เปิดร่างพ.ร.บ.เลือกตั้งท้องถิ่น ปลดล็อก ส.ส.ช่วยหาเสียง

หมายเหตุ – ร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) การเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น (ฉบับที่…) พ.ศ. … ที่เสนอโดย 3 พรรคการเมือง ได้แก่ พรรคประชาธิปัตย์ (ปชป.) พรรคเพื่อไทย (พท.) และพรรคก้าวไกล (ก.ก.) มีสาระสำคัญคือการแก้ไขให้ “ข้าราชการการเมือง ส.ส. ส.ว. สมาชิกสภาท้องถิ่น ผู้บริหารท้องถิ่น ให้สามารถช่วยหาเสียงในการเลือกตั้งได้” โดยที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎรมีมติรับหลักการของร่าง พ.ร.บ.ทั้งฉบับ พร้อมกับตั้งคณะกรรมาธิการ (กมธ.) วิสามัญฯ 25 คน เพื่อพิจารณาก่อนส่งให้ที่ประชุมสภาพิจารณาในวาระ 2 และ 3 ต่อไป

ร่างพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น (ฉบับที่…) พ.ศ. … (ฉบับพรรคประชาธิปัตย์)

มาตรา 1 พระราชบัญญัตินี้เรียกว่า พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น (ฉบับที่…) พ.ศ. …

มาตรา 2 พระราชบัญญัตินี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป

มาตรา 3 ให้ยกเลิกความในมาตรา 34 แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ.2562 และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน

มาตรา 34 ในกรณีปรากฏข้อเท็จจริงว่า ข้าราชการการเมือง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา สมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่น กระทำการใดๆ โดยมิชอบด้วยหน้าที่และอำนาจ อันเป็นการกลั่นแกล้งผู้สมัครใด ให้คณะกรรมการการเลือกตั้ง หรือกรรมการการเลือกตั้ง หรือผู้อำนวยการการเลือกตั้งประจำจังหวัด หรือคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่คณะกรรมการการเลือกตั้งมอบหมาย มีอำนาจสั่งให้ยุติหรือระงับการกระทำนั้นได้

ในกรณีปรากฏข้อเท็จจริงว่า เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐกระทำการใดๆ โดยมิชอบด้วยหน้าที่และอำนาจอันเป็นการกลั่นแกล้งผู้สมัครใด หรือดำเนินการใดๆ ที่เป็นคุณหรือเป็นโทษแก่ผู้สมัครใด ให้นำความในวรรคหนึ่งมาใช้บังคับโดยอนุโลม

ให้กรรมการการเลือกตั้งที่พบเห็นการกระทำตามวรรคหนึ่งและวรรคสอง มีอำนาจสั่งให้ระงับการกระทำนั้นได้แล้วรายงานให้คณะกรรมการการเลือกตั้งทราบ

ร่างพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น (ฉบับที่…) พ.ศ. … (ฉบับพรรคเพื่อไทย)

โดยที่เป็นการสมควรแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น

มาตรา 1 พระราชบัญญัตินี้เรียกว่า พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น (ฉบับที่…) พ.ศ. …

มาตรา 2 พระราชบัญญัตินี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป

มาตรา 3 ให้ยกเลิกความในมาตรา 34 แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ.2562 และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน

พรรคการเมือง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา สมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่น อาจช่วยเหลือ หรือสนับสนุนผู้สมัครในการหาเสียงเลือกตั้งได้ แต่ต้องไม่กระทำการใดๆ โดยมิชอบด้วยหน้าที่และอำนาจอันเป็นการกลั่นแกล้งผู้สมัครใด

ในกรณีปรากฏข้อเท็จจริงว่ามีการกระทำอันต้องห้ามตามวรรคหนึ่ง ให้คณะกรรมการการเลือกตั้ง หรือกรรมการการเลือกตั้ง หรือผู้อำนวยการการเลือกตั้ง
ประจำจังหวัด หรือคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่คณะกรรมการการเลือกตั้งมอบหมาย มีอำนาจสั่งให้ยุติหรือระงับการกระทำนั้นได้แล้วรายงานให้คณะกรรมการการเลือกตั้งทราบ

ร่างพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น (ฉบับที่…) พ.ศ. … (ฉบับพรรคก้าวไกล)

โดยที่เป็นการสมควรแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น

มาตรา 1 พระราชบัญญัตินี้เรียกว่า พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น (ฉบับที่…) พ.ศ. …

มาตรา 2 พระราชบัญญัตินี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป

มาตรา 3 ให้ยกเลิกความในมาตรา 34 แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ.2562 และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน

มาตรา 34 พรรคการเมือง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา สมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่น สามารถหาเสียง หรือสนับสนุนการหาเสียงเลือกตั้งให้ผู้สมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่นได้ ในกรณีปรากฏข้อเท็จจริงว่ามีการกระทำการใดๆ โดยมิชอบด้วยหน้าที่และอำนาจอันเป็นการกลั่นแกล้งผู้สมัครใด ให้คณะกรรมการการเลือกตั้ง หรือกรรมการเลือกตั้ง หรือผู้อำนวยการเลือกตั้งประจำจังหวัด หรือคณะกรรมการเลือกตั้งประจำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่คณะกรรมการเลือกตั้งมอบหมายมีอำนาจยุติ หรือระงับการกระทำนั้นได้

