ฤกษ์ดี ขึ้น 3 ค่ำ เดือน 3 วันปลูกนา ประเพณีโบราณ 100 ปี ชาวบ้านกราบไหว้ศาลปู่ตาเจ้าบ้าน เสริมสิริมงคล-พืชผลงอกงาม

นครราชสีมา ฤกษ์ดี ขึ้น 3 ค่ำ เดือน 3 วันปลูกนา ประเพณีโบราณปฏิบัติสืบต่อกว่า 100 ปี ชาวบ้านกราบไหว้ศาลปู่ตาเจ้าบ้าน เสริมสิริมงคล ปัดเป่าโรคภัย พืชผลงอกงาม

วันขึ้น 3 ค่ำ เดือน 3 ตามปฏิทินแบบจันทรคติ คนโบราณ ถือว่า เป็นวันฤกษ์ดี หรือเป็น “วันบุญเบิกฟ้า” ของชาวอีสาน หรือ บางแห่งจะเรียกกันว่า “วันปลูกนา”

เนื่องจากเดือน 3 เป็นเดือนที่มีความพิเศษยิ่ง เพราะถือเป็นเดือนแห่งความอุดมสมบูรณ์ที่สุดของปี มีการเก็บเกี่ยวข้าวขึ้นเล้าหรือเข้ายุ้งฉางเสร็จเรียบร้อย ชาวนาบางส่วนก็ขายข้าวได้เงินได้ทองหลังจากเหน็ดเหนื่อยมาตลอดเวลาหลายเดือน

เมื่อย่างเข้าสู่เดือน 3 สามารถพักผ่อนรอฤดูกาลทำนาในครั้งต่อไป ทำให้ในช่วงเวลานี้ ชาวบ้านจะเริ่มจัดงานบุญ ตอบแทนปู่ตาเจ้าบ้าน ที่ปกปักรักษาให้คนในหมู่บ้าน ให้อยู่ดีมีสุขตลอดปีที่ผ่านมา

ชาวบ้านท่าหลวง ตำบลท่าหลวง อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา ร่วมกันประกอบพิธีทำบุญเลี้ยง ปู่-ตาเจ้าบ้าน นำเอาเครื่องเลี้ยง ขันธ์ 5 มีเทียน 5 คู่ ดอกไม้ 5 คู่ และขัน 8 มีเทียน 8 คู่ ดอกไม้ 8 คู่ พร้อมด้วยอาหารคาวหวาน ข้าว น้ำพริกแจ่ว และอาหารที่หาได้ตามท้องถิ่น ผลไม้ ขนม น้ำ เหล้า หมากพลู และบุหรี่ นำไปเซ่นไหว้ที่ศาลปู่-ตา

โดยมีร่างทรงนุ่งขาวห่มขาว นำประกอบพิธี เชิญปู่-ตา มารับเครื่องเซ่นไหว้ และขอคำทำนายความเป็นอยู่ของหมู่บ้าน นอกจากนี้ ชาวบ้านได้รำฟ้อนถวาย ศาลปู่-ตา อย่างสวยงามด้วย เพื่อแสดงความเคารพนับถือและขอขมา ซึ่งหลังจากเสร็จสิ้นพิธีเลี้ยงปู่-ตาเจ้าบ้านแล้ว ชาวบ้านจะนำอาหารที่เหลือ กลับไปรับประทานที่บ้านเพื่อความเป็นสิริมงคล

นายชั้น อินทร์มณี ชาวบ้านท่าหลวง เผยว่า พิธีกรรมเลี้ยงปู่-ตาของชาวบ้านท่าหลวงนี้ เป็นการแสดงความรักความกตัญญู และความผูกพันของชาวบ้านที่มีต่อบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว รวมถึง เป็นกุศโลบาย การส่งเสริมให้ชุมชนเกิดความสามัคคี อันจะนำไปสู่ความมั่นคง เป็นชุมชนที่เข้มแข็ง และคนในชุมชนอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ถือเป็นประเพณีที่ปฏิบัติสืบต่อกันมายาวนานกว่า 100 ปี และจะคงอยู่ตลอดไปชั่วลูกชั่วหลาน

ส่วนที่บ้านละลม ตำบลละลมใหม่ อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา ชาวบ้านได้พากันจัดพิธีทำบุญขึ้น 3 ค่ำ เดือน 3 วันปลูกนา ขึ้นที่บริเวณศาลเจ้าพ่อหลวงคง ซึ่งตั้งอยู่กลางหมู่บ้าน

นางจำรัส แผ้วกระโทก อายุ 71 ปี ชาวบ้าน หมู่ 2 บ้านละลม ตำบลละลมใหม่ บอกว่า เป็นประเพณีที่ทำสืบต่อกันมาตั้งแต่สมัยปู่ย่าตายาย เป็นการเซ่นไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์และระลึกถึงปู่ย่าตายายที่ปกปักรักษาหมู่บ้าน

แต่ปีนี้ ชาวบ้านมารวมตัวกันค่อนข้างน้อย เพราะปัญหาโควิด-19 ปกติ ชาวบ้านจาก 6 หมู่บ้านในตำบลละลมใหม่จะรวมตัวกันทุกปี โดยจะเรี่ยวรายปัจจัยตามกำลัง มาจัดหาเครื่องเซ่นไหว้บูชา ซึ่งจะมีผู้นำชุมชนมาร่วมด้วย ถือเป็นประเพณีปฏิบัติที่ต้องทำทุกปีเพื่อความเป็นสิริมงคล ข้าวปลาอาหารจะได้ออกดอกผล เจริญงอกงามดี และชาวบ้านจะได้มีความสุข ปลอดภัย ไม่ทุกข์ยาก