น่าทึ่ง" และพูดติดตลกกลางเวทีปราศรัยว่า "ถ้าผมไม่ชอบพระองค์ ผมคงรีบกลับบ้านไปนานแล้ว" นอกจากนี้ ทรัมป์ยังย้ำว่า ความสัมพันธ์สหรัฐฯ-ซาอุฯ จะ "มั่นคง ไม่เปลี่ยนแปลงเหมือนกับบางประเทศ"

มกุฎราชกุมารซาอุฯ เป็นผู้นำต่างชาติคนแรกที่ทรัมป์โทรศัพท์ไปหาหลังพิธีรับตำแหน่ง ขณะที่มกุฎราชกุมารซาอุฯ ยังมีความสัมพันธ์อันดีเป็นการส่วนพระองค์กับ จาเร็ด คุชเนอร์ บุตรเขยของทรัมป์และอดีตที่ปรึกษาอาวุโสของรัฐบาลสหรัฐฯ

ทั้งนี้ แม้มกุฎราชกุมารซาอุฯ ถูกวิพากษ์วิจารณ์เรื่องสิทธิมนุษยชน โดยเฉพาะกรณีการสังหาร จามาล คาช็อกกี ผู้เห็นต่างจากรัฐบาลซาอุฯ และคอลัมนิสต์ของวอชิงตันโพสต์ แต่ทรัมป์ก็ยังคงออกโรงปกป้องมกุฎราชกุมารอย่างแข็งขันเมื่อครั้งที่ทรัมป์ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีสมัยแรก

ดูเหมือนว่าเพียงจุดหมายแรกอย่างซาอุดีอาระเบีย ก็น่าจะทำให้ทรัมป์ยิ้มแก้มปริได้แล้วทั้งในมิติการทูตและการลงทุน แต่ขณะเดียวกัน เรายังต้องรอดูกันต่อไปกับภารกิจของทรัมป์ในอีก 2 ประเทศที่เหลืออย่างกาตาร์และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ซึ่งคาดว่าจะมีการเจรจาข้อตกลงสำคัญ รวมถึงการส่งสัญญาณทางการทูตที่จะกำหนดทิศทางความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐฯ กับตะวันออกกลางในยุคทรัมป์ 2.0 ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น