“คำสาปแห่งสิทธิ์ : เสียงเตือนจากศิลาจารึกปราสาทตาเมือนธม” 

ในช่วงนี้ ปราสาทตาเมือนธม กลายเป็นประเด็นร้อนในโลกโซเชียล เนื่องจากสถานการณ์ความขัดแย้งชายแดนและการปะทะกันระหว่างประชาชนกับเจ้าหน้าที่จากทั้งสองฝ่าย หนึ่งในเรื่องที่ถูกพูดถึงอย่างมากคือ “คำสาปแช่ง” ที่เชื่อว่าสถิตย์อยู่ภายในตัวปราสาท เรื่องนี้ไม่ใช่แค่เรื่องเล่าไร้สาระ แต่ได้รับการบันทึกไว้จริงในศิลาจารึกโบราณ

ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติสุรินทร์ แผ่นศิลาทรงใบเสมาขนาดกว้างไม่ถึง 30 ซม. สูงราว 60 ซม. ตั้งอยู่เงียบ ๆ ใต้ตู้กระจก แต่ข้อความโบราณที่จารึกบนแผ่นหินนั้น กลับเล่าเรื่องราวอำนาจ ความศรัทธา และ คำสาปแรงกล้า ที่ยังส่งเสียงสะท้อนมาถึงคนในยุคปัจจุบัน

“เตง ปิตถะเว” กับคำสาปให้ตกนรก “สิ้นกาลมหาโกฏิ”

จารึกปราสาทตาเมือนธม 5  ค้นพบที่ บริเวณมุขสันกระสันปราสาทประธาน ปราสามตาเมือนธม บ้านหนองคันนาสามัคคี ตำบลตาเมียง อำเภอพนมดงรัก ของจังหวัดสุรินทร์ 

ศิลาดังกล่าว จารึกด้วยภาษาสันสกฤต, เขมร ถูกสร้างขึ้นเมื่อพุทธศักราช 1563 (ตรงกับรัชสมัยพระเจ้าศรีสุริยวรมันที่ 1) มีทั้งหมด 3 ด้าน มี 40 บรรทัด ด้านที่ 1 มี 19 บรรทัด ด้านที่ 2 มี 19 บรรทัด และด้านที่ 3 มี 2 บรรทัด โดยรายละเอียดพอสังเขปแปลเป็นภาษาไทย แต่ละด้านดังนี้

ด้านที่ 1

พระเจ้าศรีชยสิงสวรมันมีรับสั่งให้ “กัมเสตงสภาบดี”  พร้อมคณะไปรังวัดและปักเขตที่ดินเมือง “สิทธิปุระ” เพื่อพระราชทานที่ดินนั้นเป็นรางวัลแก่ เตง ตวน ปิตถะเว ข้าราชการอีกคนหนึ่ง  -  นอกจากนี้ยังให้คณะเดียวกันช่วยสอนกฎหมายและหลักธรรม (“พระธรรมศาสตร์”) ให้ขุนนางท้องถิ่นฟังด้วย

ด้านที่ 2

ผู้จารึกซึ่งลงชื่อว่า เตง ปิตถะเว ระบุว่าได้ยกสิทธิ์ในทรัพย์และทาสบางส่วนให้ “กัมรเตงชคัตศิวบาท” ภายใต้การดูแลของ “ตวน หวร” พร้อมกำหนดไม่ให้โอนทาสเดิมของเขาไปที่อื่น และ สาปแช่งคนที่ยุยงทาสให้ก่อความวุ่นวายว่าจะต้องตกนรก

ตอนปลายของด้านนี้ (บรรทัด 14 - 19) บันทึกว่าพระเจ้าศรีสุริยวรมันมอบเงินทองไว้ที่ฐานพระศิวะ และ สาปแช่งผู้ใดก็ตามที่มารื้อทำลายฐานนี้ให้ตกนรก “สิ้นกาลมหาโกฏิ” (นานนับไม่ถ้วน)

ด้านที่ 3

จารึกส่วนนี้ชำรุดมาก แต่ยังพออ่านได้ว่า ลูกหลานของนางและภรรยาของเขาต้องช่วยกันดูแลรักษาฐานพระศิวะให้มั่นคงสืบต่อไป

สิ่งที่โดดเด่นในจารึกนี้ คือ คำสาปที่เขียนไว้เอง ระบุว่า หากใครมาขโมยทรัพย์หรือยุยงทาสให้กระด้างกระเดื่อง จะถูกสาปให้ “ตกนรกตลอดกาลมหาโกฏิ” ซึ่งเป็นภาษาที่รุนแรงและจริงจังมากในสมัยนั้น สะท้อนความเชื่อว่า ที่ดินและทรัพย์สินที่ถวายให้เทพเจ้า ถือเป็นของศักดิ์สิทธิ์ ต้องห้ามแตะต้องเด็ดขาด

"คำสาปจากชายแดน" ถูกนำมาสถิตย์ไว้ที่พิพิธภัณฑ์

จารึกนี้ถูกพบที่บริเวณปราสาทตาเมือนธม ในอำเภอพนมดงรัก จังหวัดสุรินทร์ บริเวณชายแดนไทย - กัมพูชา และต่อมาถูกนำมาจัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์ในตัวเมืองสุรินทร์

แม้จะเป็นเพียงแผ่นหินเล็ก ๆ ที่มีรอยแตกตรงฐาน แต่ก็เป็นหลักฐานชิ้นสำคัญที่ช่วยให้เราเข้าใจโครงสร้างสังคม เศรษฐกิจ และความเชื่อของผู้คนเมื่อพันปีก่อน รวมถึงวิธีการ “ประกาศสิทธิ์” ผ่านศาสนาและกฎหมายในยุคนั้น

คำสาปในศิลาจารึกอาจไม่มีพลังพาใครตกนรกได้จริง แต่ก็ยังทำหน้าที่ “เตือน” ให้เราตระหนักถึงความศักดิ์สิทธิ์ของความยุติธรรม และความสำคัญของการเคารพข้อตกลง - แม้เวลาจะผ่านไปนานแค่ไหนก็ตาม

อ้างอิง : https://db.sac.or.th/inscriptions/inscribe/detail/3019