ภารกิจ "วัด" เมรุ-เตาเผาศพ ในยุคโควิดระบาด

จากตัวเลขผู้เสียชีวิตจากการติดเชื้อ โควิด-9 ในแต่ละวันพุ่งสูงขึ้นต่อเนื่อง ส่งผลกระทบไปถึงการจัดหาวัดเพื่อประกอบพิธีฌาปนกิจ

ในแต่ละวันมีศพผู้ป่วยโควิด-19 ทยอยเข้ามาอย่างต่อเนื่อง ทำให้วัดต่างๆ ทั่วประเทศต่างประสบปัญหาเตาเผาใช้งานอย่างหนัก เกรงว่าจะถึงขั้นระเบิดหรือแตก หากต้องเผาศพวันละหลายศพจนแทบไม่มีเวลาได้พัก

ยกตัวอย่าง จากการสำรวจวัดต่างๆ ในพื้นที่ของจังหวัดนนทบุรี ทั้งหมด 27 วัด ให้บริการฌาปนกิจ ทั้งศพผู้เสียชีวิตทั่วไปกับ ผู้เสียชีวิตเพราะติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ปัจจุบันพระสงฆ์ตามวัดในพื้นที่จะทำการฌาปนกิจกันอย่างหนักหน่วง เหนื่อยล้า เพื่อให้บริการประชาชนถึงดึกดื่น ตี 1 ตี 2 ทั้งวัดราษฎร์ประคองธรรม ริมคลองอ้อม อ.บางใหญ่ จ.นนทบุรี มี ร่างผู้เสียชีวิตจากการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ส่งเข้ามาวันละ 3-5 ศพ

หากจะเรียงลำดับวัดที่ฌาปนกิจให้แก่ญาติโยมในอันดับ 10 วัดต้นๆ ของนนทบุรี อาทิ 1.วัดราษฎร์ประคองธรรม 2.วัดบางม่วง 3.วัดแคนอก 4.วัดชมพูเวก 5.วัดบางไผ่ 6.วัดเสาธงหิน 7.วัดไทรม้าใต้ 8.วัดบัวขวัญ 9.วัดชลประทานรังสฤษดิ์ 10.วัดศรีเรืองบุญ วัดเหล่านี้จะมีศพของผู้เสียชีวิตกลุ่มผู้ติดเชื้อ เป็นผู้ยากไร้ หรือญาติโยมให้วัดช่วยเหลือเรื่องฌาปนกิจให้ ไม่มีค่าใช้จ่ายใดๆ ตามนโยบายของมหาเถรสมาคม ให้เจ้าอาวาสของแต่ละวัดช่วยเหลือประชาชนในยามเดือดร้อนเท่าที่จะช่วยเหลือกันได้

วัดชลประทานรังสฤษดิ์ ย่าน อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี เป็นอีกหนึ่งวัดคอยช่วยเหลือฌาปนกิจผู้เสียชีวิตจากโควิด-19 สลับกันส่งเข้าเผาวันละ 4 ศพ โดยวัดจะเน้นจัดพิธีให้กับผู้เสียชีวิตทั่วไปก่อนจนแล้วเสร็จ จึงจะฌาปนกิจผู้เสียชีวิตกลุ่มผู้ติดเชื้ออันดับสุดท้าย

นายบุญเลิศ รจนา อายุ 58 ปี เจ้าหน้าที่ฌาปนกิจ กล่าวว่า ปัจจุบันเตาเผาของวัดมีสภาพเก่า เริ่มชำรุด มักมีปัญหาระบบตู้ไฟฟ้าขัดข้อง แผงไฟรวน บางครั้งกระแสไฟดับ บางครั้งติด การสั่งการไปที่หัวจุดระเบิดในการพ่นไฟหรือฉีดน้ำมัน บางครั้งไม่สั่งการหรือสั่งการเกินความพอดี ทำให้น้ำมันไหลทะลักเต็มพื้นหน้าเตาเผา ต้องคอยเช็ดถูทำความสะอาดกันตลอดเวลา เท่ากับเผาไปซ่อมไปด้วย บางครั้งเผาศพอยู่ไฟดับ ต้องพักการเผาเอาไว้หลายชั่วโมง หรือบางครั้งเป็นวันๆ ทำให้การเผาใช้เวลานานขึ้น ต้องบอกทางญาติผู้เสียชีวิตเขาให้มาเก็บเถ้ากระดูกในอีกวัน ขณะนี้รอสร้างเมรุหลังใหม่

พระปัญญานันทมุนี เจ้าอาวาสวัด ชลประทานรังสฤษดิ์ กล่าวว่า อาการไฟชอร์ตเกิดบ่อยขึ้น เพราะใช้งานหนัก เนื่องจากใช้เตาเผามาประมาณ 30-40 ปีได้แล้ว พอมีอาการรวนๆ ในแต่ละครั้ง ทำให้ศพต้องค้างอยู่ในศาลาเป็นเวลาหลายวัน หรือหลายชั่วโมง จึงมีความคิดสร้างเมรุหลังใหม่ขึ้น เนื่องจากเมรุหลังเก่า ตอนนี้ใช้งานเกินจะรองรับ คือวันละ 3 ศพนั้นปกติ แต่ 4 ศพเริ่มไม่ไหว เมื่อเจอสถานการณ์สูญเสียชีวิตผ่านโควิด เราต้องใช้งานเตาวันละ 4 ศพ

“ในวันธรรมดาจะฌาปนกิจทั่วไป 3 ศพ ตบท้ายด้วยศพโควิดสุดท้ายอีก 1 ศพ ขณะนี้เตามีอาการไฟชอร์ตบ่อยขึ้น เนื่องจากใช้งานโหลดหนักมาก ทำให้เกิดควันดำขึ้นเยอะ จึงติดต่อบริษัทมาแก้ไขไม่ให้มีควันดำ เพราะทำให้ชาวบ้านเดือดร้อน

