จีนวิจัยสาหร่ายสีน้ำตาล สกัดสาร “ลดน้ำหนัก” ไม่ระงับความอยากอาหาร หรือช่วยเผาผลาญไขมัน

นักวิจัยประกาศความสำเร็จ ปรับแต่งสารประกอบเฉพาะใน “สาหร่ายสีน้ำตาล” ช่วยต่อต้านโรคอ้วนได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่ไประงับความอยากอาหาร หรือช่วยเผาผลาญไขมัน แต่ช่วยทำให้จุลินทรีย์ในลำไส้ต่อสู้กับน้ำหนักที่จะเพิ่มขึ้นตามธรรมชาติในระยะยาว โดยไม่ต้องใช้ยาหรือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร

“ฟูคอยแดน” สารประกอบเฉพาะในสาหร่ายสีน้ำตาล

นักวิจัยของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีเจ้อเจียง,  ประเทศจีน ได้ทำการสกัด “ฟูคอยแดน” (fucoidan) ซึ่งเป็นโพลีแซ็กคาไรด์ซัลเฟตที่อุดมด้วยน้ำตาล ในสาหร่ายแซคคารินา จาโปนิกา หรือที่รู้จักกันในชื่อเคลป์หวาน ซึ่งเป็นสาหร่ายสีน้ำตาลชนิดหนึ่งที่รับประทานได้ และเป็นที่นิยมในญี่ปุ่นและเกาหลี

โดยตามพื้นฐานแล้ว “ฟูคอยแดน” นั้นขึ้นชื่อเรื่องคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ และช่วยควบคุมระบบภูมิคุ้มกัน แต่นักวิจัยพบว่า ฟูคอยแดนเป็นสารที่ยากซึ่งจะดึงศักยภาพทางชีวภาพออกมาได้อย่างเต็มที่

วิธีดึงศักยภาพทางชีวภาพของ “ฟูคอยแดน” ออกมา

ด้วยเหตุนี้นักวิจัยจึงหาวิธีทำให้ ฟูคอยแดนสามารถให้สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพได้มากขึ้น โดยทำการย่อยฟูคอยแดนทางเคมีให้เป็นชิ้นเล็ก ๆ ทำให้มีน้ำหนักโมเลกุลและปริมาณซัลเฟตแตกต่างกัน จนเกิดเป็นฟูคอยแดนที่มีน้ำหนักโมเลกุลต่ำ (LMWF) สี่ชนิด

โดยน้ำหนักโมเลกุลที่ต่ำลง หมายความว่าฟูคอยแดนสามารถทำปฏิกิริยากับจุลินทรีย์ในลำไส้ได้ดีกว่าพอลิแซ็กคาไรด์ขนาดใหญ่ที่มีโครงสร้างซับซ้อน ซึ่งโดยทั่วไปแล้วเอนไซม์ของจุลินทรีย์จะย่อยสลายได้ไม่ดีนัก

ความพิเศษของ LMWF4 

ในฟูคอยแดนที่มีน้ำหนักโมเลกุลต่ำ (LMWF) สี่ชนิด มีหนึ่งชนิดที่เป็นสารประกอบโดดเด่น นั่นคือ LMWF4 ซึ่งมีน้ำหนักโมเลกุลต่ำที่สุด ที่ 2.6 กิโลดาลตัน (kDa) และมีระดับซัลเฟตสูงที่สุด ที่ 37.7% และมีปริมาณฟิวโคสสูงถึง 92.9% ซึ่งเหมาะเอามาใช้ควบคุมน้ำหนัก 

เพราะด้วยน้ำหนักโมเลกุลที่ต่ำ ทำให้ร่างกายดูดซึมและทำปฏิกิริยากับสารประกอบได้ง่ายขึ้น ขณะที่จำนวนซัลเฟตที่สูง ก็ช่วยเพิ่มความสามารถของโมเลกุลในการควบคุมแบคทีเรียในลำไส้  

เรียกได้ว่า LMWF4 คือผลผลิตจากการปรับแต่งฟูคอยแดนซึ่งมีประโยชน์ตามธรรมชาติ ให้กลายเป็นเครื่องมือควบคุมลำไส้แบบจำเพาะเจาะจง รวมไปถึงยังมีบทบาทในการช่วยส่งเสริมสุขภาพการเผาผลาญของร่างกายอย่างเป็นธรรมชาติอีกด้วย

การทดสอบกับ “หนู”

ในการดสอบกับ “หนู” ทางนักวิจัยได้แบ่งหนูแบ่งออกเป็นหลายกลุ่ม 

1. กลุ่มควบคุม - ได้รับอาหารไขมันต่ำ (LFD) ซึ่งทำให้หนูมีสุขภาพดี น้ำหนักตัวปกติ สุขภาพการเผาผลาญ และจุลินทรีย์ในลำไส้ในอาหารหนูปกติ 

2. กลุ่มจำลองภาวะอ้วน - ได้รับอาหารไขมันสูง (HFD) และเป็นกลุ่มที่ถูกนำมาทดสอบ LMWF4