ในกรณีปรากฏข้อเท็จจริงว่าเจ้าหน้าที่ของรัฐกระทำการใดๆ โดยมิชอบด้วยหน้าที่และอำนาจ อันเป็นการกลั่นแกล้งผู้สมัครใด หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐกระทำการอันเป็นคุณหรือเป็นโทษแก่ผู้สมัครใด ให้คณะกรรมการการเลือกตั้ง หรือกรรมการเลือกตั้ง หรือผู้อำนวยการเลือกตั้งประจำจังหวัด หรือคณะกรรมการเลือกตั้งประจำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ที่คณะกรรมการเลือกตั้งมอบหมายมีอำนาจยุติ หรือระงับการกระทำนั้นได้

ให้คณะกรรมการเลือกตั้งที่พบเห็นการกระทำตามวรรคหนึ่ง หรือวรรคสอง มีอำนาจสั่งระงับการกระทำนั้นได้แล้วรายงานให้คณะกรรมการเลือกตั้งทราบ

บันทึกวิเคราะห์สรุปสาระสำคัญ

1.เหตุผลและความจำเป็นในการเสนอร่างพระราชบัญญัติ โดยที่กฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่นมีบทบัญญัติที่ก่อให้เกิดปัญหาความไม่ชัดเจนในทางปฏิบัติ กล่าวคือ การห้ามมิให้ข้าราชการการเมือง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา ผู้บริหารท้องถิ่น หรือสมาชิกสภาท้องถิ่นดำเนินการใดๆ ที่เป็นคุณหรือเป็นโทษแก่ผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่น เช่น การช่วยรณรงค์หาเสียงเลือกตั้ง เป็นต้น ถือได้ว่าเป็นบทบัญญัติที่ไม่เอื้อต่อการมีส่วนร่วมทางการเมืองของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกฝ่ายโดยเฉพาะพรรคการเมือง เนื่องจากพรรคการเมืองสามารถส่งผู้สมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่นในนาม พรรคได้ แต่เมื่อพิจารณาถึงมาตรา 34 ที่ห้ามมิให้ผู้ที่ดำรงตำแหน่งข้าราชการการเมือง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา ผู้บริหารท้องถิ่น หรือสมาชิกสภาท้องถิ่น รณรงค์หาเสียงเลือกตั้งให้แก่ผู้สมัครสมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่น อันจะถือว่าเป็นการดำเนินการใดๆ ที่เป็นคุณหรือโทษแก่ผู้สมัครแล้ว ย่อมเป็นสิ่งที่ขัดแย้งกันเป็นอย่างมาก เพราะเมื่อพรรคการเมืองสามารถส่งผู้สมัครในนามพรรคได้ ก็ย่อมสามารถที่จะช่วยรณรงค์ในการหาเสียงเลือกตั้งได้เช่นกัน บทบัญญัติดังกล่าวจึงไม่สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญและสภาพความเป็นจริงที่ส่งเสริมให้ประชาชนและพรรคการเมืองมีส่วนร่วมกับการปกครองส่วนท้องถิ่น บทบัญญัติ มาตรา 34 จึงถือได้ว่าเป็นการปิดกั้นการมีส่วนร่วมของประชาชนและพรรคการเมือง ไม่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมในระบอบประชาธิปไตย จึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้

2.สาระสำคัญของร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมให้ข้าราชการการเมือง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา ผู้บริหารท้องถิ่น หรือสมาชิกสภาท้องถิ่น สามารถดำเนินการใดๆ ที่มีผลต่อผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่นได้ โดยไม่ถือว่าเป็นการกระทำที่เป็นคุณหรือเป็นโทษแก่ผู้สมัครรับเลือกตั้งดังกล่าว (แก้ไข เพิ่มเติมมาตรา 34)

1.เหตุผลและความจำเป็นในการเสนอร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 34 แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ.2562 เพื่อให้ พรรคการเมือง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา สมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่น สามารถช่วยรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งให้กับผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่นจะทำให้ปัญหาอุปสรรคในการจัดบริการสาธารณะระดับท้องถิ่นสามารถส่งผ่านกลไกพรรคการเมืองเพื่อแก้ไขปัญหาของท้องถิ่นได้รวดเร็วขึ้น ตลอดจนเป็นการช่วยพัฒนาระบอบประชาธิปไตย เพราะองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นคือการมีส่วนร่วมทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตยในระดับฐานราก ที่จะช่วยพัฒนาประชาธิปไตยและทำให้การเมืองระดับประเทศมีความเข้มแข็ง เว้นแต่กรณีที่พรรคการเมือง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา สมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่น กระทำการใดๆ โดยมิชอบ ด้วยหน้าที่และอำนาจอันเป็นการกลั่นแกล้งผู้สมัครใด หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐกระทำการใดๆ โดยมิชอบด้วยหน้าที่และอำนาจอันเป็นการกลั่นแกล้งผู้สมัครใด หรือกระทำการอันเป็นคุณหรือเป็นโทษแก่ผู้สมัครใด อันเป็นการต้องห้ามตามกฎหมาย โดยหากปรากฏข้อเท็จจริงว่ามีการกระทำอันเป็นการต้องห้าม ให้คณะกรรมการการเลือกตั้ง หรือกรรมการการเลือกตั้ง หรือผู้อำนวยการเลือกตั้งประจำจังหวัด หรือคณะกรรมการ มีอำนาจยุติหรือระงับการเลือกตั้งประจำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่คณะกรรมการการเลือกตั้งมอบหมายการกระทำนั้นได้ จึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้

2.สาระสำคัญของร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมให้พรรคการเมือง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา สมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่น สามารถช่วยรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งให้กับผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้บริหารท้องถิ่นได้ไม่เป็นการต้องห้ามตามกฎหมาย