"ความรู้สึกไม่อยากลุกในตอนเช้า" ไม่ใช่แค่ความขี้เกียจ แต่เป็นสัญญาณเตือนสุขภาพจิตที่ต้องระวัง!

นพ.เจษฎา ทองเถาว์ แพทย์เฉพาะทางสาขาจิตเวชศาสตร์ จิตแพทย์ประจำ รพ.พระศรีมหาโพธิ์ จ.อุบลราชธานี ได้โพสต์ข้อึความลงบนเฟซบุ๊ก "คลินิกสุขภาพจิตนายแพทย์เจษฎา" เกี่ยวกับ "ความรู้สึกไม่อยากลุกในตอนเช้า" เป็นสัญญาณเตือนสุขภาพจิต โดยระบุว่า

วิทยาศาสตร์ของ "ความรู้สึกไม่อยากจะลุกในตอนเช้า" ระวัง! ความรู้สึกไม่อยากลุกตอนเช้า อาจน่ากลัวกว่าที่คุณคิด

เช้าที่ไม่ได้เบาอย่างที่ควรจะเป็น

หลายคนคิดว่าการไม่อยากลุกจากเตียงตอนเช้า เป็นเรื่องปกติ เป็นนิสัยขี้เกียจหรือนอนดึกไปหน่อย แต่ในความจริงแล้ว เบื้องหลังของความรู้สึกนี้ อาจมีอะไรซ่อนอยู่มากกว่านั้น

ในทางจิตเวช เราพบว่า Morning Inertia หรือภาวะที่สมองและร่างกายยังไม่อยากเริ่มวันใหม่ มักสัมพันธ์กับโรคซึมเศร้า ภาวะวิตกกังวล หรือแม้แต่ Burnout จากการทำงาน

ข้อมูลและสถิติที่น่าตกใจ งานวิจัยพบว่า มากกว่า 70% ของผู้ป่วยซึมเศร้ามีอาการเช้าไม่อยากลุกร่วมด้วย รายงานของกรมสุขภาพจิตไทย ปี 2566 พบว่า 1 ใน 4 ของวัยทำงานไทย มีอาการที่เข้าข่าย Burnout และกว่า 40% ของคนกลุ่มนี้ ตื่นเช้ามาพร้อมความรู้สึกหมดแรงและไม่อยากลุก ภาวะนี้ หากละเลยไปนาน อาจพัฒนาไปสู่ภาวะ Hypersomnia หรือการนอนมากผิดปกติ ซึ่งสัมพันธ์กับความเสี่ยงโรคซึมเศร้าที่สูงขึ้นกว่า 2 เท่า

ทำไมถึงน่ากลัว?

1. ฮอร์โมนคอร์ติซอลไม่สมดุล – ปกติคอร์ติซอลควรพุ่งสูงในตอนเช้าเพื่อปลุกพลัง แต่ในภาวะซึมเศร้า การหลั่งอาจต่ำหรือผิดเวลา

2. สารเซโรโทนินและโดพามีนลดลง – ทำให้ขาดแรงจูงใจและไม่รู้สึกตื่นเต้นกับสิ่งใด

3. จิตใจแบกความกดดัน – คนจำนวนมากไม่ได้กลัวเช้า แต่กลัว “วันที่ต้องเจอ” มากกว่า

 เรื่องเล่าจากคนไข้

คนไข้คนหนึ่งเคยเล่าให้ฟังว่า

“ทุกเช้าเหมือนผมต้องปีนเขาที่สูงชัน ทั้งที่แค่ลุกจากเตียงก็ยังไม่อยากทำแล้ว…แต่วันที่มีเพื่อนส่งข้อความมาว่า ‘ตื่นรึยัง มากินข้าวด้วยกันนะ’ นั่นเป็นวันที่ผมลุกได้ง่ายขึ้น” ประโยคธรรมดาๆ อาจกลายเป็นพลังสำคัญที่ช่วยให้ใครบางคนผ่านเช้าที่หนักหนาไปได้

วิธีที่ช่วยได้

1. สร้าง Sleep Hygiene: เข้านอน–ตื่นนอนเวลาเดิม, หลีกเลี่ยงมือถือก่อนนอน

2. ใช้แสงแดดยามเช้า: แสงธรรมชาติช่วยรีเซ็ตนาฬิกาชีวภาพ

3. ตั้งเป้าหมายเล็กๆ: เช่น “ลุกมาดื่มน้ำ 1 แก้ว” ก่อนเริ่มทำสิ่งอื่น

4. พูดกับใครสักคน: การได้แชร์ความรู้สึก ลดความโดดเดี่ยวได้มาก

5. พบผู้เชี่ยวชาญเมื่ออาการยืดเยื้อ: เพราะนี่อาจไม่ใช่ความขี้เกียจ แต่คือสัญญาณของโรคที่ต้องการการดูแล

สรุป

“ไม่อยากลุกตอนเช้า” ไม่ใช่เรื่องเล็ก หากมันเกิดซ้ำๆ และยืดเยื้อ มันอาจสะท้อนถึงปัญหาสุขภาพจิตที่ซ่อนอยู่ การเข้าใจและรับมือกับมันตั้งแต่วันนี้ คือการป้องกันไม่ให้เช้าของคุณ กลายเป็นประตูสู่ความมืด