รัฐประหาร “ไนเจอร์” องครักษ์ยึดอำนาจ เช็กพิกัด “ไนเจอร์” ชาติยากจนสุดในโลก

เกิดเหตุวุ่นวายทางการเมืองในประเทศไนเจอร์ เมื่อคณะทหารรักษาความปลอดภัยของประธานาธิบดี นำโดยพันเอกอามาดู อับดรามาเน พร้อมด้วยนายทหารในเครื่องแบบอีก 9 นาย ประกาศแถลงการณ์ทางโทรทัศน์ อ้างว่าได้ทำการรัฐประหารยึดอำนาจการปกครองของรัฐบาลแล้ว รวมทั้งฉีกรัฐธรรมนูญ โดยมีการควบคุมตัวประธานาธิบดีโมฮาเหม็ด บาซูม พร้อมด้วยรัฐมนตรีหลายคนเอาไว้ ที่ทำเนียบประธานาธิบดีในกรุงนีอาเม

แถลงการณ์ดังกล่าวระบุว่า นอกจากนี้ได้มีคำสั่งปิดพรมแดนของประเทศชั่วคราวและประกาศใช้มาตรการเคอร์ฟิวทั่วประเทศ ตั้งแต่เวลา 22.00 - 05.00 น. ตามเวลาท้องถิ่น จนกว่าจะมีประกาศเปลี่ยนแปลง โดยอ้างว่า กองกำลังความมั่นคงและกลาโหมของไนเจอร์ได้ออกมาเคลื่อนไหวต่อต้านประธานาธิบดีบาซูม เนื่องจากสถานการณ์ความมั่นคงที่เลวร้ายและไร้ธรรมาภิบาล พร้อมกล่าวเตือนถึงต่างชาติอย่าเข้าแทรกแซง 

ทั้งนี้ ไนเจอร์เพิ่มเริ่มต้นสู่ระบอบประชาธิปไตย หลังการเลือกตั้งเมื่อปี 2564 ซึ่งเป็นชัยชนะของประธานาธิบดีบาซูม นับเป็นการถ่ายโอนอำนาจตามระบอบประชาธิปไตยครั้งแรก หลังประเทศต้องเผชิญกับการรัฐประหารมาแล้ว 4 ครั้ง นับตั้งแต่ได้รับเอกราชจากฝรั่งเศส เมื่อวันที่ 3 สิงหาคม 2503 หรือกำลังจะครบรอบ 63 ปีเต็ม โดยประธานาธิบดีบาซูม ในวัย 64 ปี ถือเป็นพันธมิตรที่ใกล้ชิดของฝรั่งเศส และชาติตะวันตกอื่น ๆ 

ทั้งนี้ ประเทศไนเจอร์ อยู่ตรงจุดไหนในแผนที่โลก โดยพบว่าไนเจอร์ หรือชื่ออย่างเป็นทางการว่า สาธารณรัฐไนเจอร์ ปกครองระบอบสาธารณรัฐระบบกึ่งประธานาธิบดี เป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเลที่อยู่ทางใต้ของทะเลทรายสะฮาราในแอฟริกาตะวันตก ตั้งชื่อตามแม่น้ำไนเจอร์ มีอาณาเขตทางใต้จดประเทศไนจีเรียและประเทศเบนิน ตะวันตกจดประเทศมาลี เหนือจดประเทศแอลจีเรียและประเทศลิเบีย ตะวันออกจดประเทศชาด ไนเจอร์มีพื้นที่เกือบ 1,270,000 ตารางกิโลเมตร ซึ่งร้อยละ 80 ถูกปกคลุมด้วยทะเลทรายสะฮารา มีประชากรประมาณ 23 ล้านคน ส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลามและอาศัยอยู่หนาแน่นบริเวณตอนใต้และตะวันตกของประเทศ เมืองหลวงชื่อนีอาเม

