อายุเกษียณ 65 ปี เป็นไปได้ไหม ? เมื่อแรงงานสูงวัยยังต้องทำงาน
60 ปี คือ ตัวเลขอายุเกษียณ ของคนไทยในช่วงเวลานี้ แต่ที่ผ่านมา ผลสำรวจจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พบว่า คนไทยมีอายุเกิน 100 ปี มากกว่า 40,000 คน เป็นอันดับที่ 5 ของโลก และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
เมื่อคนไทยยุคนี้ อายุยืนขึ้น คนสูงวัยมีสุขภาพดีขึ้น แนวคิดเรื่องการขยายอายุเกษียณจนถึง 65 ปี ถูกหยิบยกขึ้นมาพูดถึงในสังคม ว่า สามารถเป็นไปได้หรือไม่ แล้วทำไมไทยถึงต้องเพิ่มอายุเกษียณ
ขยายอายุเกษียณ แก้ปัญหาตลาดแรงงานขาดแคลน
วิกฤตโครงสร้างประชากร จากปัญหาเด็กเกิดใหม่น้อย สังคมผู้สูงอายุสูงขึ้น ส่งผลต่อการขาดแคลนแรงงาน
แนวคิดเรื่องการขยายอายุเกษียณ จึงอาจตอบโจทย์กับประเทศไทย ที่เริ่มเข้าสู่สังคมสูงวัยเต็มรูปแบบ
ข้อมูลจาก 101 PUB ระบุว่า ข้อเสนอเพิ่มอายุเกษียณ จำเป็นต่อการสร้างระบบบำนาญ และช่วยลดความเสี่ยงยากจนตอนแก่ของทุกคนได้อย่างยั่งยืน
การยืดอายุการทำงาน อาจช่วยลดปัญหาที่คนวัยทำงานต้องแบกดูแลคนวัยเกษียณ ผ่านการจ่ายภาษี และประกันสังคม ซึ่งแปรเปลี่ยนเป็นเงินบำนาญให้คนวัยเกษียณทั่วประเทศ
หากย้อนไปดูข้อมูลในอดีต เมื่อปี 1950 คนวัยทำงาน 100 คน แบกคนวัยเกษียณอายุ 60 ปี เฉลี่ยอยู่ที่ 12 คน แต่ข้อมูลปี 2021 พบว่า คนวัยทำงาน 100 คน ต้องแบกคนวัยเกษียณเพิ่มขึ้นเป็น 37 คน และมีแนวโน้มว่าปี 2050 จะแบกเพิ่มขึ้นเป็น 83 คน และ 113 คน ในปี 2090
ตลาดแรงงานไทยจำกัดอายุคนทำงาน
แม้การเพิ่มอายุเกษียณ จะช่วยชะลอการจ่ายบำนาญ เพื่อโน้มน้าวให้คนทำงานนานขึ้นแต่นโยบายนี้ มีความซับซ้อน ต้องศึกษาเป็นอย่างดี เพื่อระวังไม่ให้เกิดการซ้ำเติมความเหลื่อมล้ำได้ โดยเฉพาะเมื่อตลาดแรงงานไทยส่วนใหญ่ เลือกจะรับคนเข้าทำงานจำกัดอายุไม่เกิน 35 ปี เนื่องจากบริษัทส่วนใหญ่ มักมองว่า ผู้สูงอายุอาจทำงานได้มีประสิทธิภาพได้ไม่ดีเท่าเด็กรุ่นใหม่ และค่าแรงก็แพงกว่า ยิ่งเป็นเหตุให้คนกลุ่มนี้ หางานยากขึ้น
ผศ. ดร.ณัฏฐพัชร สโรบล อาจารย์ประจำภาควิชานโยบายสังคม การพัฒนาสังคมและการพัฒนาชุมชน สาขาเชี่ยวชาญสวัสดิการผู้สูงอายุ คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เสนอการออกกฎหมายคุ้มครองการกีดกันทางอายุในสถานที่ทำงาน เพราะการปลดล็อกทางความคิดเกี่ยวกับผู้สูงอายุ รวมถึงข้อจำกัดเรื่องอายุในการเข้าถึงแหล่งทุน การฝึกอบรม และการเพิ่มพูนความรู้ต่าง ๆ
