เตือนภัย “ลานีญา” ปลายฤดูฝนระวังน้ำท่วม

NOAA คาดการณ์ว่า ภาวะลานีญา (La Niña) อาจพัฒนาในช่วงฤดูใบไม้ร่วงถึงต้นฤดูหนาวปีนี้ แต่มีแนวโน้มว่าจะเกิดขึ้นเพียงชั่วคราวและไม่รุนแรง ภาวะนี้เป็นส่วนหนึ่งของวัฏจักรเอลนีโญ–ลานีญา (ENSO) ซึ่งเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิผิวน้ำทะเลและบรรยากาศในมหาสมุทรแปซิฟิกเขตร้อน

ลานีญามักทำให้กระแสลมเจ็ตสตรีมเคลื่อนขึ้นไปทางเหนือ ส่งผลให้ตอนเหนือของสหรัฐฯ มีฤดูหนาวที่เย็นและชื้นกว่า ขณะที่ตอนใต้ประสบสภาพอากาศที่แห้งและอบอุ่นมากขึ้น อีกทั้งยังมีแนวโน้มทำให้ฤดูเฮอริเคนในมหาสมุทรแอตแลนติกทวีความรุนแรงขึ้น

แม้ช่วงสั้นๆ ของลานีญาจะปรากฏเมื่อฤดูหนาวที่ผ่านมา แต่ไม่ยาวนานพอที่จะถูกบันทึกเป็นเหตุการณ์ลานีญาอย่างเป็นทางการ เนื่องจากต้องรักษาระดับอุณหภูมิน้ำทะเลที่ต่ำกว่าเกณฑ์เฉลี่ย 0.5°C ต่อเนื่องอย่างน้อยห้าช่วงฤดูกาลที่ซ้อนทับกัน (3 เดือนต่อช่วง) ข้อมูลล่าสุดจากองค์การอุตุนิยมวิทยาสหรัฐฯ ชี้ว่า มีโอกาสเกิดลานีญาเพียงสามช่วงฤดูกาลในปลายปีนี้ ซึ่งไม่เพียงพอจะนับเป็นเหตุการณ์ลานีญาเต็มรูปแบบ

ปีที่ผ่านมา ภาวะลานีญาล่าช้า กว่าจะเริ่มในเดือนธันวาคม ทำให้ไม่มีเวลาสะสมความรุนแรงก่อนเข้าหน้าหนาว ปัจจัยหนึ่งอาจมาจากอุณหภูมิมหาสมุทรที่อบอุ่นกว่าค่าเฉลี่ยจากภาวะเอลนีโญที่เกิดขึ้นระหว่างเดือนพฤษภาคม 2023 ถึงมีนาคม 2024 และเสริมให้โลกร้อนทำสถิติสูงสุด อย่างไรก็ตาม แม้ ENSO จะสลับไปมา แต่แนวโน้มภาวะโลกร้อนยังคงดำเนินต่อเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

ฤดูใบไม้ร่วงถึงฤดูหนาวที่จะถึงนี้อาจเผชิญสภาพลานีญาในช่วงสั้นๆ คล้ายกับปี 2024–2025 อาจสร้างผลกระทบต่อรูปแบบสภาพอากาศและฤดูเฮอริเคนในซีกโลกเหนือ ความไม่แน่นอนของ ENSO สะท้อนถึงความเปราะบางของระบบภูมิอากาศโลก ที่ยิ่งถูกซ้ำเติมด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในระยะยาว

แม้จะคาดการณ์ว่าลานีญาปีนี้อาจเกิดขึ้นอย่างอ่อนและสั้น แต่สำหรับไทย นั่นหมายถึง โอกาสฝนชุกกว่าปกติในช่วงปลายฤดูฝนถึงต้นหนาวปี 2025 ซึ่งต้องเฝ้าระวัง น้ำท่วม น้ำหลาก และผลกระทบทางเกษตรกรรม ขณะเดียวกันก็อาจทำให้ฤดูหนาวในบางภูมิภาคเย็นกว่าค่าเฉลี่ย การติดตามสัญญาณ ENSO จึงเป็นสิ่งสำคัญในการวางแผนจัดการน้ำและการเกษตรล่วงหน้า