วันนี้วันอะไร วันสหกรณ์แห่งชาติ ตรงกับวันที่ 26 กุมภาพันธ์

รู้หรือไม่ ทุกวันที่ 26 กุมภาพันธ์เป็นวันสหกรณ์แห่งชาติ สหกรณ์แห่งแรกในประเทศไทยเกิดขึ้นโดยพระราชวรวงศ์เธอกรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ พระบิดาแห่งสหกรณ์ไทย ซึ่งได้ก่อตั้งสหกรณ์แห่งแรกขึ้นที่ สหกรณ์วัดจันทร์ ไม่จำกัดสินใช้ ตำบลวัดจันทร์ อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก และทรงเป็นนายทะเบียนสหกรณ์ รับจดทะเบียนเป็นสหกรณ์แห่งแรก เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2459

สหกรณ์ของไทยเริ่มต้นจากการทดลองจัดตั้งสหกรณ์ประเภทหาทุนในปี พ.ศ.2459 โดยการจัดตั้งสหกรณ์ในระยะแรกดำเนินไปอย่างช้า ๆ โดยนับตั้งแต่เริ่มนำสหกรณ์เข้ามาในประเทศไทยได้มีการจัดตั้งสหกรณ์ประเภทหาทุนขึ้นมาจำนวน 81 สมาคมใน 3 จังหวัดคือ พิษณุโลก ลพบุรี และอยุธยา โดยใช้เงินทุนกู้ยืมประมาณ 300,000 บาท จากนั้นเมื่อการจัดตั้งสหกรณ์ประสบความสำเร็จจึงประกาศใช้พระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ.2471 ขึ้น

ต่อมา หลังจากการเปลี่ยนแปลงระบบการปกครองในปี พ.ศ.2475 รัฐบาลมีนโยบายส่งเสริมสหกรณ์มากขึ้น ทำให้สหกรณ์ขยายตัวอย่าวรวดเร็วจนกระทั่งมีการจัดตั้งสหกรณ์ประเภทอื่นขึ้น เช่น สหกรณ์ออมทรัพย์ สหกรณ์ที่ดิน ร้านสหกรณ์ และต่อมาในปี พ.ศ.2495 สมัย จอมพล ป. พิบูลสงคราม ได้สั่งให้ขยายงานสหกรณ์จากระดับกรมขึ้นมาเป็นระดับกระทรวง จากนั้นใน พ.ศ.2497 อัตราการขยายตัวของสหกรณ์ลดลงเนื่องจากเป็นระยะที่มีการขยายตัวอย่างรวดเร็วของสหกรณ์มาก่อนจนไม่สามารถดูแลได้ทั่วถึง ประกอบกับกระทรวงสหกรณ์ถูกยุบไปรวมกับกระทรวงการพัฒนาการแห่งชาติ และต่อมาได้ขาดกำลังเจ้าหน้าที่ที่มีประสิทธิภาพ ทำให้มีการยุบกระทรวงการพัฒนาการแห่งชาติ ทำให้กรมสหกรณ์ทีดิน กรมสหกรณ์พาณิชย์และธนกิจ และสำนักงานปลัดกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติเดิม ถูกยุบมารวมเป็น "กรมส่งเสริมสหกรณ์" เพียงกรมเดียว

ทั้งนี้ พระราชวรวงศ์เธอกรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ ได้มีพระราชดำรัสเกี่ยวกับสหกรณ์ว่า "สหกรณ์เป็นวิธีการจัดการรูปแบบหนึ่ง ซึ่งบุคคลหลายคนรวมกัน โดยความสมัครใจของตนเอง ในฐานะที่เป็นมนุษย์ โดยมีสิทธิเสมอหน้ากันหมด เพื่อบำรุงตัวเองให้เกิดความจำเริญในทางทรัพย์"

ที่มาข้อมูล : สหกรณ์ออมทรัพย์กรมป่าไม้จำกัด

ที่มาภาพ : AFP