"1 วันแสงจากโลก" ยานวอยเอเจอร์ 1 ของ NASA เตรียมสร้างสถิติครั้งประวัติศาสตร์ในห้วงอวกาศลึกปี 2026

ยานอวกาศวอยเอเจอร์ 1 (Voyager 1) ขององค์การ NASA ซึ่งถูกปล่อยออกเดินทางตั้งแต่ปี 1977 กำลังเตรียมบรรลุความสำเร็จครั้งยิ่งใหญ่ที่ไม่เคยมีวัตถุใดที่มนุษย์สร้างขึ้นเคยทำได้มาก่อนในประวัติศาสตร์ 

โดยคาดการณ์ว่าในวันที่ 15 พฤศจิกายน 2026 ยานลำนี้จะเดินทางไปถึงระยะทางไกลเท่ากับ "หนึ่งวันแสงที่เดินทางจากโลก" (One light-day from Earth) ซึ่งเป็นระยะทางประมาณ 16,000 ล้านไมล์ หรือ 25,750 พันล้านกิโลเมตร ในห้วงอวกาศระหว่างดวงดาว (Deep in interstellar space)

ประวัติภารกิจที่ยืดเยื้อกว่า 50 ปี

ยานวอยเอเจอร์ 1 เริ่มต้นการเดินทางในเดือนกันยายน 1977 โดยถูกออกแบบมาเพื่อสำรวจดาวพฤหัสบดีและดาวเสาร์เป็นหลัก แต่แทนที่จะยุติภารกิจ ยานอวกาศลำนี้กลับเดินทางต่อไป จนกลายเป็นวัตถุที่สร้างโดยมนุษย์ที่อยู่ห่างไกลที่สุดเท่าที่เคยมีมา โดยปัจจุบันยานลำนี้เดินทางมาเกือบ 50 ปีแล้ว

ความสำเร็จครั้งประวัติศาสตร์ก่อนหน้านี้เกิดขึ้นในเดือนสิงหาคม 2012 เมื่อยานวอยเอเจอร์ 1 ได้ข้ามบริเวณเฮลิโอพอส (Heliopause) ซึ่งเป็นขอบเขตที่แบ่งอิทธิพลของดวงอาทิตย์ออกจากอวกาศระหว่างดวงดาว การข้ามนี้ทำให้ยานลำดังกล่าวเป็นยานอวกาศลำแรกที่เข้าสู่ห้วงอวกาศระหว่างดวงดาว โดยขณะนั้นยานอยู่ห่างจากโลกกว่า 11,000 ล้านไมล์ หรือ 17,700  ล้านกิโลเมตร

ความเร็วและพลังงานในอวกาศลึก

วอยเอเจอร์ 1 กำลังเคลื่อนที่ในอวกาศด้วยความเร็วประมาณ 38,000 ไมล์ หรือ 60,100 กิโลเมตร ต่อชั่วโมง ซึ่งทำให้มันครอบคลุมระยะทางได้กว่าหนึ่งล้านไมล์ต่อวัน 

อย่างไรก็ตาม แม้จะมีความเร็วสูง แต่ยานไม่ได้มุ่งหน้าไปยังดาวฤกษ์ดวงใดเป็นพิเศษ แต่เป็นการล่องลอยไปตามวิถีโคจรระหว่างดวงดาวที่กำหนดไว้

ยานวอยเอเจอร์ 1 ยังคงทำงานได้ด้วยพลังงานจากเครื่องกำเนิดไฟฟ้าเทอร์โมอิเล็กทริกจากไอโซโทปรังสี (RTG) ซึ่งเป็นแบตเตอรี่นิวเคลียร์ขนาดเล็กที่ให้พลังงานเพียงพอสำหรับการทำงานของเครื่องมือบางส่วนและเครื่องส่งสัญญาณ แม้ว่าสัญญาณจะเบาบาง แต่ก็ยังสามารถส่งข้อมูลอันมีค่ากลับมายังเครือข่ายอวกาศห้วงลึกของ NASA (Deep Space Network) ได้อยู่

ความหมายของหนึ่งวันแสง

ระยะทางหนึ่งวันแสง (one light-day) คือระยะทางที่แสงเดินทางได้ภายใน 24 ชั่วโมง แสงเดินทางด้วยความเร็วประมาณ 300,000 กิโลเมตรต่อวินาที ดังนั้น เมื่อยานวอยเอเจอร์ 1 ไปถึงระยะทาง 16,000 ล้านไมล์ หรือ 25,750 ล้านกิโลเมตร จากโลกในวันที่ 15 พฤศจิกายน 2026 หมายความว่า แสงจะต้องใช้เวลาถึง 24 ชั่วโมงเต็มในการเดินทางข้ามระยะห่างระหว่างโลกและยานอวกาศลำนี้

ความสำเร็จของวอยเอเจอร์ 1 นี้ไม่ได้อยู่ที่ความเร็วในการเคลื่อนที่เข้าใกล้ความเร็วแสง แต่เป็นความสำเร็จที่เกี่ยวข้องกับระยะทางที่ไกลที่สุด ซึ่งเป็นการผลักดันขอบเขตของการสำรวจของมนุษย์ออกไป

สถิติใหม่แห่งมวลมนุษย์

เพียงไม่กี่สัปดาห์หลังจากนั้น ยานวอยเอเจอร์ 1 ยังมีกำหนดจะทำสถิติสำคัญอีกครั้งในวันที่ 28 มกราคม 2027 โดยจะอยู่ห่างจากดวงอาทิตย์เป็นระยะทางหนึ่งวันแสงเต็มเช่นกัน ไม่มีวัตถุที่มนุษย์สร้างขึ้นลำใดเคยไปถึงระยะทางที่ไกลสุดขั้วเช่นนี้มาก่อน

ในขณะที่ยานวอยเอเจอร์ 1 ล่องลอยไปในกาแล็กซีอย่างไม่มีที่สิ้นสุด มันยังคงทำหน้าที่เป็นทูตเงียบของมนุษยชาติ โดยยานบรรทุก "แผ่นเสียงทองคำ" (Golden Record) ซึ่งเป็นแคปซูลกาลเวลาที่รวบรวมเสียง, เพลง, และภาพจากโลกไว้ แผ่นเสียงนี้ถือเป็นร่องรอยทางกายภาพแรกของมนุษยชาติที่ถูกส่งเข้าไปในห้วงอวกาศระหว่างดวงดาว