สรุปประเด็น ยายตายแล้วฟื้น เกิดจากอะไร? ข้อเท็จจริง–สาเหตุ–บทเรียน

เหตุการณ์ยายอายุ 65 ปีที่ถูกเข้าใจว่าเสียชีวิตในจังหวัดพิษณุโลก ก่อนถูกนำใส่โลงเดินทางหลายชั่วโมงมายังวัดราษฎร์ประคองธรรม จังหวัดนนทบุรี กลายเป็นประเด็นใหญ่ระดับประเทศ เนื่องจากก่อนเริ่มพิธีเผา เจ้าหน้าที่วัดได้ยินเสียงคล้ายคนเคาะจากในโลง เมื่อตรวจดูพบว่าผู้ที่ถูกคาดว่าเสียชีวิตยังมีการหายใจและขยับตัวอยู่ ทำให้ต้องรีบนำส่งโรงพยาบาลบางใหญ่ทันที ผลตรวจยืนยันโดยแพทย์ระบุว่า ผู้ป่วยมีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำรุนแรงหรือ Hypoglycemia ไม่ได้เกิดภาวะหัวใจหยุดเต้นหรือหยุดหายใจ สัญญาณชีพยังคงอยู่ เพียงแต่เบามากจนไม่สามารถตรวจพบด้วยการคลำแบบทั่วไป ภาวะนี้ทำให้ร่างกายอ่อนแรง หายใจช้า ตัวเย็น แข็งเกร็ง และหมดสติ จึงมีลักษณะใกล้เคียงภาวะไร้ชีพจนทำให้ญาติและผู้ใหญ่บ้านเข้าใจผิด

ด้านขั้นตอนทางกฎหมายมีประเด็นสำคัญคือ ผู้ใหญ่บ้านซึ่งเป็นผู้ลงชื่อออกเอกสารรับรองการเสียชีวิตไม่ได้ตรวจร่างกายผู้ป่วยด้วยตนเอง การรับรองโดยพิจารณาจากคำบอกเล่าของญาติขัดกับหลักการยืนยันการตายที่ควรมีการประเมินโดยแพทย์หรือบุคลากรสาธารณสุขที่มีความรู้ การนำศพออกจากพื้นที่โดยใช้เอกสารรับรองที่ไม่ผ่านกระบวนการตรวจสอบทางการแพทย์อย่างถูกต้องสร้างความเสี่ยงร้ายแรง หากทางวัดไม่เปิดโลงตรวจซ้ำก่อนพิธีเผา ผู้ป่วยอาจสูญเสียชีวิตจริงจากการประกอบพิธีโดยไม่ตั้งใจ กระบวนการนี้ชี้ให้เห็นความจำเป็นในการปรับปรุงหลักปฏิบัติของผู้นำชุมชน เพิ่มการเข้าถึงเจ้าหน้าที่สาธารณสุข และย้ำว่าทุกกรณีที่หมดสติจำเป็นต้องมีการตรวจประเมินโดยแพทย์ก่อนสรุปว่าเป็นการเสียชีวิต

เหตุการณ์ครั้งนี้ทำให้เห็นว่าการหมดสติในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยงต่อภาวะน้ำตาลตก ต้องได้รับการประเมินจากบุคลากรที่มีทักษะด้านการแพทย์เสมอ การตัดสินจากสัญญาณภายนอกด้วยตาเปล่าอาจนำไปสู่ความผิดพลาดที่กระทบต่อชีวิตของผู้ป่วย ความละเอียดรอบคอบในขั้นตอนยืนยันการตาย การส่งต่อผู้ป่วย และการตรวจซ้ำก่อนประกอบพิธีทางศาสนาจึงเป็นกระบวนการที่ควรปฏิบัติอย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดเหตุลักษณะเดียวกันอีกในอนาคต