ประวัติพรรคเพื่อไทย และรายชื่อหัวหน้าพรรคตั้งแต่ก่อตั้ง

ภาพรวมและที่มา

พรรคเพื่อไทยมีรากจากพรรคไทยรักไทยซึ่งก่อตั้งเมื่อ 14 กรกฎาคม 2541 โดย พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ชนะเลือกตั้งปี 2544 และ 2548 ก่อนถูกยุบในปี 2550 ภายหลังรัฐประหาร 19 กันยายน 2549 กรรมการบริหาร 111 คน ถูกเพิกถอนสิทธิทางการเมือง 5 ปี

ต่อมา พรรคเพื่อไทยจดทะเบียน 20 กันยายน 2550 ตั้งต้นเป็นพรรคสำรอง และกลายเป็นแกนหลักเมื่อสมาชิกพรรคพลังประชาชนย้ายเข้ามาหลังคำวินิจฉัยยุบพรรค 2 ธันวาคม 2551 ทำให้เพื่อไทยก้าวขึ้นเป็นพรรคหลักในสภาทันที

จุดเริ่มต้น ไทยรักไทย

• จดทะเบียนหลังรัฐธรรมนูญ 2540
• ชนะเลือกตั้งปี 2544, 2548 ทักษิณ ชินวัตร ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี 2544–2549
• ถูกศาลรัฐธรรมนูญมีคำวินิจฉัยยุบพรรค 30 พฤษภาคม 2550

การเกิดและเติบใหญ่ของพรรคเพื่อไทย

• จดทะเบียน 20 กันยายน 2550 ที่ทำการแรกอยู่ย่านถนนพระรามที่ 3
• 7 ธันวาคม 2551 สมาชิกพลังประชาชนส่วนใหญ่ย้ายสังกัด ทำให้เพื่อไทยมี ส.ส. จำนวนมากและเป็นแกนสำคัญในสภา

รายชื่อหัวหน้าพรรคเพื่อไทย (2550–ปัจจุบัน)

1) บัณจงศักดิ์ วงศ์รัตนวรรณ

วาระ 20 ก.ย. 2550 – 20 ก.ย. 2551 หัวหน้าคนแรก เลขาธิการคนแรกคือ โอฬาร กิจเลิศไพโรจน์

2) สุชาติ ธาดาธำรงเวช

วาระ 21 ก.ย. 2551 – 19 พ.ย. 2551 ดำรงตำแหน่งช่วงสั้น เปิดทางปรับทีมบริหาร

3) ยงยุทธ วิชัยดิษฐ

วาระ 7 ธ.ค. 2551 – 4 ต.ค. 2555 พาพรรคชนะเลือกตั้งปี 2554 ส่ง ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร เป็นนายกรัฐมนตรี

4) จารุพงศ์ เรืองสุวรรณ

วาระ 30 ต.ค. 2555 – 16 มิ.ย. 2557 เคยเป็นรมว.มหาดไทยในรัฐบาลยิ่งลักษณ์ พ้นตำแหน่งหลังรัฐประหาร 22 พ.ค. 2557

5) ช่วงเว้นวรรคการเมือง 2557–2561

หลังรัฐประหาร คสช. ระงับกิจกรรมทางการเมือง ตำแหน่งหัวหน้าพรรคว่างตามกฎหมายและคำสั่งที่เกี่ยวข้อง จนกว่าจะจัดตั้งกรรมการบริหารชุดใหม่

6) พล.ต.ท. วิโรจน์ เปาอินทร์

วาระ 28 ต.ค. 2561 – 2 ก.ค. 2562 นำพรรคเข้าสู่โหมดเลือกตั้งภายใต้กติกาใหม่

7) สมพงษ์ อมรวิวัฒน์

วาระ 12 ก.ค. 2562 – 28 ต.ค. 2564 ทำงานคู่กับทีมยุทธศาสตร์ของพรรคในยุคฝ่ายค้านหลังเลือกตั้ง 2562

8) นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว

วาระ 28 ต.ค. 2564 – 30 ส.ค. 2566 ลาออกตามคำประกาศหากพรรคต้องร่วมรัฐบาลกับฝ่ายตรงข้ามทางการเมือง

9) แพทองธาร ชินวัตร

วาระ 27 ต.ค. 2566 – 22 ต.ค. 2568 ได้รับเลือกเป็นหัวหน้าพรรคด้วยเสียงเอกฉันท์ อายุ 37 ปี ต่อมาเป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 31 เมื่อ 16 ส.ค. 2567 และพ้นตำแหน่งตามคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ 29 ส.ค. 2567 จากนั้นประกาศลาออกจากหัวหน้าพรรค 22 ต.ค. 2568 เพื่อเปิดทางปรับโครงสร้างและการสรรหาผู้สมัครในอนาคต

อุดมการณ์และบทบาทสำคัญ

เพื่อไทยสืบทอดแนวคิด “ประชาธิปไตยกินได้” และคำมั่น “คิดใหม่ ทำใหม่ เพื่อไทยทุกคน” เน้นนโยบายเศรษฐกิจและสวัสดิการที่ทำได้จริง โดยเป็นแกนรัฐบาลหลายสมัย ได้แก่ รัฐบาลยิ่งลักษณ์ ชินวัตร (2554–2557) รัฐบาลเศรษฐา ทวีสิน (2566–2567) และรัฐบาลแพทองธาร ชินวัตร (2567–2568)