พระปกเกล้าฯ : เวน คอร์ต หนึ่งในพระตำหนักในอังกฤษที่รัชกาลที่ 7 ทรงพำนักหลังสละราชสมบัติ

เวน คอร์ต ตั้งอยู่ในหมู่บ้านบิดเดนเดน ในมณฑลเคนต์ ราว 90 กม. ทางตอนใต้ของกรุงลอนดอน เป็นพระตำหนักที่พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ประทับอยู่ระหว่างปี 2480-2482 หลังจากทรงประกาศสละราชสมบัติเมื่อ 2 มี.ค. 2477

รองศาสตราจารย์ ม.ร.ว.พฤทธิสาณ ชุมพล เรียบเรียงไว้ในบทความ "ที่ประทับในประเทศอังกฤษตามลำดับและพระราชกรณียกิจ" ที่เผยเพร่ทางเว็บไซต์ของ สถาบันพระปกเกล้า ว่าหมู่บ้านแห่งนี้มีผู้ตั้งถิ่นฐานมาตั้งแต่สมัยกวีเอกเชคสเปียร์ คือต้นคริสต์ศตวรรษที่ 17 มีสัญญลักษณ์ของหมู่บ้านปรากฏรูปผู้หญิงสาวฝาแฝดตัวติดกันที่บั้นเอว (The Bidden Sisters) คล้ายฝาแฝดสยาม อินกับจัน

องค์พระตำหนักเวน คอร์ต ซึ่งเสด็จเข้าประทับเมื่อกันยายน 2480 เป็นตึกผนังถือปูนสีขาวประกบด้วยท่อนไม้โอ๊ค ทาสีดำแบบทิวดอร์ คานค้ำพื้นชั้นบนที่เพดานเป็นท่อนซุงใหญ่ เช่นกัน ความเก่าแก่ทำให้พื้นมีความลาดเอียงถึงขนาดที่สิ่งใดอยู่บนพื้นกลิ้งไปถึงอีกห้องหนึ่งได้

• เปิดพระราชหัตถเลขา ร.7 ถึง ที่ปรึกษาอังกฤษ ก่อน "กบฏบวรเดช" และ สละราชสมบัติ
• สำรวจความคิด “คณะราษฎร” ผ่านมรดกทางวัฒนธรรม

ทรงพระสำราญ

ที่พระตำหนักเวน คอร์ตนี้ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าฯ และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีฯ ทรงพระสำราญมาก เสด็จลงสวนทรงรดน้ำพรวนดิน พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าฯ ทรงวางผังปลูกต้นไม้และไม้ดอกด้วยพระองค์เอง ทรงดูแลดอกคาร์เนชั่น ทุกวัน ในเรือนกระจกที่มีไฟฟ้าทำให้อุณหภูมิพอเหมาะ สมเด็จฯ ทรงตัดมาปักแจกันไว้ตามห้องต่างๆ ในพระตำหนักทุกวัน ในสวนมีสะพานหินเล็กๆ ข้ามบ่อน้ำที่ทรงเลี้ยงเป็ดเทศและปลาไว้หลายพันธุ์

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าฯ และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีฯ ประทับอยู่ที่เวน คอร์ต ระหว่างกันยายน 2480 ถึง กันยายน 2482 แล้วทรงย้ายไปประทับที่พระตำหนักใหม่ ชื่อว่าคอมพ์ตัน เฮาส์ (Compton House) ตั้งอยู่ที่หมู่บ้านเว้นท์เวอร์ธ ในตำบลเวอร์จิเนีย วอเตอร์ ห่างออกไปทางตะวันตกเฉียงเหนือราว 115 กม.

