อลังการขึ้นสู่ฟ้า งานประเพณีบุญบั้งไฟตะไลล้าน บ้านกุดหว้า จ.กาฬสินธุ์

การท่องเที่ยวแห่งประเทศ (ททท.) ร่วมสนับสนุนและประชาสัมพันธ์การจัดงาน “ประเพณีวัฒนธรรมผู้ไทบุญบั้งไฟตะไลล้าน ประจำปี 2568 ณ เทศบาลตำบลกุดหว้า อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ เพื่อรักษาไว้ซึ่งวีถีประเพณีวัฒนธรรมอันดีงามของท้องถิ่นและส่งเสริมการท่องเที่ยว โดยงานประเพณีบุญบั้งไฟตะไลล้านนี้ เป็นอัตลักษณ์เพียงแห่งเดียงที่หาชมไได้ที่ จังหวัดกาฬสินธุ์เท่านั้นกำหนดจัดขึ้นในวันเสาร์ - อาทิตย์ที่สามของเดือนพฤษภาคมในทุกปี 

กิจกรรมภานในงาน การแข่งขันจุดบั้งไฟตะไลแสนขึ้นสูง และการจุดบั้งไฟตะไลล้านบูชาพญาแถน ซึ่งบั้งไฟตะไลในงานนี้  มีความโดดเด่นด้วยลักษณะวงกลมคล้ายล้อเกวียน ประกอบด้วยกระบอกอัดแน่นด้วยดินปืน และขนาดของบั้งไฟที่มีเอกลักษณ์เฉพาะหลากหลาย ทั้งบั้งไฟตะไลแสน และไฮไลท์คือ ตะไล 1 ล้าน 2 บั้ง บั้งตะไล 10 ล้าน นับเป็นแห่งแรกและหนึ่งเดียวในโลกที่ทำบั้งไฟตะไลขนาดใหญ่  

นับเป็นอีกหนึ่งประเพณีที่สะท้อนถึงศิลปวัฒนธรรมและเอกลักษณ์เฉพาะของชุมชนได้อย่างชัดเจน เป็นกิจกรรมท่องเที่ยววิถีไทยที่มีเสน่ห์น่าสัมผัส ซึ่งนอกจากการเดินทางมาชมงานประเพณีดังกล่าวแล้ว จังหวัดกาฬสินธุ์ยังมีความน่าสนใจทางการท่องเที่ยวอีกหลากหลาย ทั้งยังสามารถท่องเที่ยวเชื่อมโยงไปสู่จังหวัดใกล้เคียงในเส้นทางท่องเที่ยวต่างๆได้

โดยการแข่งขันจุดบั้งไฟตะไล มีบั้งไฟเข้าร่วมการแข่งขันจำนวน 78 บั้ง แบ่งเป็น บั้งไฟแสน 75 บั้ง บั้งไฟสองล้าน 2 บั้ง และ บั้งไฟสิบล้าน 1 บั้ง ซึ่งการแข่งขันจุดบั้งไฟตะไลเริ่มขึ้นตั้งแต่เวลาประมาณ 07.00 น. และมีไฮไลต์คือ การจุดบั้งไฟตะไลสองล้าน และบั้งไฟตะไลสิบล้าน ในช่วงเวลาประมาณ 13.00 น., 14.00 น. และ 15.00 น. ตามลำดับ

สำหรับความเป็นมาของการจัดทำบั้งไฟตะไล ถูกคิดค้นขึ้นมาครั้งแรกเมื่อ ปี พ.ศ.2519 โดยนายพิศดา จำพล ช่างบั้งไฟ เนื่องจากเดิมนั้นมีปัญหาเมื่อเวลาจุดบั้งไฟหางแล้วตกลงมา จะเป็นอันตรายต่อชาวบ้าน จึงมีการคิดค้นบั้งไฟตะไล และมีแนวคิดว่าควรติดร่มด้วย เป็นการบังคับทิศทางการลงของบั้งไฟตะไล และป้องกันอันตรายที่อาจเกิดแก่ผู้มาชมการจุดบั้งไฟ โดยแนวคิดนี้เป็นการใช้ภูมิปัญญาเพื่อแก้ไขปัญหาได้สำเร็จ และชาวบ้านกุดหว้าจึงได้ทำบั้งไฟตะไลให้มีความแตกต่างจากการทำบั้งไฟในพื้นที่อื่น และมีการจุดบั้งไฟตะไลบั้งแรกในงานบุญบั้งไฟ เมื่อปี พ.ศ.2521 

ลักษณะของบั้งไฟตะไล มีลักษณะเป็นวงคล้ายล้อเกวียน ประกอบด้วยกระบอก หรือแป๊บเหล็กข้างในอัดแน่น ด้วยดินปืน มีหลายขนาด ได้แก่ ตะไลจิ๋ว ตะไลหมื่น ตะไลแสน ตะไลล้าน ตะไลสองล้าน ตะไลสิบล้าน และตะไลยี่สิบล้าน โดยตะไลแต่ละแบบแตกต่างกันที่ขนาดความยาวของกระบอก และเส้นผ่านศูนย์กลางของวงล้อ(เมื่อวันที่ 18 พ.ค.68)

ภาพโดย: ธนาชัย ประมาณพาณิชย์