อาการทางผิวหนัง ผลข้างเคียงจากโควิด-19 ที่ไม่ควรมองข้าม
ข่าววันนี้ แม้ว่าโรคโควิด-19 จะเป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจเป็นหลัก แต่อาจทำให้เกิดความผิดปกติทางผิวหนังร่วมด้วย โดยจากสถิติพบว่าประมาณ 0.2-20% ของผู้ป่วยโควิด-19 ทั้งหมดมีอาการผื่นทางผิวหนังร่วมด้วย โดยรศ.พญ.ภาวิณี ฤกษ์นิมิตร แพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขาตจวิทยา ฝ่ายอายุรศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย และคณะทำงานได้ทำการศึกษา และเก็บข้อมูลผู้ป่วยตลอดระยะเวลาของการระบาดโรคโควิด-19 ระลอกแรก และได้ตีพิมพ์เป็นผลงานวิจัยอาการทางผิวหนังใน COVID-19 กรณีศึกษาประเทศเขตร้อน (Skin Manifestations in COVID-19: The Tropics Experience) เมื่อปีพ.ศ. 2563
จากสถิติผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ จำนวน 153 ราย มีอาการโรคผิวหนังร่วมด้วย 23 ราย หรือคิดเป็นสัดส่วน 15% โดยอาการบ่งชี้ทางผิวหนังของผู้ป่วยที่เกิดจากเชื้อไวรัสโคโรนา2019 จะแบ่ง ออกเป็นหลายกลุ่มอาการ เช่น ผื่นผิวหนัง แบบผื่นลมพิษ ผื่นแดงชนิด Maculopapular ตุ่มน้ำที่ผิวหนัง หรือผิวหนังแตกเป็นแผลจากการขาดเลือด
ทั้งนี้ ผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่มีอาการทางผิวหนังในประเทศแถบยุโรป และประเทศแถบเอเชียจะมีอาการทางผิวหนังแตกต่างกัน กล่าวคือผู้ป่วยโรคโควิด-19 ในประเทศแถบเอเชียมักมีอาการผื่นลมพิษ ผื่นแดงทั่วตัว หรือผื่นแบบตุ่มน้ำ ขณะที่กลุ่มผู้ป่วยโรคโควิด-19 ในประเทศแถบยุโรปจะมีอาการหนึ่งที่ไม่พบในประเทศไทย คือมีอาการปลายมือปลายเท้าม่วงคล้ำ ซึ่งในทางการแพทย์เรียกว่าอาการ Covid Toe อันเนื่องมาจากสภาพภูมิอากาศหนาวเย็น
สำหรับวิธีการรักษาผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่มีอาการทางผิวหนัง แพทย์จะรักษาตามอาการ เช่น การให้ยาสเตียรอยด์รักษาอาการตุ่มนูน ตุ่มคัน หรือยาแก้แพ้รักษาอาการลมพิษ เป็นต้น ซึ่งอาการทางผิวหนังที่พบในผู้ป่วยโรคโควิด-19 สามารถแยกได้เป็น 2 ประเภท คือ
1. อาการผื่นผิวหนังจากโรคโควิด-19 โดยมีอาการบ่งชี้ เช่น ผู้ป่วยเป็นลมพิษ ผื่นแดง ตุ่มน้ำพอง หรือมีแผลแตกบริเวณผิวหนัง
2. อาการผื่นผิวหนังจากการสวมหน้ากากอนามัย หรืออุปกรณ์ป้องกันPPE ผู้ป่วยโรคโควิด-19 จำเป็นต้องสวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา ทำให้บางรายเป็นสิวหรือผื่นแดงบริเวณใบหน้า หรือบางรายเกิดจากการแพ้ส่วนประกอบบางชนิดของหน้ากากอนามัย นอกจากนี้ ยังมีบางรายที่พบอาการผื่นแดงตามมือจากการล้างมือบ่อยจนมือแห้งและระคายเคือง
แม้ว่าการเก็บข้อมูลมาจนถึงปัจจุบันยังไม่พบว่า อาการทางผิวหนังของผู้ป่วยโรคโควิด-19 จะก่อให้เกิดอาการรุนแรงจนถึงขั้นเสียชีวิต แต่หากผู้ป่วยมีอาการไข้ หายใจไม่สะดวก จมูกไม่ได้กลิ่น หรือมีอาการผื่นผิวหนังร่วมด้วยก็ไม่ควรนิ่งนอนใจ ควรมาพบแพทย์เพื่อทำการตรวจรักษา
พร้อมกันนี้ ยังฝากถึงประชาชนทุกคนในเรื่องการดูแลตนเอง ด้วยการสวมหน้ากากอนามัยและควรเปลี่ยนใหม่บ่อยๆ หรือหากเป็นหน้ากากผ้าควรหมั่นซักทำความสะอาดสม่ำเสมอ รวมถึงควรล้างมือบ่อยๆ และทาครีมบำรุงผิว (Moisturizer) เพื่อสร้างความชุ่มชื้น และลดการระคายเคืองของผิวหนัง เพื่อป้องกันตัวเองจากการสัมผัสเชื้อ และลดความเสี่ยงของอาการทางผิวหนังที่อาจเกิดขึ้นได้
ที่มา : รศ.พญ.ภาวิณี ฤกษ์นิมิตร, แพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขาตจวิทยา ฝ่ายอายุรศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย