พบ “ยุง” ครั้งแรกในไอซ์แลนด์ สัญญาณเตือนสิ่งแวดล้อมเปลี่ยน

นักวิทยาศาสตร์ไอซ์แลนด์เปิดเผยการค้นพบ “ยุง” ครั้งแรกในประวัติศาสตร์ของประเทศ ซึ่งนับเป็นพัฒนาการที่สร้างความประหลาดใจให้แก่วงการวิทยาศาสตร์ เนื่องจากไอซ์แลนด์เคยเป็นหนึ่งในไม่กี่พื้นที่ของโลกที่ปลอดจากยุงโดยสิ้นเชิง เช่นเดียวกับทวีปแอนตาร์กติกา

ดร.แมทเทียส อัลเฟร็ดสัน นักกีฏวิทยาแห่งสถาบันวิทยาศาสตร์ธรรมชาติไอซ์แลนด์ เปิดเผยกับสำนักข่าวเอเอฟพีเมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา (20 ตุลาคม 2568) ว่า ทีมวิจัยได้พบ ยุงลายสายพันธุ์ คูลิเซตา แอนนูลาตา (Culiseta annulata) จำนวน 3 ตัว ประกอบด้วยเพศเมีย 2 ตัว และเพศผู้ 1 ตัว ในพื้นที่ห่างจากกรุงเรคยาวิก เมืองหลวงของประเทศ ราว 30 กิโลเมตร

ยุงทั้งหมดถูกตรวจพบจาก เชือกไวน์ที่ใช้ล่อผีเสื้อกลางคืน ซึ่งนักวิจัยใช้ส่วนผสมของไวน์และน้ำตาลให้ความร้อนซึมเข้าสู่เชือกหรือแถบผ้า เพื่อดึงดูดแมลงกลางคืนชนิดต่าง ๆ มาทำการศึกษา แต่กลับกลายเป็นจุดที่ตรวจพบยุงชนิดนี้โดยบังเอิญ

ก่อนหน้านี้ ไอซ์แลนด์ถือเป็นหนึ่งในไม่กี่ประเทศที่ไม่เคยมียุงอาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมธรรมชาติเลย แม้จะเคยมีรายงานเมื่อหลายปีก่อนว่า มีการพบ ยุงสายพันธุ์ “เอเดส ไนกริเปส” (Aedes nigripes) จากเขตอาร์กติกเพียงตัวเดียวในเครื่องบินที่สนามบินเคฟลาวิก แต่ตัวอย่างนั้นได้สูญหายไป และไม่เคยมีการยืนยันอย่างเป็นทางการ

การค้นพบล่าสุดจึงถือเป็น หลักฐานทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกของการมีอยู่ของยุงในธรรมชาติของไอซ์แลนด์ ซึ่งนักกีฏวิทยามองว่าอาจเป็นสัญญาณของ “การเข้ามาใหม่” ของยุงในประเทศ โดยอาจมากับเรือเดินสมุทรหรือภาชนะบรรจุสินค้าระหว่างประเทศ แต่ยังต้องรอการตรวจสอบเพิ่มเติมในฤดูใบไม้ผลิปีหน้า เพื่อยืนยันว่ายุงเหล่านี้สามารถตั้งถิ่นฐานหรือแพร่พันธุ์ได้จริงหรือไม่

ขณะเดียวกัน นักวิทยาศาสตร์หลายฝ่ายได้ตั้งข้อสังเกตว่า การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอาจมีส่วนเกี่ยวข้อง เนื่องจากอุณหภูมิของไอซ์แลนด์ในช่วงหลังมีแนวโน้มสูงขึ้น ฤดูร้อนยาวนานขึ้น และฤดูหนาวอุ่นขึ้น ซึ่งเป็นปัจจัยที่เอื้อต่อการดำรงชีวิตของยุงในพื้นที่ตอนเหนือของโลก อย่างไรก็ตาม ดร.อัลเฟร็ดสันยังไม่เชื่อว่าการค้นพบครั้งนี้เกิดจากผลโดยตรงของภาวะโลกร้อน

เขาชี้ว่า ยุงสายพันธุ์ Culiseta annulata เป็นชนิดที่ มีความสามารถในการปรับตัวสูงต่อสภาพอากาศหนาวเย็น สามารถอยู่รอดได้แม้อุณหภูมิจะต่ำกว่าจุดเยือกแข็ง และมีถิ่นเพาะพันธุ์ที่หลากหลาย เช่น พื้นที่ชื้นแฉะ ร่องน้ำ หรือบริเวณที่มีน้ำขัง ซึ่งล้วนสามารถพบได้ในสิ่งแวดล้อมของไอซ์แลนด์

นักกีฏวิทยาเชื่อว่า ความสามารถนี้อาจทำให้ยุงสายพันธุ์ดังกล่าวอยู่รอดและตั้งถิ่นฐานในประเทศได้ หากมีสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมเพียงพอ ซึ่งหากเป็นเช่นนั้นจริง ก็จะถือเป็นการเปลี่ยนแปลงทางนิเวศวิทยาครั้งสำคัญของไอซ์แลนด์ และอาจกลายเป็นสัญญาณสะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศในภูมิภาคแถบอาร์กติกที่เริ่มเห็นได้ชัดเจนมากขึ้นเรื่อย ๆ ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา