ข่าวลือ "แผ่นดินไหวใหญ่ 5 ก.ค." ที่ญี่ปุ่น ต้นตอมาจากมังงะ จุดกระแสความวิตกในโลกแห่งความจริง

ในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา โลกออนไลน์โดยเฉพาะในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เต็มไปด้วยข่าวลือว่า “ประเทศญี่ปุ่นจะเกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ในวันที่ 5 กรกฎาคม 2025” โดยต้นตอของกระแสนี้ไม่ได้มาจากนักธรณีวิทยาหรือหน่วยงานเตือนภัยใด ๆ หากแต่มาจากมังงะญี่ปุ่นชื่อ The Future I Saw ของนักวาด Ryo Tatsuki ซึ่งเขียนไว้ตั้งแต่ยุค 90 ว่า “จะมีภัยพิบัติครั้งใหญ่ในกรกฎาคม 2025” 

 ทำให้ผู้อ่านหลายคนตีความว่าอาจเป็นแผ่นดินไหวครั้งร้ายแรง  แม้เธอจะออกมาอธิบายหลายครั้งแล้วว่า เรื่องดังกล่าวสร้างมาจากจินตนาการ ความฝัน ดั่งการ์ตูนทั่ว ๆไป เท่านั้น ไม่ได้มีเจตนาจะทำนายอนาคต เพราะเธอไม่ใช่หมอดูก็ตาม

ความวิตกกังวลแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในกลุ่มนักท่องเที่ยวจากฮ่องกง ไต้หวัน ไทย และจีนแผ่นดินใหญ่ จนส่งผลให้สายการบินบางแห่ง เช่น Hong Kong Airlines และ Greater Bay Airlines ปรับลดเที่ยวบินมายังญี่ปุ่นในช่วงต้นเดือนกรกฎาคม โดยเฉพาะเส้นทางไปยังเมืองในแถบคันไซและชูบุ อ่านข่าวนักท่องเที่ยวยกเลิกเดินทาง >>  การ์ตูนญี่ปุ่น "The Future I Saw" ทำนายแผ่นดินไหวใหญ่ญี่ปุ่น ทำผู้คนล้มแผนท่องเที่ยวญี่ปุ่นได้อย่างไร

นักวิทยาศาสตร์และรัฐบาลญี่ปุ่นออกโรงโต้ "ไม่มีทางทำนายแผ่นดินไหวล่วงหน้า"

ทางด้าน Japan Meteorological Agency (JMA) ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักในการติดตามและเตือนภัยธรรมชาติของญี่ปุ่น ได้ออกแถลงการณ์ย้ำอย่างชัดเจนว่า “ไม่มีเทคโนโลยีทางวิทยาศาสตร์ใดสามารถพยากรณ์วันที่ เวลา และสถานที่ของแผ่นดินไหวได้อย่างแม่นยำ”

JMA ยังยืนยันว่า ระบบ Early Earthquake Warning (EEW) จะทำงานเฉพาะเมื่อมีแรงสั่นสะเทือนเกิดขึ้นจริงในบริเวณที่ติดตั้งเซ็นเซอร์ทั่วประเทศเท่านั้น พร้อมทั้งชี้ว่า ข่าวลือที่อ้างอิงจากมังงะเป็นเพียง เรื่องแต่ง ไม่ควรนำมาสร้างความตื่นตระหนก

ญี่ปุ่นมีความเสี่ยงจริง แต่ข่าวลือไม่ช่วยอะไร

เป็นความจริงที่ญี่ปุ่นตั้งอยู่บน “วงแหวนแห่งไฟ” (Ring of Fire) และเผชิญกับแผ่นดินไหวหลายครั้งในรอบปี รวมถึงมีความเสี่ยงที่จะเกิด “แผ่นดินไหวครั้งใหญ่” บริเวณ ร่องลึกนันไก (Nankai Trough) อ่านข่าว เตือน “อภิมหาแผ่นดินไหว” จาก “ร่องลึกนันไค” ญี่ปุ่น กำลังใกล้เข้ามา คาดเสียหายมหาศาล

ซึ่งรัฐบาลญี่ปุ่นประเมินว่าอาจมีความเป็นไปได้ถึง 80% ภายใน 30 ปีข้างหน้า แต่การคาดการณ์นั้นเป็น การวิเคราะห์เชิงสถิติ ไม่ใช่การกำหนด “วันเกิดเหตุ” อย่างที่ข่าวลือกล่าวอ้าง

ผลกระทบจริง: เศรษฐกิจท่องเที่ยวสะดุด ความเชื่อมั่นสั่นคลอน

แม้จะไม่มีเหตุการณ์ภัยพิบัติเกิดขึ้นจริง แต่ข่าวลือครั้งนี้ได้สร้างผลกระทบเชิงลบต่อภาคการท่องเที่ยวของญี่ปุ่นอย่างชัดเจน โดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อน ซึ่งตามปกติแล้วจะเป็นช่วงที่ญี่ปุ่นคึกคักไปด้วยนักท่องเที่ยวต่างชาติ ทั้งจากเอเชียและยุโรป

ผู้ประกอบการโรงแรมหลายแห่งเปิดเผยว่า มีการยกเลิกจองห้องพักจำนวนมากในช่วงต้นเดือนกรกฎาคม โดยเฉพาะเมืองท่องเที่ยวยอดนิยมอย่างโตเกียว โอซาก้า และนาโกย่า ขณะที่ร้านค้าท้องถิ่นในภูมิภาคคันไซเผยว่า ยอดขายลดลงจากนักท่องเที่ยวต่างชาติถึง 20 – 30% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน

หวั่นได้แต่อย่าตื่นตระหนก

ข่าวลือ “แผ่นดินไหวใหญ่ 5 ก.ค.” ที่เกิดจากการตีความมังงะ เป็นตัวอย่างคลาสสิกของ “การบิดเบือนที่น่าเชื่อเพราะเล่นกับความกลัว” แม้ญี่ปุ่นจะมีความเสี่ยงด้านภัยธรรมชาติสูง แต่การพยากรณ์แบบมีวันที่แน่ชัดนั้นยัง เป็นไปไม่ได้ทางวิทยาศาสตร์ เราจึงไม่ควรตื่นตระหนกเกินกว่าเหตุ