ประโยชน์จากบักบวบแห้งหน้าฝนกำลังจะมา ในบางท้องที่หลาย ๆ ท่านอาจได้ทราบข่าวแล้วจากสื่อต่าง ๆ ว่าถล่มเละขนาดไหน ฝนห่าแรกของทุก ๆ ปี คนบ้านนอกมักรู้ดีว่าจะมีอะไรพ่วงมาด้วยบ้างพร้อมกับความชุ่มฉ่ำของฝน แบบไม่ต้องไปถามสาวยาคูลล์ให้ยาก ฮา(โฆษณาสมัยก่อน) ทุก ๆ ปีเราต้องเตรียมหลบกันทุกปี ต้องสำรวจหลังคาบ้านโดยทั่ว ๆ ว่า พร้อมที่จะรับพายุและความรุนแรงของห่าฝนแรกปีนี้ไหม? ถ้าตกลงมาธรรมดาก็โชคดีไป แต่ถ้าพ่วงพายุมาพร้อมอันนั้นอันตรายเชียว แล้วถิ่นแถวบ้านผมก็เริ่มโปรยปรายมาบ้างแล้ว แต่โชคดีไม่ลมกรรโชกพัดแรงถล่มตูมตามเหมือนที่เป็นข่าวฝนตกลงมาห่าแรกทำให้คิดถึงแม่ ถ้ามีฝนอย่างนี้แกจะทำงานของแกงุด ๆ เช่นเทียวไปขุดหลุดหยอดเมล็ดนั่น เมล็ดนี่ตามจุดต่าง ๆ รอบ ๆ บ้าน และผมก็ไม่เคยถามแกเลยว่าแกหยอดเมล็ดอะไร? จนมาปีนี้แม่ไม่อยู่แล้ว จึงทำให้ผมคิดว่า หมายเลขหนึ่งไม่อยู่ ยังเหลือหมายเลขสองที่จะสืบสานการงานของแกต่อ และวันนี้ผมจะพาท่านผู้อ่านมารู้จักการใช้ประโยชน์จากลูกบวบแห้ง ๆ กันครับ เริ่มแรก ๆ ของการปลูกบักบวบ หรือลูกบวบในภาษาภาคกลาง ตอนแรกนั้นแม่แกซื้อเมล็ดพันธุ์มันมาอย่างดีเลยจากร้านค้า ดูลูกและขนาดมันว่าใหญ่ขนาดไหน จากนั้นแกก็มาขุดหลุมหยอดตามรอบ ๆ บ้าน ต่อ ๆ มาทุกปีแม่ไม่ต้องซื้อเมล็ดพันธุ์มันอีกเลย โดยเอาเมล็ดจากลูกแห้ง ๆ ของมันนี้แหละปลูกต่อ นี่ถ้ามีการซื้อเมล็ดพืชพันธุ์นี้ ผมว่ารอบ ๆ บ้านผมอาจได้เป็นกิโลฯ เพราะตอนติดลูกมันเยอะกินไม่ไหว และที่บ้านผมก็ไม่เคยเก็บขายเลย ส่วนมากเยอะ ๆ ก็เรียกญาติพี่น้องมาเก็บไปกินกันมั่งนอกจากบักบวบแห้งจะให้เมล็ดในการเพาะปลูกแล้ว เชื่อไหมว่า เยื่อในลูกบวบที่แก่ ๆ นี้ยังมีประโยชน์อีกหลายอย่าง เช่น ทำทีขัดหม้อ หรือฝอยล้างถ้วยล้างชาม ที่ถูแข้งถูขาคราบขี้ไคลเวลาอาบน้ำ สมัยก่อนพึ่งเจ้าเยื่อฝอยนี้เองในการอาบน้ำคลอง หรือจะใช้ทำฝารองก้อนหวดในการนึ่งข้าวเหนียวก็ได้ โดยใช้มีดปาดเป็นแผ่นบาง ๆ ต่อจากนั้นจึงตัดให้เป็นแผ่นกลม ๆ ให้พอดีกับกันหวด จากนั้นจึงนำไปใส่ที่ก้นหวด เย็บด้วยด้ายและเข็ม ใช้นึ่งข้าวนี้ทนทานนัก เมล็ดข้าวสารที่แช่ไม่มีร่วงก้นหวดเลย สมัยโบราณเห็นลูกบวบแห้งใหญ่ ๆ อย่างนี้ มันมักเป็นที่หมายตาของเหล่าแม่บ้านสมัยนั้นเสมอ เพราะประโยชน์มันหลายอย่างจริง ๆที่สำคัญเลยคือเมล็ดของมันครับ ใช้ไม้ไปสอยมาสักลูกสองลูก เขย่า ๆ ฟังเสียงเมล็ดข้างในจะดัง กรุกกริก ๆ ใช้มีดปาดครึ่งเทออกจะได้เมล็ดงาม ๆ ไว้หยอดหลุมเหลือเฟือ ลูกบวบรุ่นนี้รุ่นใหญ่ครับ ฝักยาวรุ่นนี้ ลูกบวบนี้บางชนิดกินไม่ได้เลย เช่นพวกลูกเล็ก ๆ พวกนั้นรสจะขม เฝื่อน พวกนั้นจะเกิดเอง แต่จะให้อร่อยต้องปลูกเองครับผม แกงบวบใครก็รู้ว่าอร่อยขนาดไหน ยิ่งแกงใส่ปลาช่อนตัวใหญ่ ๆ หั่นเป็นชิ้นบาง ๆ พอสุกจะเป็นแว่น ๆ ซดน้ำแกงลูกบวบนี้หอมหวนชมแซ่บครับ ฮา และตามภาพนี้ เมล็ดมันก็เหลือเฟือแล้วครับสำหรับหยอดรอบ ๆ บ้าน แล้วคอยดูว่า ลูกบวบที่ผมปลูกกับแม่ปลูก ของใครจะงามกว่ากัน เรื่องและภาพโดยผู้เขียน J A I W