โควิด-19 : การรักษา อาการติดเชื้อไวรัสโคโรนาต้องใช้เวลานานเท่าไร

โควิด-19 : การรักษา อาการติดเชื้อไวรัสโคโรนาต้องใช้เวลานานเท่าไร - BBCไทย

เราเพิ่งรู้จักไวรัสโคโรนาเมื่อปลายปีที่แล้วนี้เอง แต่เริ่มมีสัญญาณให้เห็นแล้วว่าคนไข้บางคนต้องใช้เวลานานมากกว่าจะรักษาหาย

จะกลับมาหายดีเร็วแค่ไหนขึ้นอยู่กับว่าตอนแรกคุณป่วยหนักแค่ไหน บางคนใช้เวลาไม่นาน แต่สำหรับคนอื่น นี่อาจกลายเป็นปัญหาเรื้อรัง ปัจจัยที่เป็นตัวแปรสำคัญได้แก่ อายุ เพศ และโรคประจำตัวอื่น ๆ

อาการเล็กน้อย

คนส่วนใหญ่ที่เป็นโรคโควิด-19 จะมีอาการหลัก ๆ ได้แก่ ไอและเป็นไข้ แต่ก็อาจจะรู้สึกปวดเมื่อยร่างกาย เหนื่อยล้า เจ็บคอ และก็ปวดหัว

อาการเหล่านี้อาศัยการนอนพัก ดื่มน้ำเยอะ ๆ และกินยาแก้ปวดเช่นพาราเซตามอล คนที่มีอาการเพียงเล็กน้อยน่าจะกลับมาหายดีได้อย่างเร็ววัน ไข้ควรจะลดภายในหนึ่งสัปดาห์ แต่ก็อาจจะยังไอต่อ องค์การอนามัยโลกวิเคราะห์ข้อมูลผู้ติดเชื้อจากจีนและได้ผลสรุปว่า โดยเฉลี่ยแล้ว ต้องใช้เวลาราว 2 สัปดาห์กว่าคนไข้จะกลับมาหายดี

• เรื่องต้องรู้เกี่ยวกับเซ็กส์ระหว่างโควิด-19 ระบาด
• ที่มา อาการ การรักษา และการป้องกันโรคโควิด-19
• ปัจจัยอะไรที่ทำให้หมออิตาลีต้องเลือกว่าจะรักษาคนไหนหรือปล่อยให้ตาย
• เครื่องช่วยหายใจราคาหลักพัน ฝีมือคนไทย

อาการหนัก

แต่บางคนก็อาการหนักกว่านั้น โดยมักจะเกิดขึ้นราว 7-10 วันหลังจากติดเชื้อ ความเปลี่ยนแปลงในระยะนี้อาจจะฉับพลันได้ เริ่มหายใจลำบาก ปอดมีอาการอักเสบ นี่เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันร่างกายพยายามจะสู้กับไวรัส จนกลายเป็นต่อสู้มากเกินไป ส่งผลให้ร่างกายได้รับความเสียหาย

คนไข้บางคนต้องเข้าโรงพยาบาลเพื่อเข้ารับการช่วยเหลือเรื่องออกซิเจน

แพทย์หญิง ซาราห์ จาร์วิส บอกว่า "อาการหายใจไม่อิ่มต้องใช้เวลารักษาพอสมควรเพราะร่างกายพยายามฟื้นฟูสภาพจากรอยแผลและอาการอักเสบ"

เธอบอกว่าอาจต้องใช้เวลาถึง 8 สัปดาห์กว่าจะกลับมาหายดี และคนไข้ก็จะยังรู้สึกเหนื่อยล้าอยู่

กรณีต้องเข้าห้องไอซียู

องค์การอนามัยโลกประเมินว่า 1 ใน 20 ของผู้ติดเชื้อต้องเข้ารักษาในแผนกผู้ป่วยหนัก อาจต้องใช้ยาสลบและเครื่องช่วยหายใจ

คนไข้ห้องผู้ป่วยหนัก ไม่ว่าจะป่วยจากอะไรก็ตาม ต้องใช้เวลานานกว่าจะหายดีได้ ต้องย้ายไปพักในห้องผู้ป่วยธรรมดาก่อนจะกลับบ้านได้

