กรมควบคุมโรค เฝ้าระวังการระบาดโรคโปลิโอ cVDPV1 จาก สปป.ลาว ยังไม่เข้ามาในประเทศไทย

วันนี้ (3 พฤศจิกายน 2568) นายแพทย์มณเฑียร คณาสวัสดิ์ อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า การระบาดเชื้อไวรัสโปลิโอ ที่แขวงสะหวันนะเขต สปป.ลาว เริ่มตั้งแต่เมื่อเดือนสิงหาคม 2568 ที่ผ่านมา ที่มีการตรวจพบเชื้อ VDPV1 ในผู้ป่วยเด็กที่มีอาการแขนขาอ่อนแรง และต่อมาเมื่อวันที่ 7 กันยายน 2568 จากการสอบสวนโรคเพิ่มเติม พบเชื้อไวรัสโปลิโอสายพันธุ์นี้ ในอุจจาระของเด็ก จำนวน 2 ราย จาก 28 ราย ที่ไม่ได้แสดงอาการป่วยแต่อย่างใด ในแขวงดังกล่าวของ สปป.ลาว ซึ่งมีความเชื่อมโยงกับเชื้อ VDPV 1 ที่ตรวจพบในผู้ป่วย เมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ซึ่งอาจมีความเสี่ยงต่อการแพร่กระจายเข้ามาประเทศไทยได้ โดยเฉพาะพื้นที่ติดชายแดนที่มีความครอบคลุมการได้รับวัคซีนต่ำ 

เชื้อโปลิโอเป็นเชื้อร้ายแรงที่อาจก่อให้เกิดการอักเสบของไขสันหลังเป็นสาเหตุให้มีอาการอัมพาตของกล้ามเนื้อ โดยผู้ป่วยจะมีอาการแขนขาอ่อนแรง อาจถึงขั้นพิการตลอดชีวิตหรือเสียชีวิต เชื้อติดต่อจากคนสู่คนผ่านทางการรับประทานอาหารหรือน้ำที่มีการปนเปื้อนเชื้อ ปัจจุบันโรคโปลิโอยังไม่มียารักษาให้หายขาด 

แต่สามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีน โดยตามแผนงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของกระทรวงสาธารณสุข กำหนดให้วัคซีนป้องกันโรคโปลิโอ ชนิดฉีด (IPV) จำนวน 2 ครั้ง ในเด็กอายุ 2 เดือน 4 เดือน และต่อด้วยวัคซีนป้องกันโรคโปลิโอ ชนิดรับประทาน (OPV) จำนวน 3 ครั้ง ในเด็กอายุ 6 เดือน 1 ปี 6 เดือน และ 4 ปี (ทั้งนี้มีวัคซีนทางเลือกที่เป็นวัคซีนรวม ซึ่งสามารถขอคำแนะนำจากกุมารแพทย์ได้) ทั้งนี้ การให้วัคซีนตามโปรแกรมสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคตามปกติ (routine immunization) และการให้วัคซีนเสริมในพื้นที่เสี่ยง (supplementary immunization) มีเป้าหมายเพื่อให้ความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนไม่น้อยกว่าร้อยละ 90 ในทุกพื้นที่

นายแพทย์ดิเรก ขำแป้น รองอธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวเพิ่มเติมว่า ทั้งนี้ ในช่วงที่ผ่านมาเพื่อป้องกันการแพร่กระจายเชื้อดังกล่าวเข้ามาประเทศไทย กรมควบคุมโรคได้ดำเนินการเร่งรัดและเตรียมความพร้อมในการป้องกันและควบคุมโรค ทั้ง มาตรการการเฝ้าระวังโรคในพื้นที่ มาตราการคัดกรองผู้เดินทาง ณ ช่องทางเข้าออกประเทศ พรมแดนไทย - สปป.ลาว และมาตรการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค โดยเน้นย้ำ ผู้ปกครองให้พาบุตรหลานเข้ารับวัคซีนตามกำหนดให้ครบถ้วน และรณรงค์ให้วัคซีนโปลิโอเสริม ในเด็กไทยอายุ 1 - 5 ปี และเด็กต่างชาติอายุน้อยกว่า 15 ปี ในพื้นที่จังหวัดที่มีความเสี่ยง ได้แก่ จังหวัดมุกดาหาร อำนาจเจริญ อุบลราชธานี และจังหวัดนครพนม สำหรับ

ผู้ที่จะเดินทางไป สปป.ลาว แนะนำให้ตรวจสอบข่าวการระบาด และอาจรับวัคซีนเข็มกระตุ้นก่อนเดินทาง โดยเฉพาะในผู้ที่ไม่ทราบประวัติวัคซีน หรือได้รับวัคซีนโปลิโอไม่ครบตามเกณฑ์

กรมควบคุมโรคขอย้ำว่า ขณะนี้ประเทศไทยยังไม่มีการพบผู้ป่วยโปลิโอในประเทศ และยังดำเนินการเร่งรัดมาตรการเฝ้าระวัง ป้องกันและการควบคุมอย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้ขอความร่วมมือให้ผู้ปกครองพาบุตรหลานเข้ารับวัคซีนให้ครบตามเกณฑ์ รักษาสุขอนามัยล้างมือด้วยสบู่และน้ำสะอาดเป็นประจำ (โดยเฉพาะหลังเข้าห้องน้ำ และก่อนรับประทานอาหาร) รับประทานอาหารปรุงสุก และน้ำสะอาด 

ทั้งนี้ หากพบผู้ป่วยมีอาการกล้ามเนื้อแขนขาอ่อนแรงเฉียบพลัน ให้รีบพาไปพบแพทย์ทันที หากมีข้อสงสัยสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ สายด่วนกรมควบคุมโรค โทร. 1422