แม่น้ำกกยังปนเปื้อน “สารหนู” เกินมาตรฐาน คากเกิดจากการทำเหมืองในเพื่อนบ้าน

จากกรณีปัญหาแม่น้ำกกมีความขุ่นผิดปกติ กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้กำหนดจุดตรวจวัดคุณภาพสิ่งแวดล้อมเพื่อตรวจวัดคุณภาพน้ำ และตะกอนดิน ในแม่น้ำกก 15 จุด และลำน้ำสาขาที่ไหลลงแม่น้ำกก แม่น้ำสาย 3 จุด แม่น้ำโขง 2 จุด ในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดเชียงราย โดยกำหนดแผนในการตรวจวัดคุณภาพสิ่งแวดล้อม ในปีงบประมาณ 2568 เริ่มจากเดือนมีนาคม ถึงเดือนกันยายน 2568 โดยจะเก็บตัวอย่างน้ำ เดือนละ 2 ครั้ง และเก็บตัวอย่างตะกอนดิน เดือนละ 1 ครั้ง ตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึงเดือนกันยายน 2568

ผลการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำตามมาตรฐานคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน จากการเก็บตัวอย่างคุณภาพน้ำ ครั้งที่ 3 ระหว่างวันที่ 12 - 16 พฤษภาคม 2568 "แม่น้ำกก" จำนวน 15 จุด โดยอยู่ในพื้นที่บริเวณจังหวัดเชียงใหม่ 3 จุด และจังหวัดเชียงราย 12 จุด พบว่า "สารหนู"  เกินมาตรฐาน 0.010 มิลลิกรัมต่อลิตร 11 จุด 

ขณะที่แม่น้ำสาขาที่ไหลลงแม่น้ำกก (แม่น้ำฝาง แม่น้ำกรณ์ แม่น้ำลาว และแม่น้ำสรวย) คุณภาพน้ำมีค่าเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด ส่วน "แม่น้ำสาย" สารหนู เกินมาตรฐาน ทั้ง 3 จุด ได้แก่  บ้านหัวฝาย   สะพานมิตรภาพแม่น้ำสายแห่งที่ 2 และบ้านป่าซางงาม ม.6  มีค่าสารหนูตั้งแต่  0.017 - 0.024 มิลลิกรัมต่อลิตร 

ด้าน "แม่น้ำโขง" สารหนู   เกินมาตรฐาน ทั้ง 2 จุด ได้แก่   ตำบลเวียง และ ตำบลบ้านแซว อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย มีค่าสารหนู 0.025- 0.026 มิลลิกรัมต่อลิตร

จากการวิเคราะห์ข้อมูล ผลคุณภาพน้ำบริเวณที่ติดกับพรมแดนของเมียนมา ทั้งแม่น้ำกก และแม่น้ำสาย จะมีค่าความขุ่นสูงตลอดเส้นน้ำ และโลหะหนักสารหนูมีค่าสูง ซึ่งเป็นพารามิเตอร์ที่สะท้อนถึงการทำกิจกรรมการทำเหมืองอย่างชัดเจน ค่าสารหนูที่พบในแม่น้ำโขง สันนิษฐานว่าอาจจะได้รับผลกระทบมาจากแม่น้ำสายที่มาบรรจบกับแม่น้ำรวก และไหลลงสู่แม่น้ำโขง เนื่องจากค่าคุณภาพน้ำในแม่น้ำกกช่วงที่ไหลผ่าน อำเภอเมือง จังหวัดเชียงรายไปแล้วไม่พบโลหะหนัก 

แต่ทั้งนี้อาจจะต้องมีการตรวจสอบคุณภาพน้ำที่ไหลจากแม่น้ำโขงที่มาจากสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เพื่อให้ข้อมูลมีความสมบูรณ์มากขึ้น และบริเวณที่สารหนูสูงเกินค่ามาตรฐานฯ อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพอนามัย หากจะนำไปอุปโภค-บริโภค ต้องผ่านการปรับปรุงคุณภาพก่อน และอาจเป็นอันตรายต่อสัตว์น้ำ ไม่ควรทำการประมงหรือกิจกรรมทางน้ำ

ทั้งนี้ กรมควบคุมมลพิษได้เก็บตัวอย่างคุณภาพน้ำ ครั้งที่ 4 เมื่อวันที่ 26-30 พฤษภาคม ที่ผ่านมา เมื่อผลการตรวจวิเคราะห์จากห้องปฏิบัติการแล้วเสร็จ จะประชาสัมพันธ์แจ้งให้ทราบต่อไป