ผู้เชี่ยวชาญบอกว่าต้องใช้เวลาราว 12-18 เดือนกว่าคนไข้จะกลับไปใช้ชีวิตอย่างปกติได้ การต้องนอนบนเตียงโรงพยาบาลนาน ๆ ทำให้คนไข้สูญเสียกล้ามเนื้อ คนไข้จะอ่อนแอ ต้องใช้เวลาสร้างกล้ามเนื้อ บางคนถึงขั้นต้องทำกายภาพบำบัดเพื่อให้กลับมาเดินได้อีกครั้ง

นอกจากนี้ สิ่งที่ร่างกายต้องเผชิญในห้องผู้ป่วยหนัก อาจจะทำให้เกิดอาการเพ้อคลั่งและอาการทางจิตได้ด้วย

ส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาวหรือไม่

ตอนนี้เรายังไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับโรคโควิด-19 ในระยะยาว แต่เราสามารถวิเคราะห์จากอาการอื่น ๆ ได้

อาการหายใจลำบากเฉียบพลันเกิดกับคนไข้ที่ระบบภูมิคุ้มกันทำงานเกินไปจนสร้างความเสียหายต่อปอด ซึ่งผู้เชี่ยวชาญบอกว่ามีข้อมูลว่า แม้เวลาจะผ่านไป 5 ปี คนไข้จะยังได้รับกระทบทั้งทางร่างกายและจิตใจ

ดร.เจมส์ กิลล์ จากคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยวอร์ริค บอกว่าคนไข้ต้องได้รับการช่วยเหลือทางสุขภาพจิตด้วย

"คุณหายใจลำบาก จากนั้นหมอก็บอกว่าเราต้องให้คุณใส่เครื่องช่วยหายใจ เราต้องให้ยาสลบคุณ คุณอยากจะบอกลาครอบครัวไหม"

"โรคเครียดหลังผ่านเหตุการณ์ร้ายแรง(post-traumatic stress disorder) ในกรณีสาหัสแบบนี้ไม่ใช่เรื่องแปลก หลายคนจะมีบาดแผลทางจิตใจอย่างรุนแรง"

นอกจากนี้ มีความเป็นไปได้ว่าผู้ป่วยที่มีอาการเพียงเล็กน้อยก็อาจจะมีปัญหาสุขภาพในระยะยาวเช่นรู้สึกเหนื่อยล้า

มีคนรักษาหายกี่คน

เป็นเรื่องยากที่จะทราบตัวเลขที่แม่นยำถูกต้อง

ถึงวันที่ 15 เม.ย. ข้อมูลจากมหาวิทยาลัยจอห์นส์ฮอปกินส์ ระบุว่า มีคน 5 แสนคนที่รักษาหายจากผู้ติดเชื้อทั้งหมด 2 ล้านราย

แต่แต่ละประเทศบันทึกข้อมูลผู้ติดเชื้อไม่เหมือนกัน และบางที่ก็ไม่ได้บันทึกจำนวนผู้ป่วยที่มีอาการเล็กน้อย

สูตรคำนวณทางคณิตศาสตร์บางสูตรชี้ว่า อัตราการรักษาหายอยู่ที่ 99-99.5 เปอร์เซ็นต์

สามารถติดเชื้อโควิด-19 อีกได้ไหม

มีการคาดเดากันไป แต่หลักฐานยังน้อยมาก ว่าระบบภูมิคุ้มกันของคนที่เคยติดไวรัสแล้วจะอยู่ได้นานเท่าไร หากคนไข้หายจากไวรัส พวกเขาก็น่าจะสร้างระบบภูมิคุ้มกันขึ้นมาได้

รายงานที่บอกว่าคนติดเชื้อเป็นรอบที่สองอาจเป็นเพราะการตรวจเชื้อที่ผิดพลาดก็เป็นได้

การทำความเข้าใจระบบภูมิคุ้มกันเป็นเรื่องสำคัญมาก จะช่วยให้เราเข้าใจว่าคนสามารถติดเชื้ออีกครั้งได้หรือไม่ และวัคซีนจะมีประสิทธิภาพแค่ไหน