ปลายปี 68 “ลานีญา” แรงขึ้น เสี่ยงฝนตกหนัก-น้ำท่วม ส่วน “เอลนีโญ” จ่อคิวมาปีหน้า!

รศ. ดร.วิษณุ อรรถวานิช อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและการเกษตร เผยผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวว่า สถานการณ์ลานีญายังเร่งเครื่องต่อเนื่อง ทำให้ประเทศไทยต้องเตรียมรับฝนมากกว่าค่าเฉลี่ยปกติในช่วงเดือนตุลาคม–พฤศจิกายน 2568 แทบทุกภูมิภาค โดยเดือนตุลาคม กรุงเทพมหานคร ปริมณฑล ภาคกลางตอนล่าง ภาคตะวันตก ภาคตะวันออก และภาคใต้ตอนบน ต้องระวังฝนหนักเป็นพิเศษ ขณะที่เดือนพฤศจิกายน ภาคใต้ทั้งตอนบนและตอนล่างยังต้องเฝ้าระวังฝนตกหนักเช่นกัน

จากข้อมูล Climate Prediction Center (NOAA) ของสหรัฐฯ ระบุว่าลานีญายังอยู่ในช่วงเพิ่มกำลัง โดยปัจจุบันเป็นระดับอ่อน และคาดว่าจะถึงจุดสูงสุดในเดือนพฤศจิกายน 2568 ด้วยความน่าจะเป็น 71% รวมถึงมีโอกาส 26% ที่จะรุนแรงถึงระดับปานกลาง ก่อนที่กำลังของลานีญาจะเริ่มลดลงและเข้าสู่เฟสกลางตั้งแต่กุมภาพันธ์ 2569 เป็นต้นไป ขณะเดียวกัน ความน่าจะเป็นของการเกิดเอลนีโญในปี 2569 เริ่มสูงขึ้น โดยทั้งแบบจำลองอเมริกาและยุโรปเริ่มเห็นสอดคล้องกันว่าเอลนีโญอาจเริ่มปรากฏราวเดือนพฤษภาคม 2569

สำหรับค่าเฉลี่ยผลพยากรณ์ของสำนักอุตุนิยมวิทยา 12 สำนักทั่วโลก บ่งชี้ว่าช่วงตุลาคม 2568 ปริมาณฝนจะสูงกว่าค่าเฉลี่ยปกติเกือบทั่วประเทศ โดยภาคกลางตอนล่าง ภาคตะวันตก ภาคตะวันออก และภาคใต้ตอนบน ต้องเฝ้าระวังเพิ่มขึ้นจากการที่แบบจำลองเปลี่ยนไปจากเดิมที่เคยพยากรณ์ไว้ ส่วนเดือนพฤศจิกายน ภาคใต้ทั้งตอนบนและตอนล่างจะมีฝนมากกว่าค่าเฉลี่ยปกติ ซึ่งเปลี่ยนจากเดิมที่เคยพยากรณ์ว่าจะมีฝนน้อย

ในเดือนธันวาคม 2568 แบบจำลองเฉลี่ยจาก 12–13 สำนักทั่วโลกแสดงว่า ปริมาณฝนมีแนวโน้มต่ำกว่าค่าเฉลี่ยปกติในพื้นที่ตั้งแต่ประจวบคีรีขันธ์ลงมาทั้งภาคใต้ตอนบนและตอนล่าง ขณะที่ภูมิภาคอื่น ๆ อยู่ในระดับใกล้ค่าเฉลี่ย ส่วนเดือนมกราคม 2569 ปริมาณฝนจะกลับมาอยู่ที่ระดับปกติในเกือบทุกภูมิภาค

เดือนกุมภาพันธ์ 2569 ผลพยากรณ์เฉลี่ยจาก 13 สำนักทั่วโลกบ่งชี้ว่า ปริมาณฝนจะอยู่ใกล้ค่าเฉลี่ยในทุกภูมิภาค แต่เดือนมีนาคมเริ่มมีสัญญาณฝนน้อยกว่าปกติเล็กน้อยในบางพื้นที่ของภาคตะวันออกริมชายฝั่ง ส่วนภูมิภาคอื่นยังคงอยู่ในระดับค่าเฉลี่ย

ขณะที่การคาดการณ์ของ IRI มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย สหรัฐอเมริกา ระบุว่าในช่วงตุลาคม–ธันวาคม 2568 ปริมาณฝนจะมากกว่าค่าเฉลี่ยปกติในเกือบทุกภูมิภาค ยกเว้นภาคเหนือตอนบนฝั่งตะวันตก โดยพื้นที่ที่ต้องระวังน้ำท่วมมากที่สุดคือกรุงเทพฯ ปริมณฑล ภาคตะวันตก และภาคตะวันออก รองลงมาคือภาคอีสานตอนล่าง ภาคกลาง รวมถึงภาคใต้ทั้งตอนบนและตอนล่าง ส่วนช่วงพฤศจิกายน 2568–มกราคม 2569 ภาคใต้ยังคงมีฝนมากกว่าค่าเฉลี่ยเล็กน้อย ขณะที่ธันวาคม 2568–กุมภาพันธ์ 2569 ภาคอีสานจะเริ่มมีฝนต่ำกว่าค่าเฉลี่ย และช่วงมกราคม–มีนาคม 2569 ภาคตะวันตกและใต้ตอนบนก็มีแนวโน้มฝนน้อยกว่าค่าเฉลี่ยเล็กน้อยเช่นกัน

รศ. ดร.วิษณุ แนะให้ประชาชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเตรียมรับมือกับฤดูฝนที่ปริมาณมากกว่าค่าเฉลี่ยปกติในช่วงปลายปีนี้ พร้อมวางแผนบริหารจัดการน้ำข้ามปีเพื่อรองรับภัยแล้งและภัยร้อนที่อาจเกิดขึ้นในปี 2569 จากอิทธิพลเอลนีโญ โดยย้ำว่าการติดตามการพยากรณ์อากาศอย่างใกล้ชิดเป็นสิ่งจำเป็นในยุคโลกรวน และผลพยากรณ์ล่าสุดมักมีความแม่นยำสูงกว่าการคาดการณ์ในช่วงก่อนหน้า