เมื่อมาดูภาพรวมของประเทศ พบว่า ไนเจอร์ เป็นหนึ่งในประเทศที่ยากจนที่สุดในโลกจากการจัดอันดับของสหประชาชาติ 

• ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นทะเลทราย พื้นที่เพาะปลูกน้อย ไม่มีทางออกทะเล

• สินค้าส่งออกหลัก คือ แร่ยูเรเนียม แต่ยังคงต้องพึ่งพาการนำเข้าจากประเทศเพื่อนบ้าน

• ระบบสาธารณสุข และระบบการศึกษาล้าหลัง มีอัตราการรู้หนังสือของประชากรต่ำมากที่สุดประเทศหนึ่งในโลก

• ได้รับผลกระทบจากปฏิบัติการของกลุ่มก่อการร้าย Boko Haram ในไนจีเรีย ซึ่งมีชายแดนติดกับทางตอนใต้ของประเทศ นอกจากนี้ ยังประสบปัญหาผู้อพยพลี้ภัย อันเกิดจากการก่อการร้ายด้วยเช่นกัน

แต่ไนเจอร์ ยังมีทรัพยากรที่สำคัญ คือ ยูเรเนียม ถ่านหิน แร่เหล็ก ดีบุก ฟอสเฟต ทอง โมลิบดีนัม ยิปซัม เกลือ ปิโตรเลียม

ส่วนอุตสาหกรรมหลัก คือ เหมืองแร่ยูเรเนียม ซีเมนต์ อิฐ สบู่ สิ่งทอ แปรรูปอาหาร เคมีภัณฑ์ โรงฆ่าสัตว์ 

สินค้าส่งออกสำคัญ คือ สารกัมมันตรังสี น้ำมันปิโตรเลียม เมล็ดพืชน้ำมัน ทอง ก๊าซปิโตรเลียม

โดยมีตลาดส่งออกที่สำคัญ คือ ฝรั่งเศส มาลี จีน เกาหลีใต้ สวิตเซอร์แลนด์

สินค้านำเข้าที่สำคัญ คือ ยา ข้าว น้ำมันปาล์ม สารกำจัดศัตรูพืช ปูนซีเมนต์

ส่วนตลาดนำเข้าที่สำคัญ คือ ฝรั่งเศส อินเดีย กานา จีน เบลเยียม ลักเซมเบิร์ก

ทั้งนี้ จากการรัฐประหารครั้งล่าสุด ทำให้นานาชาติอย่างประชาคมเศรษฐกิจแห่งชาติแอฟริกาตะวันตก หรือ อีโควาส (ECOWAS) และสหภาพแอฟริกา (African Union) ออกมาประณาม พร้อมเรียกร้องให้ปล่อยตัวประธานาธิบดีบาซูม ทันทีโดยไม่มีเงื่อนไข เช่นเดียวกับสหภาพยุโรปที่ประกาศเห็นชอบกับแถลงการณ์ของอีโควาส 

ส่วนอันโตนิโอ กูเตอร์เรส เลขาธิการสหประชาชาติ และแอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ระบุว่า เขาได้มีการพูดคุยกับประธานาธิบดีบาซูม เพื่อเสนอความช่วยเหลือแล้ว

ถือเป็นการเกิดรัฐประหารครั้งล่าสุดของเหล่าประเทศต่างๆ ในโลก ท่ามกลางการจับตามองในโลกยุคที่แข่งขันกันอย่างสูงของเหล่าชาติมหาอำนาจ โดยเฉพาะทางเศรษฐกิจเพื่อความมั่งคั่ง และสร้างอำนาจต่อรอง แต่ในเหล่าประเทศกำลังพัฒนา ไปจนถึงยากจน ในอีกหลายชาติในโลก กำลังเผชิญกับวิกฤตขาดแคลนอาหาร สภาพอากาศ และการแทรกแซงทางการเมืองของเหล่ามหาอำนาจ

เรียบเรียงโดย : อัครพงษ์ นครแก้ว