Space Walker นวัตกรรมช่วยฝึกเดินฝีมือคนไทย จากงานวิจัยสู่ผลิตภัณฑ์ในท้องตลาด | TNN Tech Reports
ปัจจุบันหลายประเทศทั่วโลกเดินหน้าเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) คาดการณ์ว่าในปี 2030 ประชากรสูงอายุจะมีมากถึง 1.4 พันล้านคน และเพิ่มเป็น 2 พันล้านคน ในปี 2050 หรือในประชากรโลกทุก ๆ 5 คน จะเป็นผู้สูงอายุ 1 คน
ขณะที่ประเทศไทย ก็ได้เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุแล้วเช่นเดียวกัน โดยข้อมูลจากกรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) เมื่อเดือนธันวาคม 2022 พบว่า ประเทศไทยมีจำนวนผู้สูงอายุมากกว่า 12.5 ล้านคน หรือคิดเป็นร้อยละ 19.2 จากประชากรทั้งประเทศ 66 ล้านคน
โรคหลอดเลือดสมอง
หนึ่งความเสี่ยงด้านสุขภาพที่พบในกลุ่มผู้สูงอายุคือ โรคหลอดเลือดสมองหรือสโตรก เป็นภาวะที่หลอดเลือดอุดตันหรือหลอดเลือดตีบ ทำให้ไม่มีเลือดไปเลี้ยงสมอง โดยข้อมูลจากกรมควบคุมโรค ระบุว่าโรคหลอดเลือดสมองเป็นสาเหตุสำคัญอันดับ 2 ของการเสียชีวิต รองจากมะเร็ง และเป็นสาเหตุของความพิการ อันดับ 3 จากการสำรวจในปี 2019
เมื่อเกิดโรคหลอดเลือดสมอง หากไม่ร้ายแรงถึงขั้นชีวิต ก็อาจทำให้อยู่ในภาวะพิการหรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง ซึ่งจำเป็นจะต้องได้รับการฝึกฝนกล้ามเนื้อ หรือทำกายภาพบำบัดอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้สามารถกลับมาเคลื่อนไหวร่างกายได้เช่นเดิม
หนึ่งปัจจัยที่ช่วยสร้างโอกาสในการเคลื่อนไหวร่างกายก็คือ อุปกรณ์สำหรับกายภาพบำบัด ซึ่งในประเทศไทย จะพบว่าส่วนใหญ่เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยดูแล อำนวยความสะดวกในการเคลื่อนไหว ยังขาดแคลนอุปกรณ์ที่มุ่งเน้นการฝึกฝนกล้ามเนื้อโดยตรง ส่วนการจะเข้าถึงอุปกรณ์สำหรับกายภาพบำบัดได้ ผู้ป่วยส่วนใหญ่ก็มีความจำเป็นจะต้องเดินทางไปที่ศูนย์สุขภาพหรือโรงพยาบาล ซึ่งก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าสร้างความลำบากไม่น้อย
Space Walker
ด้วยเหตุผลทั้งหมดนี้ จึงทำให้สตาร์ตอัปด้านเฮทล์เทคไทยหรือสตาร์ตอัปสายสุขภาพอย่าง บริษัทเมดิคิวบ์ หรือในชื่อแบรนด์ Woka ได้คิดค้นและพัฒนา Space Walker อุปกรณ์ช่วยพยุงเดิน ตัวช่วยในการฝึกเคลื่อนไหวกล้ามเนื้อ ฟื้นฟูผู้ที่อยู่ในช่วงกายภาพบำบัด หรือสำหรับผู้ที่มีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง ให้สามารถพยุงตัวเอง ลุกขึ้นยืน และฝึกการเดิน
หากจะอธิบายง่าย ๆ Space Walker นั้นคืออุปกรณ์ช่วยพยุงเดิน Space Walker นี้ จะช่วยสร้างแรงพยุงตัวให้กับผู้ที่มีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง ยกตัวอย่างเช่น ในการยืนของคนเราใช้แรงขา 100 ส่วน ผู้ป่วยบางคนกล้ามเนื้ออ่อนแรง แต่มีแรงเหลือ 20 ส่วน ในส่วนของแรงอีก 80 ส่วน ที่ต้องใช้ สามารถให้ Space Walker อุปกรณ์ช่วยพยุงนี้สร้างแรงอีก 80 ส่วน ที่เหลือขึ้นมาได้ ซึ่งสามารถปรับเพิ่ม-ลดน้ำหนักที่ใช้พยุงตัวได้ตามความเหมาะสมของการบำบัด ที่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์ หรือนักกายภาพบำบัด
การออกแบบ Space Walker
อุปกรณ์ช่วยพยุงเดิน Space Walker ถูกออกแบบภายใต้แนวคิดให้สามารถใช้งานได้ง่าย ไม่ซับซ้อน หรือ User friendly สามารถเปลี่ยนอุปกรณ์แบบเฉพาะจุดได้ หรือเสียตรงไหนเปลี่ยนตรงนั้นและผ่านมาตรฐาน IEC60601-1-2 หรือการทดสอบอุปกรณ์ทางการแพทย์
ฟังก์ชันของ Space Walker
ฟังก์ชันเด่นของ Space Walker ประกอบด้วย 3 ส่วน
- 1. ระบบพยุงน้ำหนัก
- 2. ระบบป้องกันล้ม
- 3. ระบบช่วยยกขา
วิธีทำงานของ Space Walker
Space Walker ใช้มอเตอร์และระบบแก๊สสปริงเป็นตัวควบคุม เป็นอุปกรณ์ช่วยผ่อนแรงในการยกรับน้ำหนัก ซึ่งหล่อลื่นด้วยแก๊สไนโตรเจนและน้ำมันไฮดรอลิค ทำให้การเพิ่มและลดระดับในการยืนทำได้อย่างลื่นไหล ใช้พลังงานจากแบตเตอรี ใช้งานได้ 20-30 วัน ต่อการชาร์จ 1 ครั้ง
Space Walker ใช้งานอย่างไร ?
การใช้งาน Space Walker จำเป็นต้องประเมินอาการผู้ป่วยจากแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดก่อนโดยจะมีอยู่ 2 แบบ
1. ผู้มีอาการที่พอยืนได้
2. ผู้ที่ไม่สามารถยืนได้
วิธีใช้งาน Space Walker
1. ติดสายรัดเข็มขัดที่เอว
2. สวมชุดพยุงใต้หว่างขาขึ้นมาแล้วรูดสายให้ตึงรัดพอดี
3. ตั้งค่าส่วนสูงของเครื่องให้พอดีกับส่วนสูงร่างกาย
4. ตั้งค่าน้ำหนักที่จะใช้ในการช่วยพยุงตัว
5. เริ่มการฝึกใช้งาน (ในการฝึกควรอยู่ในการควบคุมของผู้ดูแลเพื่อความปลอดภัย)
สถานะของ Space Walker ในปัจจุบัน & อนาคต
Space Walker ออกแบบมาสำหรับผู้ที่มีส่วนสูงตั้งแต่ 140-190 เซนติเมตร และน้ำหนักไม่เกิน 120 กิโลกรัม ปัจจุบันมีการใช้งานอุปกรณ์ช่วยพยุงเดินนี้แล้วมากกว่า 400 ตัว
- กลุ่มผู้ใช้งานหลักร้อยละ 70 คือ Home Use หรือ ผู้ใช้งานตามบ้าน
- ร้อยละ 30 เป็นการใช้ในโรงพยาบาล
ราคาของ Space Walker เริ่มต้นที่ 80,000 บาท เมื่อเทียบกับอุปกรณ์ในลักษณะที่คล้ายกันของต่างประเทศที่มีราคาเริ่มต้นหลักหลายแสนจนถึงหลายล้านบาท ก็ถือว่าถูกกว่าเกินเท่าตัวเลย แม้ว่าอุปกรณ์ช่วยพยุงเดิน Space Walker จะมีการจำหน่ายแล้ว แต่ก็พบข้อจำกัดจากผู้ใช้งานจริงในหลายเรื่อง เช่น สายรัดทำให้เกิดการรั้งและเจ็บ หรือเครื่องมีขนาดใหญ่และน้ำหนักมากไป ซึ่งก็นำไปสู่การรับฟังและนำไปปรับปรุงสำหรับผู้พัฒนานวัตกรรม
ขณะจุดน่าสนใจอีกอย่างของอุปกรณ์ช่วยพยุงเดิน Space Walker นี้ ก็คือเป็นนวัตกรรมที่ต่อยอดมาจากงานวิจัยในขณะศึกษาและได้รับรางวัลเหรียญทอง จากงาน i-CREATe ปี 2017 ซึ่งเป็นงานประชุมระดับนานาชาติ ด้านวิศวกรรมฟื้นฟูสมรรถภาพและเทคโนโลยีสิ่งอำนวยความสะดวก ในประเภทสิ่งประดิษฐ์สำหรับคนพิการและผู้สูงอายุ
ด้วยเป้าหมายที่ไม่หยุดอยู่เพียงงานวิจัย บวกกับความเป็นนักนวัตกรที่แน่วแน่ ทั้งการศึกษาองค์ความรู้จนเชี่ยวชาญ ความพยายามในการหาแหล่งเงินทุน ไปจนถึงการศึกษาท้องตลาด ในที่สุดจึงเกิดเป็นนวัตกรรมที่ตอบโจทย์ผู้ใช้งาน ช่วยเพิ่มโอกาสให้ผู้สูงอายุสามารถเคลื่อนไหวร่างกายและกลับมาใช้ชีวิตได้เช่นเดิม