สหรัฐฯ พบอุปกรณ์สื่อสารต้องสงสัยในโซลาร์เซลล์จากจีน หวั่นความมั่นคงโครงข่ายไฟฟ้า
สำนักข่าวรอยเตอร์ รายงานว่า เจ้าหน้าที่ด้านพลังงานของสหรัฐฯ กำลังตรวจสอบความเสี่ยงจากอุปกรณ์โซลาร์เซลล์ที่ผลิตในจีน หลังพบชิ้นส่วนสื่อสารที่ไม่อยู่ในเอกสารทางเทคนิคซ่อนอยู่ในอินเวอร์เตอร์พลังงานแสงอาทิตย์และแบตเตอรี่ของจีน ซึ่งอาจใช้เลี่ยงระบบไฟร์วอลล์และเข้าถึงระบบไฟฟ้าของประเทศจากระยะไกล
อุปกรณ์อินเวอร์เตอร์ต้องสงสัย
อินเวอร์เตอร์เป็นอุปกรณ์สำคัญที่ทำหน้าที่เชื่อมต่อแผงโซลาร์เซลล์และกังหันลมเข้ากับโครงข่ายไฟฟ้า โดยทำหน้าที่แปลงกระแสไฟฟ้าจากกระแสตรง (DC) เป็นกระแสสลับ (AC) เพื่อนำไปใช้งานในระบบไฟฟ้า อินเวอร์เตอร์ส่วนใหญ่มักผลิตในประเทศจีนและใช้งานอย่างแพร่หลายทั่วโลก
อย่างไรก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยพบว่า อินเวอร์เตอร์บางรุ่นมีชิ้นส่วนสื่อสาร เช่น วิทยุเซลลูลาร์ ที่ไม่ได้ระบุไว้ในเอกสารทางเทคนิคของผลิตภัณฑ์ อุปกรณ์เหล่านี้อาจถูกใช้เพื่อเข้าควบคุมหรือปิดระบบอินเวอร์เตอร์จากระยะไกล ซึ่งเสี่ยงต่อการทำให้โครงข่ายไฟฟ้าเกิดความไม่เสถียร หรืออาจนำไปสู่ไฟดับในวงกว้าง
โดยทั่วไป อินเวอร์เตอร์ถูกออกแบบให้สามารถอัปเดตซอฟต์แวร์และปรับเปลี่ยนการตั้งค่าจากระยะไกลได้เพื่อความสะดวกในการบำรุงรักษา แต่ระบบสาธารณูปโภคมักติดตั้งไฟร์วอลล์หรือมาตรการความปลอดภัยอื่น ๆ เพื่อป้องกันการเข้าถึงจากบุคคลภายนอก อย่างไรก็ตาม การมีอุปกรณ์สื่อสารที่ไม่ได้รับอนุญาตติดตั้งอยู่ภายในอินเวอร์เตอร์ อาจทำให้มาตรการเหล่านั้นไม่สามารถป้องกันการเข้าถึงจากระยะไกลได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ไมค์ โรเจอร์ส (Mike Rogers) อดีตผู้อำนวยการสำนักงานความมั่นคงแห่งชาติสหรัฐฯ ระบุว่า จีนอาจใช้โครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงานเป็นเครื่องต่อรองในการเผชิญหน้ากับประเทศตะวันตก ด้านสถานทูตจีนในวอชิงตันปฏิเสธข้อกล่าวหา โดยมองว่าเป็นการบิดเบือนข้อมูลด้านโครงสร้างพื้นฐานของจีน แหล่งข่าวระบุว่าสหรัฐฯ ยังไม่เปิดเผยต่อสาธารณะเกี่ยวกับจำนวนอุปกรณ์ที่ได้รับผลกระทบ และปฏิเสธที่จะเปิดเผยรายชื่อผู้ผลิตจีนที่เกี่ยวข้อง
นอกจากนี้ กระทรวงพลังงานสหรัฐ (DOE) ยอมรับว่ากำลังเร่งปรับปรุงกระบวนการประเมินความเสี่ยง และเตรียมบังคับใช้ระบบรายการวัสดุซอฟต์แวร์ (Software Bill of Materials) เพื่อเปิดเผยข้อมูลส่วนประกอบภายในให้ชัดเจนมากขึ้น
ส.ส. สหรัฐฯ เรียกร้องให้แสดงท่าทีแข็งกร้าว
ในภาคการเมือง ส.ส. ออกัสต์ ฟลูเกอร์ (U.S. Representative August Pfluger) จากพรรครีพับลิกันกล่าวว่า "ภัยคุกคามจากพรรคคอมมิวนิสต์จีนมีความจริงและรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ"
และเรียกร้องให้สหรัฐฯ แสดงท่าทีแข็งกร้าวขึ้น โดยในเดือนกุมภาพันธ์ วุฒิสมาชิกสองคนได้เสนอร่างกฎหมายห้ามกระทรวงความมั่นคงแห่งมาตุภูมิของสหรัฐฯ จัดซื้อแบตเตอรี่จากบริษัทจีน 6 แห่ง ที่มีความเกี่ยวข้องกับพรรคคอมมิวนิสต์จีน ซึ่งรวมถึง CATL, BYD, Gotion และบริษัทชั้นนำอื่น ๆ โดยร่างกฎหมายยังอยู่ระหว่างพิจารณา
