ปรากฏการณ์ฝาชีครอบเมือง ฝุ่นสะสมเมื่อลมอ่อน คล้ายหมอกแต่ไม่ใช่หมอก

กรมอุตุนิยมวิทยาเผยแพร่ข้อมูลสาเหตุหนึ่งของปัญหามลพิษ ฝุ่น PM 2.5  โดยเมื่อ "อากาศเย็น" เจอกับ "ลมอ่อน" จะเกิดปรากฎการณ์ "ฝาชีครอบเมือง" (Temperature Inversion) ทำให้ฝุ่น PM2.5 ที่เกิดจากรถยนต์และการเผา ไม่สามารถลอยตัวขึ้นสูงเพื่อระบายออกไปได้ จึงถูกกักขังอยู่เหนือพื้นดินในระดับที่เราหายใจ

ทำไมลมอ่อนทำให้ฝุ่นสะสม?

เมื่ออากาศเย็นลงในช่วงกลางคืนหรือเช้าตรู่ ขณะที่ชั้นอากาศด้านบนยังเย็นกว่าอากาศด้านล่าง จะเกิดภาวะอุณหภูมิผกผัน (Temperature Inversion) ซึ่งทำหน้าที่เสมือน "ฝาชี" ครอบเมืองไว้ ลมที่พัดอ่อนยิ่งทำให้ฝุ่นขนาดเล็กจากรถยนต์ โรงงาน การก่อสร้าง และการเผาไหม้ไม่สามารถลอยตัวสูงขึ้น ผลลัพธ์คืออากาศขุ่นมัวที่คล้ายหมอก แต่เป็นฝุ่นพิษที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ

หมอก หรือ PM2.5 แยกได้อย่างไร?

• หมอก คือ ละอองน้ำเล็กๆ เกิดขึ้นเมื่ออุณหภูมิลดต่ำจนถึงจุดน้ำค้าง ทำให้ไอน้ำควบแน่นใกล้พื้นดิน ผู้ที่อยู่ในหมอกจะรู้สึกเย็น มีละอองน้ำเกาะผิวหรือเสื้อผ้า หมอกมักเกิดช่วงเช้าและสลายเมื่อแดดออก
• ฝุ่น PM2.5 เป็น อนุภาคแข็งขนาดเล็กมาก จากการเผาไหม้ต่างๆ เมื่อสะสมมากจะทำให้ทัศนวิสัยขุ่นคล้ายหมอก แต่ไม่มีความชื้น เมื่อสูดดมอาจทำให้ไอ ระคายคอ แสบจมูก แสบตา และเกิดได้ตลอดทั้งวัน ไม่จำกัดเวลา

กรมอุตุฯ แนะนำประชาชนติดตามค่าฝุ่นเป็นระยะ สวมหน้ากากเมื่อออกจากบ้าน และหลีกเลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้งในพื้นที่ที่ค่าฝุ่นสูง เพื่อลดผลกระทบต่อสุขภาพในช่วงที่ “ฝาชีอ่อน” ครอบคลุมหลายพื้นที่ของประเทศ