“ไชยชนก” หวั่นสแกนม่านตาล้วงข้อมูลส่วนบุคคล สั่ง สคส.ตรวจเข้มทั่วประเทศ

วันที่ 4 ตุลาคม 2568  นายไชยชนก ชิดชอบ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอี) เปิดเผยว่า ได้สั่งการให้สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (สคส.) หรือ PDPC ลงพื้นที่ตรวจสอบทั่วประเทศ ภายหลังมีการชักชวนให้ประชาชนเข้าร่วมกิจกรรมสแกนม่านตาเพื่อรับสินทรัพย์ดิจิทัล ซึ่งอาจเสี่ยงต่อการละเมิดข้อมูลส่วนบุคคลและนำไปใช้ในทางที่ผิด

รมว.ดีอีระบุว่า ข้อมูลม่านตาถือเป็น “ข้อมูลส่วนบุคคลอ่อนไหว” ตามกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA) ที่ต้องได้รับการดูแลเป็นพิเศษ โดย สคส.ได้หารือร่วมกับบริษัท ทูลส์ ฟอร์ ฮิวแมนนิตี้ (Tools for Humanity - TFH) ผู้ดำเนินโครงการ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อกำหนดแนวทางตรวจสอบและกำกับดูแลอย่างรัดกุมใน 3 ประเด็นหลัก ได้แก่

    1.    การจัดเก็บและทำลายข้อมูล – บริษัทต้องแสดงหลักฐานยืนยันว่าข้อมูลม่านตาจะถูกลบหรือทำลายทันทีเมื่อหมดวัตถุประสงค์ พร้อมจัดส่งเอกสารให้ สคส.ตรวจสอบ

    2.    การควบคุมการรับจ้างสแกนม่านตา – เตือนประชาชนให้พิจารณาอย่างรอบคอบ เนื่องจากแหล่งเงินทุนและการใช้ข้อมูลยังไม่ชัดเจน โดยให้บริษัทชี้แจงหลักฐานเพิ่มเติม

    3.    ความโปร่งใสในการขอความยินยอม – ผู้ให้บริการต้องแจ้งรายละเอียดการเก็บ ใช้ และป้องกันข้อมูลอย่างครบถ้วน พร้อมได้รับความยินยอมจากเจ้าของข้อมูลอย่างแท้จริง

นายไชยชนกย้ำว่า เทคโนโลยีช่วยอำนวยความสะดวกได้ แต่ต้องไม่ละเมิดสิทธิส่วนบุคคลหรือใช้ข้อมูลของผู้อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต พร้อมระบุว่า ขณะนี้ยังมีประชาชนจำนวนมากเข้าร่วมสแกนม่านตาโดยไม่ทราบวัตถุประสงค์ที่แท้จริง กระทรวงดีอีจึงสั่งการให้ สคส.ตรวจสอบทุกพื้นที่เพื่อยืนยันว่าการดำเนินกิจกรรมดังกล่าวไม่ละเมิดกฎหมาย PDPA เนื่องจากพบหลายจุดไม่มีการระบุวัตถุประสงค์ชัดเจนหรือแจ้งเตือนว่าข้อมูลดังกล่าวเป็นข้อมูลชีวมิติที่สามารถระบุตัวบุคคลได้ ซึ่งอาจเข้าข่ายการละเมิดกฎหมายอย่างชัดเจน