ดวงอาทิตย์ตั้งฉากกรุงเทพฯ 27 เม.ย.นี้ ชาวกรุงเตรียมไร้เงา

วันที่ 27 เมษายน 2568 นี้ ดวงอาทิตย์จะเคลื่อนมาอยู่ในตำแหน่งตั้งฉากกับพื้นผิวโลกบริเวณกรุงเทพมหานครอย่างพอดี โดยเกิดขึ้นในเวลาประมาณ 12:16 น. นับเป็นครั้งแรกของปีที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากกับเมืองหลวงของประเทศไทย ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ที่น่าสนใจและสามารถสังเกตได้ด้วยตาเปล่า หากยืนอยู่กลางแดดในช่วงเวลานั้น จะเห็นว่าเงาของตัวเราหรือวัตถุใด ๆ ที่อยู่ในแนวดิ่งจะตกอยู่ใต้ฐานของวัตถุอย่างพอดิบพอดี ทำให้ดูเสมือนไร้เงา

“ดวงอาทิตย์ตั้งฉาก” (Sun at Zenith) คือปรากฏการณ์ที่ดวงอาทิตย์โคจรมาอยู่ในตำแหน่งตรงกับศีรษะของผู้สังเกตบนพื้นโลก ณ เส้นละติจูดใดละติจูดหนึ่งที่อยู่ระหว่างเส้นศูนย์สูตรและเส้นทรอปิก (Tropic of Cancer และ Tropic of Capricorn) ซึ่งประเทศไทยตั้งอยู่ระหว่างละติจูด 5 ถึง 20 องศาเหนือ ทำให้มีโอกาสเกิดปรากฏการณ์นี้ได้ถึงปีละสองครั้ง โดยครั้งแรกเกิดขึ้นในช่วงเดือนเมษายนถึงพฤษภาคม และอีกครั้งในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงกันยายน

ในแต่ละปี ดวงอาทิตย์จะเริ่มตั้งฉากกับพื้นที่ประเทศไทยจากทางใต้ขึ้นไปทางเหนือ โดยเริ่มจากอำเภอเบตง จังหวัดยะลา ซึ่งอยู่ในเขตละติจูดต่ำสุดของประเทศ ในปีนี้ปรากฏการณ์เริ่มต้นขึ้นเมื่อวันที่ 4 เมษายน 2568 และจะค่อย ๆ เคลื่อนขึ้นเหนือผ่านหลายจังหวัด จนถึงจุดสิ้นสุดที่อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย ในวันที่ 22 พฤษภาคม 2568

สำหรับกรุงเทพมหานคร ดวงอาทิตย์จะตั้งฉากกับพื้นที่ในวันที่ 27 เมษายน 2568 เวลาประมาณ 12:16 น. ถือเป็นช่วงเวลาที่ดวงอาทิตย์อยู่ในตำแหน่งแนวดิ่งที่สุดบนท้องฟ้าสำหรับพื้นที่ในละติจูดของเมืองหลวง

แม้ปรากฏการณ์ดวงอาทิตย์ตั้งฉากจะมีความเกี่ยวข้องกับการรับพลังงานแสงอาทิตย์โดยตรง แต่วันดังกล่าวอาจไม่ใช่วันที่มีอุณหภูมิสูงที่สุดในปี เนื่องจากความร้อนของอากาศขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยร่วมกัน เช่น

• ปริมาณเมฆที่บดบังแสงแดด
• ปริมาณฝนหรือความชื้นในอากาศ
• การสะสมความร้อนจากวันก่อนหน้า
• ลักษณะภูมิประเทศและสภาพแวดล้อมเมือง
• อิทธิพลจากลมมรสุมหรือระบบความกดอากาศ

ดังนั้น แม้แสงแดดจะตกในแนวดิ่ง แต่อุณหภูมิอากาศอาจไม่สูงเท่าวันอื่น ๆ ที่มีแสงแดดจ้าแต่เมฆน้อยหรือไม่มีฝนเลย

ผู้ที่สนใจสามารถสังเกตปรากฏการณ์นี้ได้โดยไม่ต้องใช้กล้องโทรทรรศน์หรืออุปกรณ์พิเศษใด ๆ เพียงแค่ออกไปยืนกลางแดดในช่วงเวลาประมาณ 12:16 น. และสังเกตเงาของตัวเองหรือวัตถุต่าง ๆ เช่น เสาไฟฟ้า เสาอาคาร หรือแม้แต่เงาของเส้นเอ็นร้อยลูกปัด จะเห็นว่าเงานั้นอยู่ชิดฐานอย่างมาก หรือแทบมองไม่เห็นเลย

อย่างไรก็ตาม ควรระมัดระวังการอยู่กลางแจ้งในสภาพอากาศที่ร้อนจัดเป็นเวลานาน เพราะอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพ เช่น อาการเพลียแดดหรือฮีทสโตรก ควรเตรียมร่ม หมวก น้ำดื่ม และหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมหนักในช่วงเวลาดังกล่าว

เนื่องจากตำแหน่งละติจูดของแต่ละจังหวัดแตกต่างกัน วันและเวลาที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากจึงไม่เหมือนกันในแต่ละพื้นที่ ผู้สนใจสามารถตรวจสอบวันและเวลาที่ปรากฏการณ์นี้จะเกิดขึ้นในจังหวัดของตนเองได้จากเว็บไซต์ของสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (สดร.) ซึ่งมีการคำนวณโดยใช้พิกัดของเขตอำเภอเมืองในแต่ละจังหวัด ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่: https://www.narit.or.th/Sun-Overhead-TH-2568