อนาคตโลกสีเขียวสะดุด “รถไฟ” พังเพราะโลกร้อนเกินไป

แม้ระบบรางจะเป็นหนึ่งในรูปแบบการขนส่งที่มีประสิทธิภาพและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากที่สุด แต่กลับกลายเป็นหนึ่งในระบบที่เปราะบางที่สุดเมื่อเผชิญกับผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ทั้งคลื่นความร้อนและน้ำท่วมที่รุนแรงขึ้นกำลังคุกคามโครงสร้างพื้นฐานทางรถไฟทั่วโล เพราะโครงสร้างพื้นฐานเก่า กำลังถูกท้าทายจากธรรมชาติที่เปลี่ยนแปลง

ในสหรัฐอเมริกา โครงข่ายรถไฟที่มีอายุเก่าแก่กำลังเผชิญแรงกดดันอย่างหนักจากสภาพอากาศที่เปลี่ยนไป รัฐบาลของประธานาธิบดีไบเดนได้จัดสรรงบประมาณกว่า 59,000 ล้านยูโร (ราว 2.3 ล้านล้านบาท) สำหรับการยกระดับโครงสร้างพื้นฐานระบบราง รวมถึงการพัฒนาเส้นทางรถไฟความเร็วสูงสายแรกของประเทศ อย่างไรก็ตาม ปัญหาเร่งด่วนอย่าง “รางบิดตัว” จากอุณหภูมิสูง หรือ “track buckling” กลับยังคงเป็นภัยคุกคามร้ายแรงที่อาจนำไปสู่การตกรางหรือหยุดชะงักของระบบขนส่ง

ในยุโรป ประเทศอย่างเยอรมนีและฝรั่งเศสก็เผชิญความท้าทายไม่ต่างกัน เมื่ออุณหภูมิที่สูงขึ้นและฝนตกหนักส่งผลให้ระบบรางล่าช้าหรือหยุดให้บริการบ่อยครั้ง รัฐจึงต้องเร่งลงทุนในการปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐาน พร้อมทั้งพัฒนาแผนรับมือภัยพิบัติทางภูมิอากาศระยะยาว

ในความพยายามที่จะทำให้ระบบรางมีความยั่งยืนและปลอดภัยท่ามกลางโลกร้อน อุตสาหกรรมรถไฟจึงหันไปหาเทคโนโลยีล้ำสมัย เช่น บริษัท Sensonicที่พัฒนาเทคโนโลยีตรวจจับเสียงสะท้อนบนราง โดยใช้ AI วิเคราะห์เสียงเพื่อระบุภัยคุกคามล่วงหน้า เช่น การเคลื่อนตัวของดินหรือโครงสร้างที่อาจเสื่อมสภาพ จุดมุ่งหมายคือการตรวจจับปัญหาก่อนที่ภัยพิบัติจะเกิดขึ้นจริง

แม้ระบบรางจะถูกยกให้เป็นหัวใจของการขนส่งสีเขียว ทั้งในแง่ของการลดคาร์บอนและความประหยัดพลังงาน แต่สภาพอากาศที่รุนแรงขึ้นกำลังทำให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างไม่ราบรื่น หากไม่มีการวางแผนและลงทุนในมาตรการป้องกันและปรับตัวอย่างจริงจัง ระบบรางอาจไม่สามารถเป็นคำตอบของอนาคตที่ยั่งยืนได้อย่างที่คาดหวัง

การสร้างความยืดหยุ่นให้กับระบบรางจึงไม่ใช่ทางเลือก แต่เป็นความจำเป็นเร่งด่วนในยุคโลกร้อน เพราะหากเราต้องการอนาคตที่ยั่งยืน ระบบขนส่งเองก็ต้องแข็งแกร่งพอที่จะเดินหน้าฝ่าความผันผวนของธรรมชาติไปด้วยกัน