Cell Broadcast กับภารกิจสร้างระบบเตือนภัยไทยให้ทันภัยพิบัติ

ประเทศไทยทดสอบระบบ “Cell Broadcast” ครั้งแรก ส่งข้อความแจ้งเตือนภัยผ่านมือถือแบบอัตโนมัติ รวดเร็ว ครอบคลุมไม่ต้องใช้อินเทอร์เน็ต ก้าวสำคัญสู่การเตือนภัยแห่งอนาคต

ภัยพิบัติเตือนล่วงหน้าได้…แค่ไม่เคยมีระบบที่ครอบคลุมพอ

ในยุคที่โลกกำลังเผชิญกับความเสี่ยงจากภัยพิบัติที่รุนแรงและเกิดถี่ขึ้น การเตือนภัยล่วงหน้าจึงไม่ใช่เรื่อง “ทางเลือก” แต่คือ “ความจำเป็น” ที่ต้องพัฒนาให้แม่นยำ ทันท่วงที และครอบคลุมทุกคนในพื้นที่เสี่ยง โดยไม่ต้องพึ่งแอปพลิเคชันหรือการกดสมัครใด ๆ

นั่นคือที่มาของเทคโนโลยี “Cell Broadcast” ที่กำลังได้รับการผลักดันจากกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) ให้เป็นระบบแจ้งเตือนภัยหลักของประเทศไทยในอนาคต

และเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2568 ประเทศไทยได้เริ่มต้นทดสอบระบบนี้ “ในพื้นที่จริง” เป็นครั้งแรก

“Cell Broadcast” คืออะไร? ต่างจาก SMS ยังไง?

Cell Broadcast คือระบบการส่งข้อความแจ้งเตือนแบบอัตโนมัติผ่านเสาสัญญาณโทรศัพท์มือถือ ไปยังผู้ใช้งานในรัศมีพื้นที่เป้าหมาย โดยไม่จำเป็นต้องรู้หมายเลขโทรศัพท์ ไม่ต้องลงทะเบียน และไม่ต้องใช้อินเทอร์เน็ต

ต่างจาก SMS ที่ต้องส่งทีละเบอร์และมักล่าช้า หรือการแจ้งเตือนผ่านแอปที่ต้องพึ่งการติดตั้งล่วงหน้า Cell Broadcast สามารถแจ้งเตือนภัยพร้อมกันเป็นวงกว้างภายในไม่กี่วินาที พร้อมเสียงเตือนเฉพาะที่แตกต่างจากเสียงทั่วไป เพื่อให้ประชาชนตื่นตัวทันที

หลายประเทศพัฒนาแล้ว เช่น ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ เนเธอร์แลนด์ และสหรัฐอเมริกา ต่างนำระบบนี้มาใช้เป็นกลไกหลักในการแจ้งเตือนภัย เช่น แผ่นดินไหว น้ำท่วม พายุ หรือภัยจากการก่อการร้าย

ประเทศไทยเริ่มทดสอบครั้งแรกใน 5 พื้นที่

เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2568 เวลา 13.00 น. ปภ. ได้ร่วมกับ 3 ค่ายมือถือ ได้แก่ AIS, True และ NT ดำเนินการทดสอบระบบ Cell Broadcast นอกห้องปฏิบัติการเป็นครั้งแรกของประเทศ ครอบคลุมพื้นที่ 5 แห่ง ได้แก่

• ศาลากลางจังหวัดเชียงราย
• ศาลากลางจังหวัดสุพรรณบุรี
• ศาลากลางจังหวัดอุบลราชธานี
• ศาลากลางจังหวัดสงขลา
• อาคารศูนย์ราชการเฉลิมพระเกียรติฯ แจ้งวัฒนะ กทม.

