ไหนใครมีเพื่อนที่พูดเหนือได้ แล้วชอบพูดให้เราฟังกันบ่อย ๆ บ้างคะ ?? เราไม่ใช่คนเหนือแต่กำเนิด แต่ว่าอยู่ในภาคเหนือมาตั้งแต่จำความได้ ตอนแรกเราสับสนมาก เพราะที่บ้านเราพูดภาษากลาง แบบ "พ่อจ๋า แม่จ๋า" หรือเวลาคุยกับพี่ก็เรียกแทนว่า "ตัวเอง เค้า" แบบนี้ แต่ที่โรงเรียนเพื่อนเราเค้าพูดภาษาเหนือกัน (และมีภาษาไทยใหญ่ด้วย ไว้ว่าง ๆ จะมาเขียนเล่าให้ฟังนะคะ) เราเลยต้องฝึกพูดภาษาเหนือ แรก ๆ เพื่อนก็ชอบหัวเราะละบอกว่า "อู้ป้ะแล้ด เจ๋บแอวบะเห้ย" ตอนนั้นเราไม่รู้ความหมายหรอกค่ะ แต่เดาว่าเขาคงหัวเราะสำเนียงการพูดของเรา เพราะขนาดเราฟังเอง เรายังรู้สึกว่าสำเนียงเราแปลก ๆ หลายปีต่อมา เราเริ่มกลายเป็นคนที่พูดเหนือมากขึ้น พอเข้ามหาวิทยาลัย ได้เจอกับเพื่อนที่มาจากทุกภาคของประเทศไทย บางทีเราพูด ๆ ไป แล้วเพื่อนไม่ตอบ เราก็งงว่าทำไมไม่ตอบ เป็นว่าเขาฟังไม่รู้เรื่องค่ะ เพราะเรายังพูดไทยปนเมืองอยู่บ้าง 5555 วันนี้เราจึงอยากจะมาอธิบาย 20 วลีเด็ดของคนเหนือ ✨ จากประสบการณ์ของเราเอง อยากให้เพื่อน ๆ เข้าใจมากขึ้น มาดูกันเลยค่ะ ว่ามีคำว่าอะไรบ้าง1. ดัก "ฉันเหนื่อยที่จะพูด เลยเลือกที่จะดัก" ประโยคนี้ ไม่ได้หมายความว่า ไม่อยากพูดแล้ว ไปดักรอเลยดีกว่านะคะ แต่ 'ดัก' ในที่นี้คือ เงียบ นั่นคือ เหนื่อยที่จะพูดแล้ว เลยขอเงียบดีกว่า เหมือนสำนวนที่ว่า "พูดไปสองไพเบี้ย นิ่งเสียตำลึงทอง" 2. ถ็อดแถ็ด "อยากขยับเข้าไปใกล้เธอ อยากรู้จักตั้งแต่ได้เจอ ~" (เนื้อเพลงไม่บอกเธอของ Bedroom Audio) ใช่แล้วค่ะ 'ถ็อดแถ็ด' แปลว่า ขยับ เห็นประโยคนี้แล้วขนลุกเลย อะไรจะเลี่ยนขนาดนี้เนี่ยยยยย 3. ผิดหัว คำว่า 'ผิดหัว' ในที่นี้แปลว่า ทะเลาะ ประโยคนี้จึงแปลว่า ฉันไม่ชอบให้เราทะเลาะกันเลย เอาไว้เพ้อตัดพ้อเวลาทะเลาะกับแฟนแล้วอยากให้เขามาง้อ หรืออยากง้อเขาแต่กลัวเสียฟอร์มได้นะคะ ? 4. ลุกไหนมา ประโยคนี้แปลว่า มาจากไหน เวลาตอบ สมมติเรามาจากบ้านก็ตอบว่า ลุกบ้านมา แบบนี้นะคะ ขอเล่าเรื่องตลกให้ฟังนะคะ คือตอนเด็กเราทะเลาะกับเพื่อน แล้วเพื่อนถามว่า "คิงใหญ่ลุกไหนมา!?" (เธอใหญ่มาจากไหน) ตอนนั้นเราร้องไห้ด้วยบวกกับความเบลอ ๆ เลยตอบไปว่า "ฮาใหญ่ลุกต๊องป้อต๊องแม่ฮามานะก่า" (ฉันก็เกิดมาจากพ่อกับแม่ฉันไง) เพื่อน ๆ ที่อยู่แถวนั้นนี่หัวเราะกันหมดเลยค่ะ จากที่กำลังจะมีเรื่อง ไอ้คนนั้นมันดันหัวเราะขำเราอีก เรางี้งงเป็นไก่ตาแตกเลยว่าทำอะไรผิดไปรึเปล่า 555**เล่าเพื่อความบันเทิงเฉย ๆ ไม่ควรเอาไปใช้ในทางที่ผิดหาเรื่องใครแบบนี้นะคะ** 5. เอ๊ก สำหรับประโยค "ทำไมเธอชอบเอ๊กใส่ฉัน" เอ๊ก ไม่ใช่ เอ็กซ์ (x) นะคะ คำนี้คือเพื่อนจะถามเราถ้าเกิดว่าเราเป็นคนที่ชอบพูดเสียงดังแบบตะโกน ถ้าโดนประโยคนี้แสดงว่าเพื่อนเริ่มรำคาญเราแล้วนะคะ ก็ให้ลดน้ำเสียงในการพูดจากันหน่อย ให้มีความอ่อนโยนขึ้น ไม่ว่าคู่สนทนาจะเป็นใคร ก็อย่าได้ไปเอ๊กใส่เขานะคะ เพราะคงไม่มีใครชอบหรอกค่ะ ? 6. ฮัก, ละ สำหรับคำว่า 'ฮัก' ที่แปลว่ารักนี่ เราเชื่อว่าหลาย ๆ คนพอเดาได้ส่วนคำว่า 'ละ' ในที่นี้แปลว่าทิ้งนะคะ ประโยคนี้เหนือแบบเฮิร์ท ๆ จุกไปตาม ๆ กันเลย เพื่อน ๆ อย่าได้ไปทำแบบนี้กับใครนะคะ ไอ้การ 'หลอกให้รักแล้วก็ทิ้ง' เนี่ย ❌ 7. มีไหน "มีไหน" ไม่ได้แปลว่า มีอะไร หรือ มีที่ไหนนะคะ แต่แปลว่า อยู่ที่ไหน คือเวลาเราตอบคำถามนี้ สิ่งที่เค้าถามคือสถานที่ที่เราอยู่ตอนนั้น ก็ต้องตอบเป็นชื่อสถานที่นะคะ ไม่ใช่ตอบว่า ไม่มีอะไร ประโยคนี้ฮิตและติดปากคนเหนือสุด ๆ ไปเลย ? 8. ล่น ประโยคนี้ถ้าคนไม่รู้ความหมายอาจจะไม่คิดอะไรมาก แต่พอรู้ความหมายแล้วเราว่ามันเป็นเรื่องจริงที่ออกจะขำมากกว่านะคะ 'ล่น' แปลว่าวิ่ง แล้วปกติเค้ามีแต่พูดกันว่า กฎของการเดินไปข้างหน้าคืออย่าหันหลังกลับ อะไรแบบนี้ แต่ประโยคนี้เนี่ย เหมือนเตือนให้อย่าวิ่ง ก็จริงนะคะ เพราะถ้าล่นเนี่ยเดี๋ยวจะต้าวได้ (ต้าว = ล้ม, หกล้ม) 9. จะอั้น "เธอนี้ก็ว่าไปเรื่อย ฉันไม่ใช่คนจะอั้น" จะอั้นทำไม? หลายคนอาจจะงง อั้นในที่นี้ไม่ใช่การอั้นแบบอดทนอดกลั้นอะไรเลยนะคะ แต่ 'จะอั้น' เนี่ย แปลว่า แบบนั้น ประโยคนี้จึงแปลว่า เธอนี่ก็พูดไปเรื่อย (พูดไม่จริง ไม่มีเค้าความจริง) ฉันไม่ใช่คนแบบนั้นซะหน่อย ประมาณนี้ค่ะ ถ้าเรารู้ว่าเพื่อนคนไหนกำลังเข้าใจเราผิด ก็ลองไปบอกเขาดูนะคะ ว่า "เราไม่ใช่คนจะอั้นหนา" ?10. แยง แยง แปลว่า มอง, จ้องดู ประโยคนี้คงใช้กับคนที่ไม่ได้เจอกันมานานแล้วกลับมาเจอกันอีกทีนึง