วันนี้วันอะไร วันลอยกระทง 2564 ตรงกับวันที่ 19 พฤศจิกายน
รู้หรือไม่ วันลอยกระทงเป็นประเพณีโบราณที่มีมาตั้งแต่สมัยพ่อขุนรามคำแหง ประเพณีลอยกระทง เชื่อกันว่าเริ่มมีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยในยุคของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช โดยมีนางนพมาศ หรือ ท้าวศรีจุฬาลักษณ์ พระสนมเอกของพระร่วง เป็นผู้ประดิษฐ์กระทงขึ้นเป็นคนแรก ซึ่งแต่เดิมประเพณีลอยกระทงถูกเรียกว่า ประเพณีจองเปรียง หรือ การลอยพระประทีป ซึ่งจากหลักฐานของศิลาจารึกพบว่า ประเพณีนี้จะมีการเผาเทียนเล่นไฟ ซึ่งถือเป็นงานใหญ่ที่สุดสมัยกรุงสุโขทัย
เมื่อสมเด็จพระร่วงได้เสด็จฯ ทางชลมารคและทอดพระเนตรเห็นกระทงของนางนพมาศก็ทรงพอพระทัยเป็นอย่างมาก จึงโปรดให้จัดประเพณีลอยกระทงขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยใช้กระทงดอกบัวแทนโคมลอย และทรงมีพระราชดำรัสว่า “ตั้งแต่นี้สืบไปเบื้องหน้า โดยลำดับกษัตริย์ในสยามประเทศถึงกาลกำหนดนักขัตฤกษ์วันเพ็ญเดือน 12 ให้ทำโคมลอยเป็นรูปดอกบัว อุทิศสักการบูชาพระพุทธบาทนัมมทานทีตราบเท่ากัลปาวสาน” ทำให้ตั้งแต่นั้นมาประเพณีลอยกระทงจึงได้ถูกปรับเปลี่ยนรูปแบบมาเป็นการลอยกระทงดอกบัว
ประเพณีลอยกระทงสืบต่อกันเรื่อยมาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1-3 โดยพระบรมวงศานุวงศ์ตลอดจนขุนนางได้มีการประดิษฐ์กระทงขนาดใหญ่เพื่อประกวดแข่งกัน ซึ่งต้องใช้แรงคนและเงินจำนานมาก จนกระทั่งมาถึงสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 พระองค์ทรงเห็นว่าสิ้นเปลือง จึงโปรดให้ยกเลิกการประดิษฐ์กระทงขนาดใหญ่แข่งขันกัน และโปรดให้พระบรมวงศานุวงศ์ทำเรือลอยประทีปถวายองค์ละลำแทนกระทงใหญ่ และเรียกชื่อว่าเรือลอยประทีป
ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 และรัชกาลที่ 6 ได้ทรงฟื้นฟูพระราชพิธีนี้ขึ้นมาอีกครั้ง จนมาถึงพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 ที่ทรงกระทำเป็นการส่วนพระองค์ตามพระองค์
ความเชื่อประเพณีลอยกระทง มีอะไรบ้าง
1. สักการะรอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้า
2. ขอขมาพระแม่คงคาที่มนุษย์ได้ดื่มกินน้ำ ใช้น้ำ รวมไปถึงการทิ้งสิ่งปฏิกูลต่างๆ ลงในแม่น้ำ
3. ลอยความทุกข์ ความโศกรวมถึงโรคภัยต่าง ๆ ไปกับแม่น้ำ
4. บูชาพระอุปคุต ซึ่งตามตำนานเล่าว่า พระอุปคุตทรงสามารถปราบพญามารได้
ที่มาภาพ : AFP
ประเพณีลอยกระทงแต่ละท้องถิ่น มีอะไรบ้าง
ภาคเหนือ
ประเพณีลอยกระทงในภาคเหนือ นิยมทำโคมลอย โดยใช้ผ้าบางและสุมควันข้างใต้ให้ลอยขึ้นไปในอากาศ ซึ่งประเพณีนี้ชาวเหนือเรียกว่า ยี่เป็ง หมายถึงการทำบุญในวันเพ็ญเดือนยี่
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ประเพณีลอยกระทงในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นิยมตกแต่งเรือแล้วประดับไฟเป็นรูปต่างๆ เรียกว่าไหลเรือไฟ
ภาคกลาง
ประเพณีลอยกระทงในภาคกลาง มีการจัดงานขึ้นทั่วทุกจังหวัด โดยที่กรุงเทพมหานครจะมีงานภูเขาทอง ซึ่งเป็นการจัดงานในรูปแบบงานวัน เฉลิมฉลองยาว 7-10 วัน โดยเริ่มตั้งแต่ก่อนวันลอยกระทงและสิ่นสุดหลังวันลอยกระทง
ภาคใต้
ประเพณีลอยกระทงในภาคใต้ นิยมจัดงานวันลอยกระทงรูปแบบงานวัด
กิจกรรมที่นิยมปฏิบัติในวันลอยกระทง มีอะไรบ้าง
1. ทำความสะอาดแม่น้ำ ลำคลอง เช่น ขุด ลอก คูคลอง
2. ทำบุญให้ทาน
3. ปฏิบัติธรรม การฟังเทศน์
4. ประดิษฐ์กระทงใหญ่และกระทงเล็ก
5. จัดกิจกรรมการประกวดต่าง ๆ เช่น การประกวด กระทง การประกวดนางนพมาศ ประกวดโคมลอย
6. การจัดขบวนแห่กระทง
7. การนำกระทงไปลอยในแม่น้ำ
8. การปล่อยโคมลอย
9. การจุดดอกไม้ไฟ ประทัด หรือพลุ เพื่อเป็นการ เฉลิมฉลอง
10. การละเล่นรื่นเริง ตามท้องถิ่น
ที่มาข้อมูล : Wikipedia,sites.google
ที่มาภาพ : AFP