สรุปข้อสงสัย บัตรทอง 30 บาท รักษาได้ทุกที่จริงหรือ?

นโยบาย "บัตรทอง 30 บาทรักษาทุกที่" ที่เพิ่งได้ข้อสรุปมาหมาดๆ โดยเน้นการช่วยลดขั้นตอน แก้ไขปัญหาต่างๆ ที่เป็นอุปสรรคต่อการเข้ารับบริการให้กับประชาชนผู้มีสิทธิ หลายคนเริ่มมีข้อสงสัยในหัวเมื่อคิดว่า "รักษาได้ทุกที่ ทุกรพ.จริงๆ หรือ?" แต่ความจริงแล้ว ไม่ได้เป็นแบบนั้น

หากดูตามสิ่งที่ บอร์ด สปสช.อนุมัติ โดยเฉพาะข้อที่ 1 "นโยบาย 30 บาทรักษาในหน่วยบริการปฐมภูมิทุกที่กับหมอประจำครอบครัว เบื้องต้นนำร่องในพื้นที่ กทม.และปริมณฑล ซึ่งโครงสร้างของระบบบริการมีความพร้อมที่จะเดินหน้าได้ โดยจะขยายเครือข่ายบริการปฐมภูมิเพื่อรองรับและเชื่อมต่อข้อมูลคลินิกหมอครอบครัวและผู้ป่วย จัดทำระบบตรวจสอบสิทธิผ่านแอพพลิเคชั่น มีระบบยืนยันตัวตนการรับบริการผ่านบัตรประชาชน เริ่มวันที่ 1 พ.ย.นี้ "

ในรายละเอียดข้อนี้ เจาะจงว่า "รักษาในหน่วยบริการปฐมภูมิทุกที่กับหมอประจำครอบครัว" ประโยคนี้หมายความว่าอะไร?

หน่วยบริการปฐมภูมิ คือ ที่ไหน? สรุปแล้วรักษาได้ทุกที่จริงหรือไม่?

ปัจจุบันผู้ที่มีสิทธิ์ "บัตรทอง" แบ่งเป็น 2 กรณี

1.กรณีสิทธิว่าง

กลุ่มผู้ที่ได้รับผลกระทบจากการถูกยกเลิกบัตรทอง จำนวนกว่า 2 ล้านคน ในระบบจะขึ้นว่าเป็น "สิทธิว่าง" ดังนั้น บุคคลที่เป็นสิทธิว่าง สปสช.ได้เพิ่มสิทธิประโยชน์พิเศษไปเข้ารับบริการที่โรงพยาบาลที่ไหนก่อนก็ได้ทุกแห่ง โดยนำบัตรประจำตัวประชาชน ซองยาเดิมที่เคยทาน ประวัติการรักษาเดิม (ถ้ามี) ไปใช้รักษาโรงพยาบาลที่อยู่ในโครงการบัตรทอง คลินิกชุมชนอบอุ่นใกล้บ้าน ศูนย์อนามัย หรือ รพ.มงกุฎวัฒนะ ซึ่งเป็นรพ.เอกชน ที่อยู่ในโครงการบัตรทอง ยังขอใช้สิทธิว่างได้

สำหรับกรณีนี้ไม่มีหน่วยบริการปฐมภูมิให้ขอ "ใบส่งตัว" แล้ว เนื่องจากเป็น "สิทธิว่าง" จากการยกเลิกสัญญากับหน่วยบริการที่ถูกตรวจสอบ สปสช.จึงอนุโลมให้กลุ่มผู้ที่ได้รับผลกระทบเข้าไปใช้บริการก่อน

2.กรณีที่มีสิทธิอยู่ในหน่วยบริการนั้นๆ แล้ว

กลุ่มผู้ที่มีสิทธิอยู่ในคลินิกหรือรพ.ในโครงการบัตรทองแล้ว ไม่เป็นผู้ที่ได้รับผลกระทบจากการถูกยกเลิกบัตรทอง หรือไม่สะดวกไปรักษาที่หน่วยบริการที่ตนเองมีสิทธิอยู่ สามารถเข้าไปรับบริการตามนโยบาย “30 บาทรักษาทุกที่” ในหน่วยบริการปฐมภูมิทุกที่ในโครงการบัตรทอง ได้แก่ คลินิกชุมชนอบอุ่นใกล้บ้าน ศูนย์อนามัย ไม่ใช่รพ. โดยเริ่มในวันที่ 1 พ.ย.63 เป็นต้นไป นำร่องในพื้นที่ กทม.และปริมณฑล