ไอ้เราก็จำไม่ได้ว่าเขาเป็นใคร แต่ดูคลับคล้ายคลับคลาว่าเคยเจอ เลยไป 'แยงผ่อ' เขาตั้งนาน ?11. ไม่ช่างว่า ไม่ช่างว่า หรือ บะจ้างว่าจะได แปลว่า ก็ไม่รู้จะพูดยังไงดี อารมณ์แบบไม่สามารถบรรยายออกมาเป็นคำพูดได้ แต่รู้สึกว่าก็คนเคย ๆ กันอยู่รึเปล่า ทำไมไม่ทักกันสักหน่อยนะ ประโยคนี้แอบเหน็บแฟนเก่านะเนี่ย ใครเป็นบ้างคะ เวลาเจอแฟนเก่าแล้วเค้าไม่ทักเราเลย เพื่อน ๆ 'ไม่ช่างว่า' แบบเรารึเปล่าคะ12. ยั่งเก่า แอบเศร้าอีกแล้วกับประโยคนี้ ยั่งเก่า หรือ หยั่งเก่า แปลว่า เหมือนเดิม, เป็นแบบเดิม ตอนเราทำงานกลุ่มคือกำลังคิดงานกัน แล้วมีเพื่อนเสนอแบบใหม่มา เพื่อนอีกคนก็บอกว่า "เอาหยั่งเก่านะ" เราก็ถามไปว่า "ทำไมต้องเอาเก่า ๆ หละ มันจะไม่ค่อยโอเครึเปล่า" เพื่อนคือเงิบ จ้องหน้าเราแล้วบอกว่า "งั้น เอาเป็นแบบเดิม ละกันเนอะ" ?13. หลึก หลึก แปลว่า ร้าย/ดื้อ เวลามีคนบอกว่า "หลึกหลวง" แปลว่า ดื้อมาก ๆ ขออวดหน่อยละกันว่าเราไม่เคยโดนใครว่าว่าเราหลึกเลยนะ มีแต่โดนว่าว่า 'หน้าเลื่อม' 555 (หน้าเลื่อมคืออาการประมาณว่าเล่นไม่รู้กาลเทศะ)14. จ้อง, ผ้ายาง จ้อง นะไม่ใช่ จ้อง เอ้างงกันไปเลย!? จ้องในที่นี้เป็นคำนามแปลว่า ร่ม (Umbrella) ไม่ใช่กริยาที่แปลว่า จ้องมอง, ดู ส่วนผ้ายาง ก็คือ ผ้ากันฝนหรือเสื้อกันฝนนั่นเอง ที่เรียกว่าผ้ายางคงเพราะเนื้อผ้ามันเป็นยาง/พลากติกนั่นเอง เพื่อน ๆ จะออกจากบ้านไปไหนก็อย่าลืมพกจ้องกับผ้ายางไปด้วยนะคะ เดียวจะได้ฮำฝนกลับบ้าน (ฮำฝน = ตากฝน) ☔️15. แมนหน้า "ทิ้งฉันไปแล้วก็ไม่ต้องแมนหน้ามาให้ฉันหันอีก" แมนหน้า ไม่เท่ากับ หน้าแมน ๆ นะคะ สำหรับประโยคนี้เนี่ยแปลว่า ทิ้งฉันไปแล้วก็อย่าโผล่หน้ามาให้เห็นอีก (หัน = เห็น) ประโยคนี้จริงนะคะ เพราะบางคนเลิกกันไปแล้วเนี่ย อีกฝ่ายอาจจะยังทำใจไม่ได้ ก็คงต้องบอกว่า ช่วงนี้ อย่าเพิ่ง 'แมนหน้า' มาให้เห็นเลย ?16. ไม่ใช่ลาย ใครเคยเป็นบ้าง คุยกันทุกวัน บอกฝันดีกันทุกคืน สุดท้ายมาบอก 'เราเป็นแค่พี่น้อง' พี่น้องที่ไหนเค้าคุยกันทุกวัน แบบนี้มันไม่ใช่ลายละ คำว่า ไม่ใช่ลาย ถ้าจะให้เราแปล ขอบอกว่า ความหมายมันคือประมาณว่า ไม่ใช่แล้ว (อารมณ์แบบไม่เห็นด้วย ไม่ใช่แบบนั้น) ?17. รักเมา, สีท่า ถึงเราจะรักเมาเขา