คำตัดสินครั้งประวัติศาสตร์ 'ห้ามเพศเดียวกันสมรส' ถือว่าขัดรัฐธรรมนูญ

วันนี้ (17มี.ค.64) ศาลเมืองซัปโปโร เกาะฮอกไกโดของญี่ปุ่น ตัดสินว่า การที่ญี่ปุ่นล้มเหลวต่อการยอมรับการแต่งงานของบุคคลเพศเดียวกัน ถือว่า “ขัดต่อรัฐธรรมนูญ” เพราะรัฐธรรมนูญญี่ปุ่นกำหนดว่า การสมรสเป็นเรื่องของบุคคล “ทั้งสองเพศ” ไม่ได้ต้องเป็นการสมรสกันระหว่างเพศที่แตกต่างกันเพียงอย่างเดียว

คำตัดสินนี้มีขึ้นหลังกลุ่มคู่รักเพศเดียวกัน ดำเนินการฟ้องร้องศาลในหลายพื้นที่ของญี่ปุ่น เพื่อเรียกร้องค่าเสียหายต่อความทุกข์ทรมานทางจิตใจ จากการกีดกันการสมรสของพวกเขา

แม้ศาลซัปโปโรจะปฏิเสธการจ่ายเงินชดเชยมูลค่า 1 ล้านเยน หรือเกือบ 280,000 บาท แต่ตัดสินว่าการไม่อนุญาตให้คนเพศเดียวกันสมรสกันได้นั้น ถือว่าขัดต่อรัฐธรรมนูญ

ญี่ปุ่นเป็นประเทศในกลุ่ม G7 หรือกลุ่มประเทศพัฒนาแล้ว ที่ยังไม่อนุญาตให้บุคคลเพศเดียวกันสมรสกันได้ 

รัฐธรรมนูญญี่ปุ่น บังคับใช้หลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 กำหนดว่าการแต่งงานต้องเกิดจากการยินยอมพร้อมใจระหว่างทั้งสองเพศ โดยรัฐบาลญี่ปุ่นชุดปัจจุบันอธิบายว่า ตอนที่ร่างรัฐธรรมนูญนี้ ไม่ได้คาดการณ์ว่า ในอนาคตจะต้องเกิดการแต่งงานของเพศเดียวกันขึ้น

ศาลซัปโปโรถือเป็นศาลแรกของญี่ปุ่น ที่ตัดสินให้การแต่งงานของบุคคลเพศเดียวกัน ถือว่าเป็นไปตามหลักรัฐธรรมนูญ และจะส่งอิทธิพลไปถึงคำตัดสินของศาลแห่งอื่น ๆ ในอนาคต 

สำหรับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศแล้ว ถือเป็นชัยชนะครั้งสำคัญ แต่หนทางสู่การเปิดเสรีการสมรสของบุคคลเพศเดียวกัน ยังอีกยาวไกล เพราะแม้ศาลทุกเขตจะประกาศให้การแต่งงานของคนเพศเดียวกันเป็นไปตามหลักรัฐธรรมนูญ แต่กฎหมายญี่ปุ่นไม่ได้การันตีว่าสามารถทำได้ในทุกกรณี