การจำลองสถานการณ์จำเพาะกรณีอุทกภัย พร้อมส่งข้อความทั้งภาษาไทยและอังกฤษว่า “ทดสอบแจ้งเตือนภัย Cell Broadcast จากกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) โปรดอย่าตื่นตระหนก” ซึ่งปรากฏขึ้นอัตโนมัติบนหน้าจอมือถือของประชาชนในพื้นที่ พร้อมเสียงเตือนเฉพาะ

ผลทดสอบน่าพอใจ: ส่งถึงมือถือทั้ง Android และ iOS ภายใน 1 นาที

นายภาสกร บุญญลักษม์ อธิบดีกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย เผยว่า การทดสอบครั้งนี้เป็นไปตามเป้าหมาย ส่งข้อความเตือนภัยได้ครบถ้วนภายในเวลาไม่ถึง 1 นาที ทั้งในระบบ Android และ iOS โดยไม่เกิดความสับสนหรือปัญหาเทคนิคใด ๆ

ถือเป็นก้าวสำคัญของระบบแจ้งเตือนภัยไทย ที่ก้าวเข้าสู่ยุค “Real-time” และ “Mass Alert” อย่างแท้จริง

ทดสอบต่อในระดับอำเภอและจังหวัด: เตรียมพร้อมสู่ระบบใช้งานจริง

ปภ. กำหนดแผนทดสอบต่อเนื่องเป็น 3 ระดับ ได้แก่

• ระดับกลาง (อำเภอ/เขต) วันที่ 7 พ.ค. 68
• ระดับใหญ่ (จังหวัด) วันที่ 12 พ.ค. 68

จังหวัดเป้าหมาย เช่น ลำปาง นครสวรรค์ ขอนแก่น สุราษฎร์ธานี เชียงใหม่ อยุธยา นครศรีธรรมราช และกรุงเทพมหานคร โดยจะประเมินผลอย่างละเอียดร่วมกับ 3 ค่ายมือถือในวันที่ 6 พ.ค. ก่อนขยายสู่ระบบแจ้งเตือนภัยทั่วประเทศ

ความร่วมมือรัฐ-เอกชนคือกุญแจสำคัญ

เบื้องหลังความสำเร็จนี้คือการประสานงานระหว่างหน่วยงานรัฐ เช่น กระทรวงดิจิทัลฯ, กสทช., กรมประชาสัมพันธ์ และบริษัทโทรคมนาคมทั้ง 3 ราย ภายใต้กรอบ SOP ที่กำหนดร่วมกัน

ระบบนี้จึงไม่ได้แค่ “ทดสอบทางเทคนิค” แต่คือการสร้างต้นแบบการทำงานร่วมกันในภาวะฉุกเฉิน เพื่อความปลอดภัยของประชาชนทั่วประเทศ

📱 ประชาชนต้องรู้อะไรบ้าง?

เพื่อให้ทุกคนรับแจ้งเตือน Cell Broadcast ได้อย่างครบถ้วน

• มือถือควรอัปเดตระบบปฏิบัติการเป็นเวอร์ชันล่าสุด
• อย่าปิดฟังก์ชันการรับ Cell Broadcast ในเมนูข้อความ
• หากได้ยินเสียงเตือนพร้อมข้อความขึ้นหน้าจอ ขอให้อ่านทันทีและปฏิบัติตามอย่างมีสติ

โลกยุคโลกร้อนต้องการ “เตือนภัยก่อนเกิด” มากกว่า “รับมือหลังเกิด”

ประเทศไทยประสบภัยพิบัติเกือบทุกประเภท — น้ำท่วม ดินถล่ม แผ่นดินไหว ไฟป่า ซึ่งเกิดขึ้นรวดเร็วและรุนแรงขึ้นจากผลกระทบของโลกร้อน การเตรียมพร้อมล่วงหน้าโดยการแจ้งเตือนแบบแม่นยำและครอบคลุมจึงไม่ใช่แค่เรื่องเทคนิค แต่เป็นเรื่อง “ชีวิต”

Cell Broadcast ไม่ได้เป็นแค่ระบบแจ้งเตือน แต่เป็นเครื่องมือช่วยลดความสูญเสียในระดับนโยบายอย่างแท้จริง

หนึ่งก้าวเล็กของเทคโนโลยี หนึ่งก้าวใหญ่ของความปลอดภัยไทย

การทดสอบ Cell Broadcast ครั้งนี้อาจยังไม่ใช่การใช้งานจริงเต็มระบบ แต่คือจุดเริ่มต้นสำคัญของการเปลี่ยนผ่านระบบเตือนภัยของประเทศไทย

เมื่อทุกองค์ประกอบลงตัว ระบบนี้จะเป็นมากกว่าเสียงเตือน — มันจะเป็นสัญญาณแห่งความมั่นใจว่า ประเทศไทยสามารถรับมือกับภัยพิบัติได้ “ก่อน” ที่มันจะทำลายชีวิตและทรัพย์สิน