แต่ก็ไม่ต้องดื่มสุราจนเมาก็ได้นะคะ 555 คำว่า รักเมา หรือ ฮักเมา แปลว่า แอบชอบ ส่วนสีท่าในที่นี้ก็แปลว่า ดูเหมือน ประโยคในรูปข้างต้นจึงแปลว่า 'ฉันแอบชอบเขา แต่เขาดูเหมือนจะไม่สนใจเราเลย' เห้ออออ ~ ใครที่รู้ตัวว่ากำลังเป็นแบบนี้เนี่ย ก็คงต้องพยายามให้มากขึ้นนะคะ เป็นกำลังใจให้ค่ะ จากคนที่ รักเมา ใครคนหนึ่งเหมือนกัน ✌?18. รู้คิง คิง เป็นสรรพนามที่แปลว่าเธอ แต่รู้คิง ไม่ได้แปลว่ารู้เธอ หรือรู้จักเธอนะคะ รู้คิงหรือฮู้คิง ในที่นี้คือ รู้ตัว เวลาเราจะทำอะไรก็ต้องรู้คิงเสมอนะคะ อย่าให้คนอื่นได้มาว่ามาเตือนบ่อย ๆ19. หน้าซื่อ "เธอนี่ชอบทำหน้าซื่อเนาะ" หากมีใครพูดกับเราแบบนี้อย่าไปหลงดีใจว่าเค้าชมว่าเราเป็นคนซื่อสัตย์อะไรนะคะ และก็ไม่ได้หมายความถึง ซื่อบื้อด้วย แต่หน้าซื่อในที่นี้คือ หน้าตาเฉย, ไม่รู้สึกผิดอะไร เช่น กับบางคนที่แซงคิวคนอื่นได้หน้าตาเฉย เราก็อาจจะพูดได้ว่า เขาแซงคิวเราหน้าซื่อ นี่เป็นตัวอย่างที่ไม่ดีนะคะ เพื่อน ๆ อย่าเอาเป็นแบบอย่างเด็ดขาดเลย ??♀️20. ไค่หัว ไค่หัว ไม่ใช่ ไข้หัว ไม่ใช่ ใคร่หัว แต่คือ ไค่หัว ; ไค่หัว ภาษาเหนือแปลว่า หัวเราะ คำนี้ยังเหลือเค้าศัพท์เดิมอยู่บ้างคือคำว่าหัว แต่ลำพังคำว่าหัวที่เหลืออยู่ในวลี เพื่อน ๆ คงไม่สามารถจะเดาเป็นคำว่าหัวเราะได้เลย ถ้าไม่ดูบริบทด้วย ก็จบลงแล้วสำหรับการแชร์ประสบการณ์และความรู้เกี่ยวกับภาษาเหนือ ภาษาเหนือเป็นภาษาที่มีเสน่ห์ หลายคนบอกว่าคนเหนือด่ายังไงก็ไม่เจ็บ (หมายถึงถ้าด่าคนภาคอื่นนะคะ เพราะถ้าเป็นคนเหนือด้วยกันคงเจ็บ เพราะรู้ความหมาย) อันนี้เราว่าจริง เพราะนอกจากคำเหนือที่ดูไม่ค่อยมีพิษภัยอะไรแล้ว น้ำเสียงของคนเหนือยังเนิบ ๆ เรานี่เวลาโดนคนเหนือจริง ๆ ด่า นึกไม่ออกเลยว่า จะสำนึกหรือสงสารดี น้ำเสียงกับหน้าตาเค้าน่าเอ็นดูมาก ๆ เลยค่ะ 5555 ก็หวังว่าบทความภาษาเหนือนี้ จะทำให้เพื่อน ๆ เข้าใจภาษาเหนือมากขึ้น หากมีวลีไหนเด็ดโดนใจ ก็สามารถนำไปใช้ได้ หรือจะเอาไปตั้งเป็นแคปชันในไอจีก็ได้นะคะ ปล่อยให้ไอจีมีคำเหนือบ้างแล้วเรามาดูกันค่ะ ว่าเพื่อน ๆ ของเราจะว่าอย่างไร ?ขอบคุณรูปภาพคำประกอบจาก https://th-th.facebook.com/pimthaitukkomsadmeungdaingi/