เหตุการณ์ล่าสุดน้ำมันไหลออกมาไม่หยุด ไหลนองเต็มพื้นเลย แต่ไฟไม่ติด ระบบมันรวนๆ โชคดีไม่มีประกายไฟเกิดขึ้น ไม่งั้นคงแย่แน่ เท่ากับเผาไปซ่อมไปในทุกวันนี้ จึงเร่งสร้างตึกใหม่ 4 ชั้นอยู่ในพื้นที่ใกล้กันขึ้น โดยชั้นที่ 1-3 เป็นศาลาสวดศพได้ 9 ศาลา ชั้นบนเป็นเมรุ สำหรับใช้ฌาปนกิจ โดยเฉพาะด้วยระบบ 2 เตา 2 ช่องแบบไฟฟ้า ไร้ควันรุ่นใหม่ล่าสุด เผาได้แรงและดี แต่ใช้งบประมาณก่อสร้างสูงกว่า 200 ล้านบาท ตอนนี้ยังขาดทุนทรัพย์อีกเพียง 20 กว่าล้านบาท จึงขอบอกบุญญาติโยมให้ช่วยกันทำบุญใหญ่ ร่วมสมทบทุนกันตามกำลังศรัทธา เพื่อเราจะได้มีสถานที่ประกอบพิธีทางศาสนากันอย่างครบวงจรและดีต่อสิ่งแวดล้อม กลับคืนสู่สังคมด้วย”

ด้านวัดราษฎร์ประคองธรรม ต.บางม่วง อ.บางใหญ่ จ.นนทบุรี พระครูกิตติวิริยาภรณ์ เจ้าอาวาสวัด เจ้าคณะอำเภอบางใหญ่ กล่าวว่า ที่ผ่านมาวัดรองรับการเผาผู้เสียชีวิตจากโรคโควิด-19 บางวันเผาหลายราย ล่าสุด มีญาติผู้เสียชีวิตโทรประสานมาที่วัดทั้งหมด 10 ศพ ขอให้ช่วยฌาปนกิจให้ วัดจัดการสงเคราะห์ให้ฟรีโดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ แต่รับร่างไว้เผาศพทั้งหมด 3 ศพ ส่วนที่เหลือต้องกระจายไปวัดอื่นๆ เช่น วัดเสาธงหิน 3 ศพ วัดบางม่วง 2 ศพ วัดสระแก 1 ศพ และวัดบางเลน 1 ศพ ในพื้นที่ใกล้เคียง แต่ละวันวัดรับเผาศพไม่ต่ำกว่า 3-4 ศพ ส่วนมากเป็นผู้ติดเชื้อ ถ้าญาติผู้เสียชีวิตติดต่อเข้ามาไม่ว่าจะใกล้หรือไกล หรือเป็นจังหวัดอื่น วัดรับเผาให้หมดโดยไม่มีค่าใช้จ่าย ช่วงนี้วัดประสบปัญหาเมรุชำรุด เพราะใช้มานาน และใช้งานหนักอย่างต่อเนื่องด้วย ทางวัดเริ่มทำเมรุสำรองขึ้นมาก่อน เพื่อปรับปรุงเมรุเก่าชำรุด หลังจากช่างประเมินแล้วคาดว่าซ่อมไม่ได้หรืออาจต้องทุบเพื่อสร้างเมรุใหม่ คิดว่าจะสร้าง 2 ช่องเตาเผา เนื่องจากทุกวันนี้มีผู้เสียชีวิตเยอะมาก อีกอย่างวัดขาดแคลนคือโลงศพขนาดใหญ่กว่าปกติ สำหรับใส่ศพคนอ้วน หรือคนที่มีร่างกายใหญ่ กับน้ำมันเพื่อเผาร่าง ส่วนเรื่องปัจจัยนั้น แล้วแต่ญาติโยมเขาจะร่วมทำบุญตามกำลังศรัทธา

ด้าน นายไพรัช สุดธูป ไวยาวัจกรวัดราษฎร์ประคองธรรม เปิดเผยว่า ศพแต่ละศพที่เสียชีวิตจากโรคไวรัสโควิด-19 หรือเสียชีวิตธรรมดาปกติ โดยทางญาติจะติดต่อมาที่วัดราษฎร์ประคองธรรมและบอกสถานที่ว่าจะให้ไปรับร่างที่ไหน ทางวัดจะจัดรถมูลนิธิของทางวัดพร้อมโลงศพไปรับมาฌาปนกิจให้ที่วัด ไม่ว่าจะยากดีมีจนยังไง ทุกร่างมาที่วัดจัดทำพิธีให้เท่าเทียมกันหมด และไม่ว่าจะใกล้หรือไกล หรืออยู่จังหวัดไหน ถ้าญาติของผู้เสียชีวิตติดต่อมา ทางวัดให้เราช่วยเหลือ จะมีรถมูลนิธิไปรับ อย่างวันเดียวกันนี้มีร่างมาประมาณ 5-6 ศพแล้ว แบ่งกระจายไปวัดอื่นๆ ใกล้เคียงกันบ้าง อยู่ที่วัดราษฎร์ประคองธรรมมีคิว 3 ศพ บวกอีก 1 ศพ กำลังเผา วางเรียงเอาไว้บนเมรุเพื่อรอดำเนินการต่อไป ส่วนมากศพมาที่วัดจะเป็นศพยากไร้ ญาติไม่มีเงินฌาปนกิจ หรือเงินไม่พอ แต่ไม่เป็นไรวัดราษฎร์ประคองธรรมพร้อมช่วยเหลือทุกรายที่เดือดร้อน