ขณะเดียวกัน บริษัทสาธารณูปโภคบางแห่ง เช่น Florida Power & Light กำลังเริ่มลดการพึ่งพาอินเวอร์เตอร์จากจีน โดยจัดหาอุปกรณ์จากแหล่งอื่นแทน
ความกังวลจากกลุ่มประเทศยุโรป
ความกังวลไม่ได้จำกัดอยู่ในสหรัฐฯ เท่านั้น หลายประเทศในยุโรปเริ่มดำเนินมาตรการควบคุมเช่นกัน ลิทัวเนียผ่านกฎหมายห้ามควบคุมระบบพลังงานจากระยะไกลโดยบริษัทต่างชาติ และเอสโตเนียเตือนถึงความเสี่ยงด้านการแบล็กเมล์จากจีน
ข้อมูลจาก Wood Mackenzie บริษัทวิจัยและที่ปรึกษาระดับโลกที่เชี่ยวชาญด้านพลังงาน ทรัพยากรธรรมชาติ และการเปลี่ยนผ่านสู่พลังงานสะอาด ระบุว่าบริษัท Huawei, Sungrow และ Ginlong Solis คือ ผู้ผลิตอินเวอร์เตอร์รายใหญ่ที่สุด โดยเฉพาะบริษัท Huawei มีส่วนแบ่งตลาดสูงถึง 29% ในปี 2022
อย่างไรก็ตาม บริษัทพลังงานแสงอาทิตย์จากเยอรมนี 1Komma5 ยืนยันว่าหลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์ของ Huawei เพราะกังวลเรื่องความปลอดภัย
โดยฟิลิปป์ ชโรเดอร์ (Philipp Schroeder) ซีอีโอของ 1Komma5 บริษัทเทคโนโลยีพลังงานสะอาดจากเยอรมนี เตือนว่าการเติบโตของพลังงานหมุนเวียนในยุโรปทำให้ช่องโหว่ด้านความมั่นคงมีนัยสำคัญมากขึ้น โดยระบุว่า "เมื่อ 10 ปีก่อน อินเวอร์เตอร์ของจีนอาจไม่มีผลกระทบมากนัก แต่ปัจจุบันสถานการณ์เปลี่ยนไปแล้ว"
รายงานยังระบุว่า อินเวอร์เตอร์พลังงานแสงอาทิตย์ในบางประเทศถูกปิดใช้งานจากระยะไกลเมื่อปลายปี 2024 ซึ่งย้ำถึงความเสี่ยงด้านอิทธิพลจากต่างประเทศ อย่างไรก็ตาม กระทรวงพลังงานสหรัฐฯ ปฏิเสธให้ความเห็นเกี่ยวกับเหตุการณ์ดังกล่าว
ทางด้านขององค์การนาโต (NATO) และผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงต่างชี้ว่า ถึงเวลาแล้วที่ชาติตะวันตกจะต้องลดการพึ่งพาโครงสร้างพื้นฐานจากจีน โดยเฉพาะเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับโครงข่ายไฟฟ้า ซึ่งอาจถูกใช้เป็นอาวุธในความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์
ปฏิกิริยาจากรัฐบาลจีน
นอกจากนี้สำนักข่าวรอยเตอร์ รายงานเพิ่มเติมว่า โฆษกสถานทูตจีนในกรุงวอชิงตัน สหรัฐอเมริกา ได้ตอบกลับและชี้แจงในประเด็นดังกล่าวเมื่อวันที่ 14 พฤษภาคมที่ผ่านมาว่า “เราคัดค้านการสรุปแนวคิดเรื่องความมั่นคงของชาติโดยรวม การบิดเบือนและใส่ร้ายความสำเร็จด้านโครงสร้างพื้นฐานของจีน”
คำแถลงนี้เป็นการตอบสนองต่อรายงานที่ระบุว่าพบอุปกรณ์สื่อสารที่ไม่ได้ระบุไว้ในเอกสารผลิตภัณฑ์ภายในอินเวอร์เตอร์พลังงานแสงอาทิตย์และแบตเตอรี่ที่ผลิตในจีน ซึ่งอาจเป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคงของโครงข่ายไฟฟ้า และจนถึงขณะนี้ ยังไม่มีการชี้แจงเพิ่มเติมจากกระทรวงการต่างประเทศจีนหรือหน่วยงานอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมไปถึงยังไม่มีคำชี้แจงเฉพาะจากบริษัทผู้ผลิตจีนที่ถูกพาดพิงในรายงานดังกล่าว