บทเรียนราคาแพงจากการสูญเสีย: กรณีจิงโจ้แดงสวนสัตว์เชียงใหม่

เมื่อข่าวการหลุดหายไปของจิงโจ้แดงจากสวนสัตว์เชียงใหม่แพร่สะพัดไปทั่ว ผู้คนต่างจับตามองและหวังว่าเจ้าจิงโจ้ตัวน้อยจะปลอดภัย ทุกฝ่ายร่วมมือกันออกตามหาอย่างเต็มที่ ทว่าท้ายที่สุดกลับจบลงด้วยข่าวเศร้า เมื่อพบร่างไร้วิญญาณของมันในลำห้วย ห่างจากสวนสัตว์ไปหลายกิโลเมตร ความสูญเสียครั้งนี้ทิ้งคำถามและบทเรียนให้ทุกฝ่ายต้องตระหนักถึง

ชีวิตที่จบลงก่อนเวลาอันควร

จิงโจ้แดงเพศเมีย วัย 1 ปี 6 เดือน หลุดออกจากส่วนจัดแสดงสัตว์ออสเตรเลียของสวนสัตว์เชียงใหม่ เมื่อเช้าวันที่ 29 พฤษภาคม และหายเข้าสู่ป่าในพื้นที่อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ การค้นหาเต็มรูปแบบจากเจ้าหน้าที่ทุกฝ่ายดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง 2 วันให้หลัง ในช่วงบ่ายวันที่ 30 พฤษภาคม ความหวังทั้งหมดก็พังทลายลง เมื่อพบร่างไร้ลมหายใจของจิงโจ้น้อยในลำห้วยช่างเคี่ยน ในลักษณะจมน้ำ สภาพร่างมีเพียงบาดแผลเล็กน้อย 

ปริศนาแห่งสาเหตุการตาย

ร่างของจิงโจ้แดงถูกนำมาชันสูตรโดยสัตวแพทย์ เพื่อหาสาเหตุที่แน่ชัดของการเสียชีวิต จากการตรวจภายนอก ไม่พบสาเหตุชัดเจน มีเพียงรอยขีดข่วนเล็กน้อยบนลำตัว ด้วยพื้นที่ที่พบเป็นบริเวณลำห้วยท่ามกลางพงหญ้าและต้นไม้หนาทึบ จุดเกิดเหตุอยู่ด้านล่างของน้ำตก สันนิษฐานเบื้องต้นว่าจิงโจ้น่าจะกระโดดและพลัดตกจากที่สูง ก่อนจมน้ำเสียชีวิตในท้ายที่สุด อย่างไรก็ตาม คำตอบที่ชัดเจนต้องรอจากผลชันสูตรอย่างละเอียดในระดับเซลล์ ซึ่งอาจต้องใช้เวลาถึง 1 เดือน

ความบกพร่องของสวนสัตว์ที่ต้องแก้ไข

เหตุการณ์นี้สะท้อนถึงความบกพร่องหลายประการของสวนสัตว์เชียงใหม่ แม้จะมีการซ้อมแผนรับมือสัตว์หลุดอยู่แล้วปีละ 2 ครั้ง แต่เคยใช้แค่คนสวมมาสคอตแทนสัตว์จริง ทำให้เกิดความสับสนเมื่อเผชิญสถานการณ์จริง ทางเข้าส่วนจัดแสดงสัตว์ออสเตรเลียก็อยู่ใกล้ประตูสวนสัตว์ซึ่งไม่มีการล็อกปิด นับเป็นจุดอ่อนที่ต้องเร่งแก้ไขอย่างเร่งด่วน สวนสัตว์วางแผนที่จะปรับปรุงการซ้อมให้เข้มข้นขึ้น และอัพเกรดระบบความปลอดภัยเพื่อป้องกันไม่ให้เหตุร้ายเช่นนี้เกิดขึ้นอีก

บทเรียนและสิ่งที่ต้องตระหนัก

โศกนาฏกรรมของจิงโจ้แดงตัวนี้เป็นอุทาหรณ์ที่ทิ้งบทเรียนมากมาย ไม่ว่าจะเป็นในแง่ของมาตรฐานความปลอดภัยของสถานที่เลี้ยงสัตว์ ประสิทธิภาพของระบบเฝ้าระวังและตอบสนองต่อเหตุฉุกเฉิน รวมถึงความรับผิดชอบของผู้ดูแลสัตว์ต่อสวัสดิภาพและชีวิตของสัตว์ในความดูแล นอกจากสวนสัตว์จะต้องปรับปรุงตัวเองแล้ว สังคมก็ควรช่วยกันตรวจสอบและกดดันให้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องดำเนินการแก้ไขอย่างจริงจัง เพื่อสัตว์ทุกชีวิตจะได้อยู่อย่างปลอดภัยและมีคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไป

ท้ายที่สุด การสูญเสียจิงโจ้แดงในครั้งนี้ นอกจากจะทำให้หลายฝ่ายเสียใจแล้ว ยังทิ้งคำถามถึงความรับผิดชอบและชี้ให้เห็นถึงความบกพร่องต่างๆ ที่ต้องเร่งแก้ไข เราทุกคนควรใช้เหตุการณ์นี้เป็นบทเรียน เพื่อช่วยกันยกระดับคุณภาพของสวนสัตว์และการดูแลสัตว์ในประเทศไทยให้ดีขึ้น เพื่อไม่ให้สัตว์ต้องมาตายก่อนวัยอันควรแบบนี้อีก และเพื่อให้สัตว์ทุกชีวิตได้มีความสุขตามสมควร  ในที่สุดนี้ การจากไปของเจ้าหญิงตัวน้อยนี้ เป็นแรงผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ดีสำหรับสัตว์ป่าในประเทศไทยสืบไป

ภาพ ผู้สื่อข่าว จ.เชียงใหม่ 

เรียบเรียง ยศไกร รัตนบรรเทิง  บรรณาธิการ TNN