ที่ผ่านมาคนอายุ 55 มักถูกกีดกันไม่ให้เข้าถึงการฝึกอบรมด้วยเหตุผลว่าใกล้เกษียณแล้วไม่คุ้มที่จะลงทุน โดยหากปลดล็อกทางความคิดเหล่านี้ไม่ได้ การผลักดันนโยบายขยายอายุเกษียณก็จะทำได้ยากเช่นกัน
ผศ. ดร.ณัฏฐพัชร กล่าวว่า การขยายอายุเกษียณ อาจไม่กระทบแรงงานนอกระบบ 21 ล้านคน เพราะไม่มีระบบเกษียณอยู่แล้ว แต่แรงงานในระบบ 18 ล้านคน จะได้รับผลกระทบ เพราะเงินบำนาญไม่พอเลี้ยงชีพ ทำให้ต้องการทำงานต่อไป
วัย 60 ยังไหว แรงยังมี อยากทำงานต่อ
ความต้องการนี้ สอดคล้องกับแนวคิดของนิด้าโพล เมื่อเดือนเมษายน พบว่า ผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป มากกว่า 57% ยังอยากทำงานต่อไป ไม่อยากเกษียณ และอยากให้ขยายอายุเกษียณเพิ่มเป็น 65 ปี
สาเหตุที่คนไทยอายุ 60 ปีขึ้นไป ยังต้องทำงานอยู่ มากกว่า 80% คือ ต้องการรายได้ รองลงมา คือ สุขภาพยังดีอยู่ 70.58%, 37.39% ช่วยลูกหลานได้ และ 36.06% ไม่เหงา มีเพื่อนฝูง และคนรู้จัก
หลายประเทศทั่วโลก ขยับอายุเกษียณ
แนวคิดเพิ่มอายุเกษียณ ไม่ได้มีแค่ที่ไทยเท่านั้น เพราะหลายประเทศทั่วโลก ก็ขยายอายุเกษียณเรียบร้อยแล้ว ซึ่งส่วนใหญ่จะเฉลี่ยอยู่ที่ 65 ปี
บางประเทศก็เพิ่มอายุเกษียณสูงถึง 70 ปี อย่าง เดนมาร์ก รัฐสภาผ่านกฎหมายเพิ่มอายุเกษียณจาก 67 ปี เป็น 70 ปี ภายในปี 2040 ส่วนญี่ปุ่น หลายบริษัทเอกชนก็เริ่มเล็งให้พนักงาน เกษียณอายุงานจาก 65 ปี เป็น 70 ปี
แต่ใช่ว่า ทุกคนจะเห็นด้วยกับนโยบายนี้ เพราะมองว่า ตัวเองต้องทำงานมากขึ้น เช่น ฝรั่งเศสขยายอายุเกษียณเพิ่มจาก 62 เป็น 64 ปี สร้างความไม่พอใจแก่ประชาชน จนนำไปสู่การประท้วงรุนแรงในหลายพื้นที่
การขยายอายุเกษียณจึงเป็นโจทย์ท้าทายที่รัฐบาลต้องวางแผนอย่างรอบคอบ ไม่เพียงเพื่อยืดอายุการทำงานและบรรเทาภาระกองทุนบำนาญ แต่ยังต้องคำนึงถึงสิทธิและโอกาสของแรงงานรุ่นใหม่ รวมถึงการป้องกันการเลือกปฏิบัติทางอายุในตลาดแรงงาน หากสามารถออกแบบนโยบายที่สร้างสมดุลได้ ก็จะช่วยให้สังคมไทยก้าวสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างมั่นคง
แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
https://www.tnnthailand.com/politics/213442/
https://www.tnnthailand.com/wealth/investment/199741/
https://www.weforum.org/stories/2023/10/retirement-age-trends-around-globe/
Tag
ยอดนิยมในตอนนี้