ส่วนหน่วยบริการระดับทุติยภูมิ ตติยภูมิ อาจจะต้องรอในระยะต่อไป เพื่อให้ไม่ไปเพิ่มความแออัดในรพ. เพราะมีประชาชนเข้าใช้บริการค่อนข้างเยอะ และต้องรอคิวนาน เนื่องจากเป็นการเริ่มที่บริการระดับปฐมภูมิ และก่อนเท่านั้น

สำหรับผู้ที่เจ็บป่วยทั่วไป ผู้ป่วยนอก ที่ไม่ต้องนอนพักรักษาตัวอยู่ที่รพ. เช่น ไข้หวัดเล็กน้อย อาการเรื้อรัง รับยาเบาหวาน ความดัน แนะนำไปใช้บริการในหน่วยบริการปฐมภูมิ ที่เรียกว่า อนามัย  คลินิก หรือ ศูนย์บริการสาธารณสุขใกล้บ้านที่ใดก็ได้ โดยจะมีระบบเชื่อมต่อข้อมูลให้กับประชาชน และหน่วยบริการสามารถเบิกสิทธิ์ค่ารักษาผ่านบัตรประชาชนแบบสมาร์ทการ์ดของผู้ป่วยเหล่านี้ได้ โดยเริ่มวันที่ 1 พ.ย.63 นำร่องในพื้นที่ กทม.และปริมณฑล ก่อน

หลังจากนั้น รอฟังประกาศของ สปสช.อีกครั้ง ว่าให้ประชาชนเริ่มลงทะเบียนได้เมื่อใด และจึงไปติดต่อขอลงทะเบียนสิทธิการรักษาในโครงการบัตรทอง

อย่างไรก็ตาม สามารถเช็กรายชื่อ หน่วยบริการที่อยู่ในโครงการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ได้ที่ (เช็กรายชื่อสถานพยาบาล "บัตรทอง" ที่ยังเปิดอยู่ใน กทม.)

กล่าวโดยสรุปก็คือ

1.ผู้มีสิทธิว่าง ได้รับผลกระทบจากการยกเลิกสัญญาบัตรทอง ไปรักษารพ.ใดก็ได้ในโครงการ 30 บาท

2.ผู้ที่มีสิทธิอยู่แล้ว ไม่ได้รับผลกระทบจากการยกเลิกสัญญาบัตรทอง ไปรักษาที่ศูนย์บริการสาธารณสุข คลินิก หรือ อนามัย ที่ไหนก็ได้ที่ไม่ใช่โรงพยาบาล จากเดิมที่ถูก "เจาะจง" ว่าต้องไปเฉพาะหน่วยบริการที่มีสิทธิเท่านั้น เริ่มตั้งแต่ 1 พ.ย.63 เป็นต้นไป เฉพาะพื้นที่ กทม.และปริมณฑล

********** ล้อมกรอบ **********

"หน่วยบริการปฐมภูมิ" คือ บริการที่อยู่ใกล้ชิดประชาชนและชุมชนมากที่สุด คลินิกชุมชมอบอุ่นที่อยู่ในโครงการสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บัตรทอง) เช่น ศูนย์บริการสาธารณสุข คลินิก หรือ อนามัย เป็นต้น ย้ำว่า ไม่ใช่โรงพยาบาล

"หน่วยบริการทุติยภูมิ" คือ บริการที่ใช้เทคโนโลยีทางการแพทย์ในระดับที่สูงขึ้น เน้นการบริการรักษาพยาบาลโรคที่ยาก ซับซ้อนมากขึ้น ได้แก่ โรงพยาบาลชุมชนในระดับอำเภอ โรงพยาบาลทั่วไปในระดับจังหวัด และโรงพยาบาลในสังกัดกระทรวงกลาโหม

"หน่วยบริการตติยภูมิ และศูนย์การแพทย์เฉพาะทาง" คือ บริการที่ใช้เทคโนโลยีทางการแพทย์ขั้นสูง มีความสลับซับซ้อนมาก มีบุคลากรทางการแพทย์ในสาขาเฉพาะทาง สังกัดกระทรวงสาธารณสุขที่เป็นโรงพยาบาลศูนย์ สถาบันเฉพาะทางต่างๆ หรือหรือสังกัดมหาวิทยาลัย เช่น โรงพยาบาลในโรงเรียนแพทย์ระบบส่งต่อผู้ป่วย