หัวใจหลักของการเรียนนวดนั้นถือว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องที่สำคัญรองจากการรำลึกถึงบรมครูชีวกโกมารภัจจ์เลยครับการเรียนนวดต้องจำเส้นประธานทั้ง 10 เส้นให้แม่นยำฝึกนวดให้ชำนาญใช้เวลาฝึกฝนจนจำได้ต้องใช้เวลาถึง 1000 ชั่วโมงเลยครับและยังมีเส้นบริวาร ที่ต้องเรียนและจำอีก 72000 เส้น วันนี้ผู้เขียนจะมานำเสนอเส้นประธานทั้ง10 ในแบบภาษาของแพทย์แผนไทยครับว่าแต่ละเส้นอยู่ตรงส่วนไหนมีความสำคัญอย่างไร และแก้อาการอะไรได้บ้างครับ ผู้อ่านรู้ไหมครับว่าการที่จะจบหลักสูตรแพทย์แผนไทยได้นั้นต้องเจอกับอะไรบ้าง การนวดต้องใช้มือกด เพราะฉะนั้น พวกเราชาวแพทย์แผนไทยต้องเจอกับอาการปวดนิ้วมือ เช่นนิ้วโป้ง ข้อมือ และยังต้องออกกำลังกายมือและข้อมือทุกครั้งเพื่อให้ข้อแข็ง และนิ้วแข็งจะได้มีแรงกดรักษาผู้ป่วยได้ครับเส้นประธานทั้ง 10 เส้นของหมอนวดแผนโบราณเส้นที่ 1 อยู่ขาด้านในของกระดูก ไปจนถึงโคนขาด้านบนมีชื่อเรียกว่า"สันตะฆาตใน"เส้นที่ 2 อยู่ขาด้านในต่ำจากเส้นที่ 1 ลงมา 1 นิ้วไปจนถึงขาอ่อนบนเรียกว่า"รัตตะฆาต"เส้นที่ 3 อยู่ขาด้านนอกข้างกระดูกสันหน้าแข้งมีชื่อเรียกว่า"สันตะฆานอก"เส้นที่ 4 อยู่ขาด้านนอกต่ำจากเส้นที่ 3 ลงมา 1 นิ้วเรียกว่า"รัตตะฆาตนอก"เส้นที่ 5 อยู่ด้านนอกต้องลงมาจนถึงตาตุ่มเรียกว่า"ปัตตะฆาตนอก"เส้นที่ 6 -7- 8 อยู่บนแขนทั้งสามเส้นเรียกว่า"กาละธารี"เส้นที่ 9 อยู่ในท่าตะแคงแนวตาตุ่มขึ้นไปจนถึงใต้สะโพกเส้นนี้เรียกว่า "มุตตะฆาต"เส้นที่ 10 เส้นประธานใหญ่เรียกว่าเส้นเอ็นร้อยหวายเป็นเส้นประธานใหญ่ และมีความสำคัญมากกว่าทุกเส้นในร่างกายของเราทั้งหมด การที่จะเรียนรู้วิธีรักษาอาการเจ็บปวดในร่างกายเราได้ต้องจำเส้นประธานทั้งสิบว่าอยู่ส่วนไหนของร่างกายเราจนชำนาญถึงจะเรียนรู้วิธีการรักษาแก้อาการเจ็บปวดในร่างกายเราให้หายได้โดยไม่ต้องใช้ยาแต่อย่างใด เพราะว่ากล้ามเนื้อ และกระดูกจะสร้างภูมิคุ้มกันในตัวของเราเองซึ่งธรรมชาติได้สร้างขึ้นมา เช่นผู้ป่วยที่เป็นไข้หวัดไม่ต้องกินยาก็หายได้โดยดื่มน้ำมาก ๆ พักผ่อนมาก ๆ ก็หายได้ครับ เส้นประธานภาษาบาลีเส้นที่ 1 เส้นอิทา เส้นที่ 2 เส้นปิงคลา เส้นที่ 3 เส้นสุมนา เส้นที่ 4 เส้นกาลทารีเส้นที่ 5 เส้นสหัสรังษี เส้นที่ 6 เส้นทุวารีเส้นที่ 7 เส้นจันทภูสัง เส้นที่ 8 เส้นรุทัง เส้นที่ 9 เส้นสุขุมัง เส้นที่ 10 เส้นสิขินี เส้นประธานทั้ง 10 ที่ผู้เขียนกล่าวมานี้ผู้ที่จะเป็นแพทย์แผนไทยต้องจำไว้ให้ขึ้นใจเลยนะครับ เพราะเป็นสิ่งที่สำคัญมากในการที่จะรักษาผู้ป่วยในแต่ละครั้งต้องจำให้แม่นยำและจำให้ขึ้นใจ เพราะมันส่งผลต่อการรักษาโรค อาจารย์ของผู้เขียนย้ำนักย้ำหนา ถ้าจำเส้นประธานทั้ง 10 เส้นไม่ได้ก็ไม่ถือว่าผู้นั้นเป็นแพทย์แผนไทยโดยบริบูรณ์อ้างอิงจาก:คู่มือประกอบการเรียนแพทย์แผนไทยเครดิตภาพประกอบ:ผู้เขียนเครดิตภาพหน้าปกโดย: pixabay.com