ค้นพบเทอโรซอร์ตัวแรกของไทย “การูแดปเทอรัส บุฟโตติ” ร่วมยุคไดโนเสาร์อายุ 130 ล้านปี

ประเทศไทยค้นพบสัตว์เลื้อยคลานบินได้ร่วมยุคไดโนเสาร์เป็นครั้งแรก นั่นคือ “เทอโรซอร์” (Pterosaur) ชนิดใหม่ของโลก มีชื่อว่า การูแดปเทอรัส บุฟโตติ (Garudapterus buffetauti) จากแหล่งซากดึกดำบรรพ์พระปรง จังหวัดสระแก้ว ถือเป็นการค้นพบชิ้นส่วนกระโหลกของเทอโรซอร์ครั้งแรกในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยซากสำคัญ คือ ปลายขากรรไกรบนและฟันอีก 5 ซี่ จากชั้นหินเสาขัวที่มีอายุราว 130 ล้านปี

เทอโรซอร์ชนิดนี้อยู่ในวงศ์ Gnathosaurinae กลุ่มเดียวกับ Pterodactyloidea โดดเด่นด้วยปากแผ่กว้างคล้ายนกปากช้อน ฟันแหลมเรียวยื่นออกมา เหมาะสำหรับการจับปลา มีความกว้างปีกราว 2.5 เมตร การตั้งชื่อ Garudapterus มาจาก “ครุฑ” สัตว์ในตำนาน ส่วน “Buffetauti” ตั้งเพื่อเป็นเกียรติแก่ ดร.เอริก บุฟโต นักบรรพชีวินวิทยาชาวฝรั่งเศสผู้มีบทบาทสำคัญต่อการศึกษาซากดึกดำบรรพ์ในไทย

ดร.ศิตะ มานิตกุล นักวิจัยผู้ค้นพบระบุว่า โครงสร้างของเทอโรซอร์มีความพิเศษ เช่น กระดูกบางเบา มีถุงลมช่วยลดน้ำหนัก และแผ่นปีกที่ขึงจากปลายนิ้วถึงลำตัว เป็นวิวัฒนาการของสัตว์กลุ่มแรกที่สามารถบินได้ ความเปราะบางของโครงสร้างกระดูกทำให้การกลายเป็นฟอสซิลเกิดขึ้นได้ยาก การค้นพบขากรรไกรที่สมบูรณ์จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการศึกษาวิวัฒนาการและความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในยุคครีเทเชียส

แหล่งพระปรงเป็นพื้นที่สำคัญด้านบรรพชีวินของไทย เริ่มมีการค้นพบซากสัตว์มีกระดูกสันหลังตั้งแต่ปี 2545 เช่น ไดโนเสาร์ เต่า จระเข้ และปลา การค้นพบเทอโรซอร์ครั้งนี้ช่วยตอกย้ำศักยภาพของพื้นที่ภาคตะวันออกในฐานะแหล่งวิจัยทางบรรพชีวินวิทยาที่สำคัญไม่แพ้ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

การค้นพบนี้ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร Cretaceous Research เดือนมีนาคม 2568 และแถลงข่าวอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 18 มิถุนายน ณ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม โดยมีผู้แทนจากกรมทรัพยากรธรณี และนักวิชาการด้านบรรพชีวินวิทยาเข้าร่วม

การค้นพบ การูแดปเทอรัส บุฟโตติ ไม่เพียงเปิดหน้าประวัติศาสตร์ใหม่ด้านสิ่งมีชีวิตโบราณในประเทศไทย แต่ยังขยายความเข้าใจเรื่องการกระจายตัวของเทอโรซอร์ในระดับโลก พร้อมสะท้อนให้เห็นคุณค่าของการอนุรักษ์แหล่งซากดึกดำบรรพ์ในฐานะสมบัติทางธรรมชาติของชาติไทย