20 ปีผ่านไป สงครามยาเสพติด เวอร์ชัน 'ทักษิณ' ยังตอบโจทย์แก้ปัญหาได้หรือไม่?

“ทักษิณ” ขึ้นเวที ป.ป.ส. ปาฐกถายาเสพติด ชี้ต้องร่วมมือข้ามชาติแก้ปัญหา

นายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ปรากฏตัวต่อสาธารณชนอีกครั้งในฐานะผู้บรรยายพิเศษในการประชุมคณะกรรมการติดตามและเร่งรัดการป้องกัน ปราบปราม และแก้ไขปัญหายาเสพติด ครั้งที่ 3/2568 ที่จัดขึ้นโดยสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ป.ป.ส.) ณ ห้องประชุมชิดชัย วรรณสถิตย์ พร้อมถ่ายทอดสดไปยังเครือข่ายในภูมิภาคทั่วประเทศ

พิธีเริ่มขึ้นเวลา 13.30 น. โดยมีนายทวี สอดส่อง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมเป็นผู้กล่าวต้อนรับและเปิดประชุม ก่อนจะเข้าสู่การบรรยายพิเศษในเวลา 13.40 น. โดยนายทักษิณ ในหัวข้อ “ยาเสพติด อาชญากรรมข้ามชาติ มุมมอง และความท้าทายต่อการแก้ไขปัญหาอย่างยั่งยืน”

เลขาฯ ป.ป.ส. แจงเหตุผลเชิญ “ทักษิณ” ปาฐกถา แนะอย่ามองเป็นเรื่องการเมือง

พล.ต.ท.ภาณุรัตน์ หลักบุญ เลขาธิการสำนักงาน ป.ป.ส. เปิดเผยว่า การเชิญนายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี มาบรรยายพิเศษในที่ประชุมคณะกรรมการติดตามและเร่งรัดการดำเนินงานป้องกันและปราบปรามยาเสพติดในวันที่ 27 พฤษภาคม เป็นผลจากฉันทามติของคณะกรรมการชุดดังกล่าว ซึ่งมี พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมเป็นประธาน โดยเห็นตรงกันว่าประสบการณ์ตรงของนายทักษิณในช่วงที่เคยประกาศนโยบายสงครามยาเสพติดเมื่อเกือบ 30 ปีก่อน จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการออกแบบนโยบายเชิงรุกในอนาคต

พล.ต.ท.ภาณุรัตน์ กล่าวเพิ่มเติมว่า จุดประสงค์หลักของการเชิญครั้งนี้ไม่ได้เกี่ยวข้องกับการเมือง แต่เป็นการเปิดพื้นที่แลกเปลี่ยนองค์ความรู้กับบุคคลที่เคยมีบทบาทจริงในการจัดการปัญหายาเสพติดระดับชาติ โดยคาดว่าข้อเสนอและมุมมองจากนายทักษิณจะช่วยจุดประกายแนวทางใหม่ให้กับการทำงานของหน่วยงานในช่วง 6 เดือนข้างหน้า พร้อมยืนยันว่า ยังไม่มีแนวคิดในการแต่งตั้งอดีตนายกรัฐมนตรีรายนี้เข้าร่วมเป็นคณะผู้บริหารของ ป.ป.ส. แต่อย่างใด

ย้อนนโยบาย "สงครามยาเสพติด" กับเสียงชื่นชมและคำถาม

เมื่อปี 2546 สมัยนายทักษิณดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ได้ประกาศสงครามกับยาเสพติดเป็นวาระแห่งชาติ โดยมีการจัดทำบัญชีรายชื่อผู้เกี่ยวข้องทั่วประเทศ และตั้งเป้าลดจำนวนให้ได้ 100% ภายใน 3 เดือน โดยใช้ถ้อยคำที่แสดงความเด็ดขาด เช่น “ตาต่อตา ฟันต่อฟัน” หรือ “ผู้ค้ายามีทางเลือกแค่คุกกับสุสาน”

นโยบายดังกล่าวส่งผลให้มีการจับกุมและวิสามัญฆาตกรรมจำนวนมาก ภายใน 3 เดือน มีคดีฆาตกรรม 1,187 คดี เสียชีวิต 1,370 ราย และคดีวิสามัญฆาตกรรม 35 คดี เสียชีวิต 41 ราย แม้จะได้รับเสียงตอบรับจากประชาชนกลุ่มหนึ่งว่ายาเสพติดลดลงอย่างรวดเร็ว แต่องค์กรสิทธิมนุษยชนและนักวิชาการจำนวนมากตั้งคำถามถึงความรุนแรง และผลกระทบต่อกระบวนการยุติธรรม

บทบาทใหม่กับโจทย์เดิมที่เปลี่ยนไป

การปรากฏตัวของนายทักษิณในเวที ป.ป.ส. ครั้งนี้จึงถือเป็นการสื่อสารประสบการณ์ในฐานะอดีตผู้บริหารประเทศที่เคยขับเคลื่อนนโยบายด้านนี้อย่างแข็งขัน โดยชี้ให้เห็นว่าปัญหายาเสพติดไม่ได้เป็นเพียงเรื่องภายในประเทศอีกต่อไป หากแต่เกี่ยวพันกับอาชญากรรมข้ามชาติ เครือข่ายทางการเงิน และปัญหาสังคมในระดับโลก

ถึงแม้นโยบายในอดีตจะมีทั้งคำชื่นชมและคำวิจารณ์ แต่เวทีวันนี้อาจเป็นพื้นที่แลกเปลี่ยนประสบการณ์ที่มีคุณค่า เพื่อสร้างแนวทางใหม่ที่ยั่งยืนกว่าเดิมสำหรับการรับมือกับปัญหายาเสพติด