ครั้นในเดือนพฤษภาคม 2484 ก่อนที่พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าฯ จะเสด็จสวรรคต พระตำหนักนี้ถูกทหารอังกฤษยึดครองเพื่อใช้เป็นกองบัญชาการแห่งหนึ่งเพื่อสู้กับกองทัพนาซี จากนั้นได้เปลี่ยนเจ้าของหลายครั้งโดยครั้งหนึ่งเคยอยู่ในมือเจ้าของบริษัทขายเมล็ดพันธุ์ดอกไม้และพืชผัก ปัจจุบันเป็นบ้านส่วนบุคคล ขึ้นทะเบียนเป็นบ้านที่ได้รับการอนุรักษ์ในสหราชอาณาจักร

• สัญลักษณ์ประชาธิปไตยล่องหน จากหมุดคณะราษฎรสู่อนุสาวรีย์พิทักษ์รัฐธรรมนูญ
• 85 ปี ปฏิวัติสยาม: ประวัติศาสตร์ที่ “ต้องจัดการ”

เจ้าของบ้านคนล่าสุด

เมื่อปลายปี 2557 บีบีซีไทยไปเยือนหมู่บ้านนี้ และได้พบกับ แอนดรูว์ โฮนีเชิร์ช เจ้าของบ้านคนล่าสุด เขาบอกว่าภูมิใจเมื่อได้รู้ประวัติอันยาวนานของบ้านหลังนี้ จนเป็นแรงบันดาลใจให้เขาศึกษาพระราชประวัติ ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว

แอนดรูว์เล่าว่า พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าโปรดบ้านหลังนี้มาก พระองค์ทรงพระเกษมสำราญกับการทรงพระอักษร การเล่นเทนนิส และโดยเฉพาะการทำสวน

"แต่พอเข้าช่วงสงครามโลก หมู่บ้านเล็ก ๆ นี้ได้กลายเป็นทางผ่านของเครื่องบินรบ แถวนี้เลยเสี่ยงต่อการโดนระเบิดและไม่ปลอดภัยที่จะอยู่อาศัยอีกต่อไป ผมเข้าใจว่าด้วยเหตุนี้ พระองค์ท่านจึงต้องเสด็จไปประทับที่อื่น แม้ว่าโปรดบ้านหลังนี้มากก็ตาม"

จากคำบอกเล่าของคนในหมู่บ้าน ช่วงที่พระองค์ประทับหมู่บ้านบิดเดนเดนนั้น ทรงมีน้ำพระทัยต่อชาวบ้านบิดเดนเดนโดยมีพระราชกระแสรับสั่งให้ข้าราชบริพารช่วยซื้ออาหารจากทุกร้านในหมู่บ้านสลับกันไป

เมื่อปี 2557 แอนดรูว์บอกว่าเขาอยู่บ้านหลังนี้มา 15 ปีแล้ว และพยายามรักษาบ้านหลังนี้ให้คงอยู่ในสภาพเดิม บางครั้งเขาได้ให้การต้อนรับคนไทยที่มาตามรอยกษัตริย์สยาม ซึ่งเขายินดีที่จะได้แบ่งปันเรื่องราวเสี้ยวหนึ่งของประวัติศาสตร์บ้านหลังนี้กับทุกคน

วันสละราชสมบัติ

ย้อนไปเมื่อวันที่ 2 มี.ค. 2477 พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงลงพระปรมาภิไธยท้ายพระราชหัตถเลขาประกาศสละราชสมบัติขณะประทับอยู่ ณ กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ หลังทรงครองราชย์ เป็นเวลา 9 ปี 3 เดือน 4 วัน โดยพระราชทานให้กับเจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ ประธานสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งได้รับแต่งตั้งให้เป็นหัวหน้าคณะผู้แทนรัฐบาลไปเข้าเฝ้าฯ

ข้อความตอนหนึ่งระบุว่า "...บัดนี้ข้าพเจ้าเห็นว่าความประสงค์ของข้าพเจ้าที่จะให้ราษฎรมีสิทธิออกเสียงในนโยบายของประเทศโดยแท้จริงไม่เป็นผลสำเร็จ และเมื่อข้าพเจ้ารู้สึกว่า บัดนี้เป็นอันหมดหนทางที่ข้าพเจ้าจะช่วยเหลือหรือให้ความคุ้มครองแก่ประชาชนได้ต่อไปแล้ว ข้าพเจ้าจึงขอสละราชสมบัติออกจากตำแหน่งพระมหากษัตริย์ แต่บัดนี้เป็นต้นไป"

https://www.facebook.com/watch/?v=1581222005432167