ข่าวดี! ชั้นโอโซนฟื้นตัว รูโหว่เหนือแอนตาร์ติกลดลง 40 ปีที่ทั่วโลกร่วมมือกันจนสำเร็จ

รายงานล่าสุดจากองค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (WMO) ระบุว่า ชั้นโอโซนปกป้องโลกกำลังฟื้นตัว และรูโหว่โอโซนเหนือแอนตาร์กติกในปี 2567 มีขนาดเล็กกว่าปีที่ผ่านมา ซึ่งถือเป็นข่าวดีต่อสุขภาพของประชาชนและระบบนิเวศ

รายงาน WMO Ozone Bulletin 2567 ระบุว่า ระดับการลดลงของโอโซนในปีที่แล้วมีสาเหตุบางส่วนจากปัจจัยทางธรรมชาติที่เปลี่ยนแปลงปีต่อปี แต่แนวโน้มระยะยาวชี้ให้เห็นความสำเร็จของความร่วมมือระหว่างประเทศในการปกป้องโอโซน

เลขาธิการสหประชาชาติ อันโตนิโอ กูเตอร์เรส ระบุว่า 40 ปีที่แล้ว ประเทศต่าง ๆ ร่วมกันลงนามในอนุสัญญาเวียนนา (Vienna Convention) เพื่อต่อสู้กับปัญหารูโหว่โอโซน และนำไปสู่พิธีสารมอนทรีออล (Montreal Protocol) ซึ่งถือเป็นความสำเร็จด้านความร่วมมือระหว่างประเทศ และวันนี้ชั้นโอโซนกำลังฟื้นตัว ผลสำเร็จนี้สะท้อนให้เห็นว่าหากประเทศต่าง ๆ ฟังคำเตือนของวิทยาศาสตร์ ความก้าวหน้าสามารถเกิดขึ้นได้

พิธีสารมอนทรีออลทำให้การผลิตและการใช้สารทำลายโอโซนลดลงกว่า 99% สารเหล่านี้เคยใช้ในระบบทำความเย็น เครื่องปรับอากาศ โฟมดับเพลิง และแม้แต่สเปรย์จัดแต่งทรงผม ส่งผลให้ชั้นโอโซนมีแนวโน้มฟื้นตัวกลับไปสู่ระดับปี 2523 ภายในกลางศตวรรษนี้ ลดความเสี่ยงต่อโรคมะเร็งผิวหนัง โรคต้อกระจก และความเสียหายต่อระบบนิเวศจากรังสี UV

รายงานยังระบุว่า ในปี 2567 รูโหว่โอโซนเหนือแอนตาร์กติกปรากฏช้ากว่าปกติ การลดลงของโอโซนเกิดล่าช้าตลอดเดือนกันยายน ก่อนฟื้นตัวอย่างรวดเร็วหลังจุดสูงสุดของการขาดแคลนโอโซน ซึ่งถือเป็นสัญญาณชัดเจนของการฟื้นตัวเริ่มต้น

การติดตามตรวจวัดโอโซนและรังสี UV อย่างต่อเนื่องถือเป็นหัวใจสำคัญของความสำเร็จของพิธีสารมอนทรีออล โดยเครือข่ายนักวิจัยทั่วโลกแลกเปลี่ยนความรู้ ฝึกอบรม และร่วมมือกันพัฒนาเครื่องมือและมาตรฐานการวัด

นอกจากนี้ การแก้ไข Kigali Amendment ในปี 2559 ยังกำหนดให้ประเทศภาคีลดการใช้สาร HFC ซึ่งเป็นก๊าซเรือนกระจกแรงสูงทดแทนสารทำลายโอโซน ปัจจุบันมีประเทศภาคี 164 ประเทศ และคาดว่าจะช่วยหลีกเลี่ยงการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิของโลกได้ราว 0.5 องศาเซลเซียสภายในสิ้นศตวรรษ

หากนโยบายปัจจุบันยังคงอยู่ ชั้นโอโซนคาดว่าจะฟื้นตัวกลับไปสู่ระดับก่อนปี 2523 ภายในปี 2609 สำหรับแอนตาร์กติก และในปี 2588 สำหรับอาร์กติก และปี 2583 สำหรับส่วนอื่น ๆ ของโลก