สว.ยุคใหม่กับความท้าทาย บทวิเคราะห์จากวงเสวนา "ส่อง สว. ใหม่"
กกต.ประกาศรับรอง สว. ก่อนแล้วค่อยสอยทีหลัง: ทางออกหรือปัญหาใหม่?
การเสวนา "ส่อง สว.ใหม่ ความหวังหรือวิกฤตครั้งใหม่" จัดโดยสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ได้เปิดเผยข้อถกเถียงและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับกระบวนการรับรองสมาชิกวุฒิสภา (สว.) ชุดใหม่ ท่ามกลางความกังวลเกี่ยวกับความโปร่งใสและคุณสมบัติของผู้ได้รับเลือก
ประเด็นสำคัญ
- กกต.ควรประกาศรับรอง สว.ก่อนแล้วค่อยตรวจสอบทีหลัง
- นักวิชาการและว่าที่ สว. เสนอให้ กกต. เร่งประกาศรับรอง สว. ชุดใหม่ แม้จะยังไม่ครบทุกคนหรือมีข้อร้องเรียน เพื่อไม่ให้ สว. ชุดปัจจุบันอยู่ในอำนาจนานเกินไป และเพื่อให้ สว. ชุดใหม่สามารถเริ่มปฏิบัติหน้าที่ได้โดยเร็ว โดย กกต. สามารถตรวจสอบข้อร้องเรียนและดำเนินการตามกฎหมายภายหลังได้
- ระบบการเลือก สว. มีปัญหาเชิงโครงสร้าง
- ผู้ร่วมเสวนาเห็นตรงกันว่าระบบการเลือก สว. ชุดปัจจุบันมีความซับซ้อนและเปิดช่องให้เกิดการแทรกแซงจากกลุ่มการเมือง ทำให้เกิดคำถามถึงคุณสมบัติและความเป็นกลางของ สว. บางส่วน
- สว. ชุดใหม่มีความหลากหลาย แต่อาจมีบางส่วนที่ไม่ตรงปก
- ว่าที่ สว. บางท่านยอมรับว่าในบรรดา สว. ชุดใหม่ 200 คน อาจมีบางส่วนที่ไม่ได้มาจากการคัดเลือกที่โปร่งใสหรือมีคุณสมบัติไม่ตรงกับที่ประกาศไว้ อย่างไรก็ตาม สว. ชุดใหม่โดยรวมมีความหลากหลายทางอาชีพและภูมิหลัง ซึ่งอาจนำไปสู่การสะท้อนปัญหาสังคมได้ดีขึ้น
- การแก้ไขรัฐธรรมนูญเป็นสิ่งจำเป็น
- ผู้ร่วมเสวนาส่วนใหญ่เห็นว่ารัฐธรรมนูญควรได้รับการแก้ไข เพื่อปรับปรุงระบบการเลือก สว. และแก้ไขปัญหาเชิงโครงสร้างอื่น ๆ
บทวิเคราะห์
ข้อเสนอให้ กกต. ประกาศรับรอง สว. ก่อนแล้วค่อยตรวจสอบทีหลัง อาจเป็นทางออกที่ช่วยแก้ปัญหาเฉพาะหน้า แต่ไม่สามารถแก้ไขปัญหาเชิงโครงสร้างของระบบการเลือก สว. ได้อย่างยั่งยืน การเร่งประกาศรับรอง สว. อาจสร้างความชอบธรรมให้กับผู้ที่อาจได้รับเลือกมาอย่างไม่โปร่งใส และอาจส่งผลเสียต่อภาพลักษณ์และความน่าเชื่อถือของวุฒิสภาในระยะยาว
ในทางกลับกัน การที่ กกต. ไม่เร่งประกาศรับรอง สว. และดำเนินการตรวจสอบข้อร้องเรียนอย่างละเอียดรอบคอบก่อน ก็อาจทำให้เกิดภาวะสุญญากาศทางการเมืองและส่งผลกระทบต่อการทำงานของรัฐสภาได้
เพื่อแก้ไขปัญหานี้ในระยะยาว รัฐบาลและผู้ที่เกี่ยวข้องควรเร่งดำเนินการแก้ไขรัฐธรรมนูญ เพื่อปรับปรุงระบบการเลือก สว. ให้มีความโปร่งใสและเป็นธรรมมากขึ้น รวมถึงกำหนดคุณสมบัติและมาตรฐานที่ชัดเจนสำหรับผู้ที่จะมาดำรงตำแหน่ง สว. นอกจากนี้ ควรมีกลไกการตรวจสอบและถ่วงดุลที่เข้มแข็ง เพื่อป้องกันการแทรกแซงจากกลุ่มผลประโยชน์ต่างๆ
ในระยะสั้น กกต. ควรพิจารณาอย่างรอบคอบถึงผลดีและผลเสียของการประกาศรับรอง สว. ก่อนแล้วค่อยตรวจสอบทีหลัง โดยคำนึงถึงผลประโยชน์ของประเทศชาติและประชาชนเป็นสำคัญ การสื่อสารที่โปร่งใสและการเปิดเผยข้อมูลต่อสาธารณะอย่างต่อเนื่อง จะช่วยสร้างความเข้าใจและความเชื่อมั่นในกระบวนการรับรอง สว.
ภาพ TNN