วิกฤตเด็กรุ่นใหม่ โลกร้อนผลักสู่ความยากจน

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศไม่ได้กระทบเพียงสิ่งแวดล้อมเท่านั้น แต่ยังก่อให้เกิดผลสะเทือนต่อชีวิตของผู้คน โดยเฉพาะกลุ่มที่เปราะบางที่สุดอย่างเด็กและเยาวชน รายงานล่าสุดจากคณะกรรมาธิการเศรษฐกิจเพื่อภูมิภาคลาตินอเมริกาและแคริบเบียน (ECLAC) ร่วมกับกองทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาชาติ (UNICEF) ชี้ว่า ภายในปี 2030 อาจมีเด็กและเยาวชนในลาตินอเมริกาอย่างน้อย 5.9 ล้านคนที่ต้องตกอยู่ในภาวะความยากจนจากผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และตัวเลขนี้อาจพุ่งสูงถึง 17.9 ล้านคน หากประเทศต่าง ๆ ไม่เร่งดำเนินการตามพันธกรณีด้านการลดก๊าซเรือนกระจกและการจัดสรรเงินทุนด้านภูมิอากาศที่ตอบโจทย์ความเปราะบางทางสังคม

รายงานดังกล่าววิเคราะห์ถึงผลกระทบจากภัยพิบัติรุนแรง ไม่ว่าจะเป็นภัยแล้ง น้ำท่วม พายุไซโคลน และคลื่นความร้อน ซึ่งล้วนทำให้ปัญหาความยากจนในกลุ่มเด็กและเยาวชนรุนแรงขึ้น ขณะเดียวกันยังสะท้อนว่าประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาคยังดำเนินมาตรการเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้ไม่เพียงพอ โดยเฉพาะในประเด็น “เงินทุนด้านภูมิอากาศที่เป็นมิตรต่อเด็ก” ซึ่งปัจจุบันมีเพียง 3.4% ของเงินทุนพหุภาคีที่จัดสรรให้แก่บริการที่จำเป็นสำหรับเด็ก ไม่ว่าจะเป็นด้านสุขภาพ โภชนาการ การศึกษา น้ำ และสุขาภิบาล ทั้งที่เด็กเล็กในช่วง 1,000 วันแรกของชีวิตถือเป็นกลุ่มที่เปราะบางที่สุดและควรได้รับการคุ้มครองเป็นพิเศษ

ECLAC และ UNICEF จึงเสนอแนวทางให้รัฐบาลในภูมิภาคดำเนินมาตรการที่ชัดเจน เช่น เสริมสร้างความยืดหยุ่นของระบบสังคมและโครงสร้างพื้นฐานให้พร้อมรับมือกับภัยพิบัติ เพิ่มสัดส่วนงบประมาณด้านภูมิอากาศที่ตอบสนองความต้องการของเด็กแต่ละช่วงวัย บรรจุการเรียนรู้เรื่องสิ่งแวดล้อมและภูมิอากาศในหลักสูตรการศึกษา และสร้างนโยบายคุ้มครองทางสังคมที่ปรับตัวได้ทันต่อสถานการณ์ฉุกเฉิน

หากไม่มีการดำเนินการอย่างจริงจัง เด็กและเยาวชนในลาตินอเมริกานับล้านจะต้องเผชิญความยากจนที่เลวร้ายลงจากวิกฤตภูมิอากาศ การแก้ปัญหาจึงไม่ใช่เพียงเรื่องการลดก๊าซเรือนกระจก แต่ต้องให้ความสำคัญกับ “การลงทุนเพื่ออนาคตของเด็ก” ผ่านระบบสังคมและการศึกษา เพื่อปกป้องคนรุ่นใหม่จากผลกระทบที่จะเกิดขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้