หลังจากให้หนูกินอาหารไขมันสูง เป็นเวลานาน 4 สัปดาห์ หนูเหล่านี้ก็ถูกแบ่งออกเป็นกลุ่มย่อย ๆ อีก

1. กลุ่มที่ได้รับการรักษาต่อเนื่องไม่มีการแทรกแซงใด ๆ 

2. กลุ่มที่ได้รับฟูคอยแดนธรรมชาติ (ดิบ) ซึ่งสกัดโดยตรงจากสาหร่ายสีน้ำตาล

3. กลุ่มหนูที่ได้รับ LMWF4 

หลังผ่านไป 4 สัปดาห์ นักวิจัยได้วัดน้ำหนักของหนู การสะสมไขมัน ระดับน้ำตาลในเลือด และคอเลสเตอรอลของหนู และวิเคราะห์จุลินทรีย์ในลำไส้

ผลการทดสอบ LMWF4 กับ “หนู”

หนูที่ได้รับ LMWF4 ไม่เพียงแค่ช่วยลดการเพิ่มของน้ำหนักตัว และการสะสมของไขมันเท่านั้น สาร LMWF4 ยังช่วยปรับปรุงระดับน้ำตาลในเลือดและคอเลสเตอรอลอีกด้วย นอกจากนี้ พวกมันยังปรับสมดุลของแบคทีเรียในลำไส้ให้ดีขึ้น อีกทั้งยังเพิ่มจำนวนจุลินทรีย์ที่เชื่อมโยงกับสุขภาพการเผาผลาญที่ดี และไปลดจุลินทรีย์ที่เกี่ยวข้องกับโรคอ้วนลง

ผลการทดสอบนี้แสดงให้เห็นว่า

1. LMWF4 สามารถปรับระบบลำไส้ในลักษณะที่ช่วยให้ร่างกายต้านทานการเพิ่มน้ำหนักได้ แม้จะกินอาหารที่มีไขมันสูงก็ตาม 

2. LMWF4 ได้ฟื้นฟูความหลากหลายของจุลินทรีย์ในลำไส้ ทำให้ความอุดมสมบูรณ์ของสายพันธุ์เพิ่มขึ้นเกือบเท่าจากปกติ 

3. เพิ่มจุลินทรีย์ Akkermansia ซึ่งช่วยป้องกันโรคอ้วน

4. เพิ่มแบคทีเรียสกุล Blautia และ Eubacterium รวมถึงแบคทีเรียวงศ์ Muribaculaceae ซึ่งกระตุ้นการผลิตกรดไขมัน SCFA ซึ่งบ่งชี้ถึงสุขภาพการเผาผลาญของร่างกายที่ดีขึ้น

5. ลดแบคทีเรีย Rikenellaceae_RC9_gut_group ซึ่งเกี่ยวข้องกับการอักเสบและการเปลี่ยนแปลงของไมโครไบโอมที่เกี่ยวข้องกับโรคอ้วนในหนู 

สรุปก็คือ LMWF4 นั้นช่วยปรับเปลี่ยนโครงสร้างของจุลินทรีย์ในลำไส้ เพื่อเพิ่มจำนวนแบคทีเรียที่มีประโยชน์ ในขณะเดียวกันก็ยับยั้งแบคทีเรียที่เชื่อมโยงกับโรคอ้วน สามารถปรับระบบในลำไส้ให้ร่างกายต้านทานต่อการเพิ่มน้ำหนัก และความผิดปกติของระบบเผาผลาญได้ดีขึ้น

ยังไม่สำเร็จ เพราะยังทดสอบแค่กับ “หนู”

แม้ว่าข้อจำกัดในการวิจัยนี้ คือการทดลองในหนู แต่ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า แทนที่จะพยายามบังคับให้ร่างกายลดน้ำหนักด้วยยาหรือการจำกัดปริมาณอาหาร LMWF4 อาจช่วยส่งเสริมกองทัพจุลินทรีย์ที่เหมาะสมในการต่อสู้กับไขมัน

และเนื่องจาก LMWF4 สกัดมาจากแหล่งที่ปลอดภัยและรับประทานได้ เช่น คอมบุ ซึ่งมักรับประทานเป็นอาหารดองเย็น หรือตากแห้งเป็นอาหารว่างหรือน้ำสต๊อกรสอูมามิ จึงสามารถนำไปพัฒนาเป็นส่วนผสมอาหารเพื่อสุขภาพ หรืออาหารเสริมเพื่อสุขภาพที่ดีต่อลำไส้ในระยะยาวได้

แม้ว่าจะยังต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมในมนุษย์ แต่งานวิจัยใหม่นี้เปิดประตูสู่การรักษาโรคอ้วนด้วยวิธีธรรมชาติแบบใหม่ ที่อาจทำให้ลำไส้ต้านทานการเพิ่มน้ำหนักได้ในระยะยาว และยังส่งเสริมการลดน้ำหนัก 

งานวิจัยนี้ตีพิมพ์ในวารสาร Carbohydrate Polymers : Carbohydrate Polymers