"ดาวเทียมใต้น้ำ" ปฏิวัติการเฝ้าระวังมหาสมุทรด้วยพลังของปัญญาประดิษฐ์ AI

การเฝ้าระวังมหาสมุทรด้านการทหารในอนาคตอาจเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ เมื่อเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) ผสานกับเครื่องร่อนใต้น้ำอัตโนมัติ กลายเป็นระบบเฝ้าระวังอัจฉริยะที่สามารถตรวจจับภัยคุกคามในมหาสมุทรได้แบบเรียลไทม์ 

แนวคิดนี้คล้ายกับการที่ดาวเทียมบนท้องฟ้าเคยปฏิวัติการเฝ้าระวังทางทหารและการข่าวกรองในยุคสงครามเย็นเป้าหมายคือการเปลี่ยนมหาสมุทรให้เป็นหนังสือเปิดที่มองเห็นได้ลึกถึงใต้น้ำ

โดรนใต้น้ำ SG-1 Fathom

บริษัท เฮลซิง (Helsing) จากเมืองมิวนิก ประเทศเยอรมนี เปิดตัวระบบเฝ้าระวังใต้น้ำแบบใหม่ โดยใช้ระบบปัญญาประดิษฐ์ AI ที่มีชื่อว่าลูรา (Lura) ร่วมกับเครื่องร่อนอัตโนมัติใต้น้ำรุ่น SG-1 Fathom ซึ่งสามารถปฏิบัติการได้โดยไม่ต้องพึ่งพาการควบคุมของมนุษย์แฟทธัม (Fathom) ถูกออกแบบให้ลอยตัวขึ้นและจมลงอย่างเงียบเชียบโดยอาศัยแรงลอยตัวทางฟิสิกส์ ช่วยให้เคลื่อนที่แบบพรางตัวได้ดี ขณะเดียวกันก็ส่งข้อมูลเสียงใต้น้ำกลับมาประมวลผลโดยระบบ Lura อย่างต่อเนื่อง

แม้จะมีขนาดเพียง 195 เซนติเมตร น้ำหนัก 60 กิโลกรัม และความเร็วไม่เกิน 3.7 กิโลเมตรต่อชั่วโมง แต่แฟทธัม (Fathom) ถูกออกแบบให้มีราคาถูก ผลิตซ้ำได้จำนวนมาก และสามารถทำงานต่อเนื่องได้นานถึง 3 เดือนต่อภารกิจ จุดเด่นนี้ทำให้สามารถปล่อยฝูง Fathom พร้อมกันหลายร้อยลำ เพื่อครอบคลุมพื้นที่กว้างใหญ่ในมหาสมุทรตลอด 24 ชั่วโมง

ผสมผสานเทคโนโลยี AI

หัวใจของระบบอยู่ที่ “Large Acoustic Model” หรือ LAM ซึ่งเป็นโมเดลปัญญาประดิษฐ์ AI ที่เรียนรู้จากข้อมูลเสียงใต้น้ำจำนวนมหาศาลตลอดหลายทศวรรษ ทำให้สามารถตรวจจับสัญญาณผิดปกติ แยกแยะลายเซ็นเสียงเฉพาะของเรือแต่ละลำ และตีความภัยคุกคามได้เร็วกว่าเจ้าหน้าที่มนุษย์ถึง 40 เท่า 

แม้รายละเอียดบางส่วนของระบบปัญญาประดิษฐ์ AI ลูรา (Lura) ยังเป็นความลับ แต่บริษัทยืนยันว่าเทคโนโลยีนี้สามารถยกระดับการป้องกันโครงสร้างพื้นฐานใต้ทะเล ไม่ว่าจะเป็นสายสื่อสาร สายไฟฟ้า ท่อส่งน้ำมัน ไปจนถึงเส้นทางเดินเรือสำคัญทั่วโลก

หากระบบนี้ได้รับการพิสูจน์ประสิทธิภาพ Lura/Fathom อาจกลายเป็นการอัปเดตครั้งสำคัญของระบบตรวจจับใต้น้ำ เช่น SOSUS ของสหรัฐฯ ที่ใช้มาตั้งแต่สงครามเย็น โดยบริษัท เฮลซิง (Helsing) ตั้งเป้าสร้าง “ฝาแฝดดิจิทัลของมหาสมุทร” ที่สามารถตรวจจับ จัดหมวดหมู่ และวิเคราะห์กิจกรรมใต้น้ำอย่างครอบคลุม โดยควบคุมจากผู้ปฏิบัติงานเพียงคนเดียว