“สังคมไร้เงินสด” ทำพิษ!! สวีเดนเสียหายรวม 4.2 พันล้านบาท

เว็บไซต์สื่อต่างประเทศ Bloomberg รายงานว่าประเทศสวีเดน เสี่ยงเจอปัญหาการหลอกลวงออนไลน์มากขึ้น หลังประเทศมีความก้าวหน้าด้านสังคมไร้เงินสดเป็นเบอร์ต้น ๆ ของโลก โดยในปี 2022 มีชาวสวีเดนเพียง 8% เท่านั้น ที่ยังใช้เงินสดในการใช้จ่ายอยู่ ตามการสำรวจของธนาคารกลางของสวีเดน และมีตู้ ATM ต่อหัวน้อยที่สุดในประเทศฝั่งยุโรป ตามการรายของกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF)

ทางรัฐบาลสวีเดนเปิดเผยว่า ในปี 2023 มูลค่าความเสียหายจากการหลอกลวงออนไลน์สูงถึง 1,200 ล้านโครน หรือประมาณ 4,200 ล้านบาท เพิ่มขึ้นประมาณ 2 เท่าจากปี 2021 มากกว่าผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) ถึง 2.5% โดยเกิดคดีในเรื่องนี้ขึ้นมากถึง 23,000 คดีด้วยกัน

ความก้าวหน้าด้านสังคมไร้เงินสดของสวีเดน เกิดจากระบบจ่ายเงินออนไลน์ที่ชื่อว่า BankID มีลักษณะคล้ายกับพร้อมเพย์ การทำธุรกรรมต่าง ๆ เมื่อเรากดยืนยันแล้ว ทุกอย่างจะดำเนินการในทันที เป็นระบบที่เปิดใช้มาตั้งแต่ปี 2001 ก่อนจะนิยมกันมากขึ้นในปี 2005 เพราะรัฐบาลสวีเดนใช้ระบบดังกล่าวสำรับคืนเงินภาษี กระทั่งปี 2010 เวอร์ชันมือถือของ BankID ก็ทำให้มีผู้คนเข้าถึงมากยิ่งขึ้น

BankID ทำให้คนสวีเดนจ่ายหรือโอนเงินได้เร็วขึ้นมาก ตัวระบบมีเทคโนโลยีความปลอดภัยตั้งแต่การสแกนลายนิ้วมือ สแกนใบหน้า ไปจนถึงการใส่รหัส 6 หลัก ตัวระบบครอบคลุมการใช้จ่ายในประเทศทั้งหมด ตั้งแต่การจ่ายภาษี ไปจนถึงการจ่ายค่าตั๋วรถโดยสาร มีรายงานว่า BankID ถูกใช้งานอย่างน้อย 2 ครั้ง โดยชาวสวีเดนวัยผู้ใหญ่

ทั้งนี้ ความยอดเยี่ยมของ BankID ทำให้มิจฉาชีพใช้ช่องทางดังกล่าว หลอกลวงและโกงผู้คนได้ง่ายกว่าเดิมเช่นกัน โดยวิธีหลอกลวงก็คล้ายกับที่หลาย ๆ ประเทศ เผชิญอยู่  ตั้งแต่พ่อค้าปลอม ไปจนถึงแก๊งคอลเซ็นเตอร์ เมื่อเหยื่อโอนเงินให้แล้ว ก็หายตัวไปทันที

แน่นอนว่าทางรัฐบาลสวีเดนไม่ได้นิ่งนอนใจในเรื่องนี้ กดดันธนาคารให้เพิ่มมาตรการความปลอดภัย เช่น การโอนเงินก้อนใหญ่ต้องได้รับความยินยอมจากบุคคลที่เชื่อถือได้ เพียงแต่ว่าการเพิ่มมาตรการความปลอดภัยที่มากขึ้น ถึงแม้จะทำให้ผู้ใช้งานมีความปลอดภัยมากกว่าเดิม แต่ก็เสี่ยงที่จะทำให้เศรษฐกิจของประเทศต้องชะลอตัวเช่นกัน เพราะการใช้จ่ายแบบไร้เงินสดนั้น ติดเป็นนิสัยของชาวสวีเดนไปแล้ว หากเพิ่มขั้นตอนให้ยุ่งยากจนเกินไป อาจกลายเป็นปัญหาได้

นอกจากนี้ พวกมิจฉาชีพยังได้ใช้วิธีการที่ซับซ้อน ในการหลบระบบความปลอดภัยและการดักจับของธนาคาร รวมไปถึงยังได้ใช้ BankID ในการทำสิ่งผิดกฎหมายที่คาดไม่ถึงอีกหลายอย่าง เช่น สร้างบริษัทปลอมและบัญชีเงินเดือนปลอมขึ้นมา เพื่อใช้สำหรับการฟอกเงิน ไปจนถึงการทำเอกสารปลอมเพื่อขอสินเชื่อจากธนาคาร หรือเอาเงินสวัสดิการของรัฐบาลออกมาใช้

หมายความว่า หากมิจฉาชีพสามารถปลอมแปลงเอกสาร จนเข้าไปอยู่ในระบบ BankID ได้ ก็จะสามารถได้เงินสวัสดิการของรัฐบาลตามรายได้ในทันที เนื่องจากระบบธุรกรรมต่างของรัฐบาลสวีเดนที่ทำร่วมกับประชาชน ส่วนใหญ่อยู่บนระบบ BankID  

ปัญหาดังกล่าว ทำให้รัฐบาลสวีเดนต้องตั้งหน่วยงานใหม่ที่ชื่อ Payment Authority ขึ้นมา เพื่อแก้ปัญหาเรื่องการฉ้อโกงในระบบประกันสังคมโดยเฉพาะ หน่วยงานนี้มีอำนาจวิเคราะห์และตรวจสอบธุรกิจได้ทั้งหมด รวมถึงยังรับผิดชอบงานด้านการจ่ายเงินให้กับหน่วยงานภาครัฐต่าง ๆ และจะเริ่มการจ่ายเงินภาครัฐผ่านระบบใหม่ทั้งหมด ภายในวันที่ 1 มกราคม 2027 เป็นต้นไป

ที่มาข้อมูล : bloomberg.com