10 วิธีการพักจิตใจจากการเสพสื่อโซเชียล ทุกวันนี้หลายคนอาจไม่รู้ตัวว่าตัวเองกำลัง “เสพติด” สื่อโซเชียลมากกว่าที่คิด ไม่ว่าจะเป็นการไถหน้าฟีดเรื่อยเปื่อย การเฝ้าดูชีวิตคนอื่น หรือการเปรียบเทียบตัวเองกับสิ่งที่เห็น จนทำให้เริ่มรู้สึกไม่พอใจในชีวิตตัวเองโดยไม่รู้สาเหตุ บางคนเริ่มหงุดหงิดง่าย ไม่ชอบใจอะไรหลายอย่างในโลก ทั้งที่ปัญหานั้นอาจไม่เคยเกิดกับตัวเองเลย สิ่งเหล่านี้คือสัญญาณว่าเราควรหยุดและพักใจบ้าง ก่อนที่จิตใจจะพังโดยไม่ทันตั้งตัว 1. ปิดแจ้งเตือนแอปโซเชียล หลายคนหยิบโทรศัพท์ขึ้นมาเพราะเสียง “ติ๊ง” หรือแจ้งเตือนเด้งขึ้นมา ไม่ว่าจะเป็นไลก์ คอมเมนต์ หรือสตอรี่ใหม่จากคนที่ไม่ได้สนิทด้วยซ้ำ นี่คือกับดักที่ทำให้เราอยู่กับมือถือมากเกินจำเป็น การปิดแจ้งเตือนช่วยให้สมองไม่ต้องรับ “สิ่งกระตุ้น” ตลอดเวลา เราจะรู้สึกว่าสมาธิดีขึ้น ใจนิ่งขึ้น และไม่ต้องคอยตอบสนองอะไรทุกวินาทีเหมือนเป็นระบบอัตโนมัติ 2. ตั้งเวลากำหนดใช้งานแต่ละแอป คนจำนวนไม่น้อยใช้เวลากับโซเชียลวันละหลายชั่วโมงโดยไม่รู้ตัว เพราะมัน "ดูเหมือนแป๊บเดียว" ลองใช้ฟีเจอร์จำกัดเวลาในมือถือ เช่น iPhone มี Screen Time, Android มี Digital Wellbeing เพื่อคุมการใช้งาน เช่น จำกัด Instagram แค่วันละ 30 นาที เมื่อหมดเวลา แอปจะล็อกอัตโนมัติ วิธีนี้ช่วยให้เรากลับมาใช้ชีวิตจริงมากขึ้น และลดอาการ "ว่างแล้วต้องเปิดมือถือ" อย่างไม่รู้จบ 3. ใช้โทรศัพท์เพื่อสื่อสาร ไม่ใช่เสพเนื้อหา หลายคนใช้มือถือวันละหลายชั่วโมง แต่แทบไม่ได้คุยกับใครจริงๆ เลย กลับจ้องแต่ภาพของคนอื่น หรือดูวิดีโอที่จบแล้วก็ลืม ลองเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น โทรหาคนที่รัก ส่งข้อความหาคนที่ห่างหาย หรือวิดีโอคอลกับเพื่อน วิธีนี้ช่วยให้เราได้สร้างความสัมพันธ์จริงๆ มากกว่าการรู้เรื่องเขาผ่านสตอรี่ที่ไม่ได้มีบทสนทนา 4. หันมาทำสิ่งที่ใช้มือแทน การใช้มือถือคือการ “รับ” อย่างเดียว สมองทำงานหนักกับข้อมูลมากมาย แต่ร่างกายไม่เคลื่อนไหว ลองหากิจกรรมที่ได้ “ลงมือทำ” จริง เช่น วาดภาพ ปลูกต้นไม้ ต่อจิ๊กซอว์ เย็บผ้า หรือทำอาหาร สิ่งเหล่านี้ช่วยให้เรามีสมาธิ ใช้ความคิดสร้างสรรค์ และที่สำคัญคือให้ความรู้สึกภูมิใจจากการสร้างสรรค์บางอย่างด้วยตัวเอง 5. เดินเล่นแบบไม่พกมือถือ ลองปล่อยให้ตัวเองเดินไปเรื่อยๆ โดยไม่ต้องมีจุดหมาย ไม่ต้องถ่ายรูป ไม่ต้องอัปสตอรี่ การได้อยู่กับธรรมชาติหรือแค่ได้มองสิ่งรอบตัวโดยไม่มีจอคั่นกลาง เป็นการรีเซ็ตสมองที่ดีอย่างไม่น่าเชื่อ เมื่อไม่มีสิ่งเร้าจากโซเชียล สมองจะเริ่มกลับมาคิดเรื่องของตัวเองชัดขึ้น มีเวลาทบทวน และวางใจได้มากขึ้น 6. ฝึกสมาธิวันละ 5 นาที การเลื่อนดูฟีดคือการเปิดรับข้อมูลเร็วๆ แบบไม่หยุดคิด จนสมองล้าแต่ไม่รู้ตัว ลองเริ่มต้นง่ายๆ ด้วยการนั่งหลับตา หายใจลึกๆ แค่วันละ 5 นาที ฟังเสียงรอบตัว หรือจับความรู้สึกในร่างกาย วิธีนี้ไม่เพียงช่วยให้ใจสงบ แต่ยังช่วยให้เรารู้ทันอารมณ์ตัวเองมากขึ้น ลดการวูบไหวจากโพสต์ที่กระตุ้นความโกรธ อิจฉา หรือเศร้าแบบฉับพลัน 7. อ่านหนังสือแทนการไถฟีด โซเชียลให้ข้อมูลแบบเร็วแต่ตื้น ขณะที่หนังสือพาเราเข้าใจอะไรลึกและต่อเนื่องมากกว่า ลองหยิบหนังสือที่ชอบมาอ่านแทนการเล่นมือถือก่อนนอน จะช่วยให้จิตใจสงบ หลับง่ายขึ้น และยังฝึกให้เรามีสมาธิได้นานขึ้นด้วย ไม่ต้องเริ่มจากหนังสือหนาๆ แค่เรื่องสั้น หรือบทความคุณภาพก็พอ 8. เขียนไดอารี่หรือจดบันทึก ในโลกโซเชียล ทุกคนกำลังเล่าเรื่องของตัวเอง แต่เราอาจลืมฟังเสียงของตัวเอง การเขียนไดอารี่ช่วยให้เราได้ทบทวนว่า วันนี้เรารู้สึกยังไง คิดอะไร และต้องการอะไรจริงๆ มันเป็นพื้นที่ปลอดภัยที่ไม่มีใครมาตัดสิน เขียนแค่วันละไม่กี่บรรทัดก็เพียงพอที่จะทำให้เราเห็นความคิดชัดขึ้น และไม่หลงไปกับเรื่องของคนอื่นมากเกินไป 9. จำกัดการติดตามแอคเคานต์ที่บั่นทอนจิตใจ บางแอคเคานต์อาจโพสต์เรื่องที่ดูสวยหรู น่าชื่นชม แต่ทำให้เรารู้สึก “ไม่ดีพอ” กับตัวเองทุกครั้งที่เห็น ถ้าใช่ ก็ถึงเวลาที่ต้อง “unfollow” หรือ “mute” เพื่อดูแลสุขภาพจิตของตัวเอง อย่าฝืนเสพอะไรที่ทำให้ใจเราต่ำลง เพียงเพื่อไม่อยากตกเทรนด์ 10. ใช้วันหนึ่งเป็น “วันไร้โซเชียล” เลือกวันหนึ่งในสัปดาห์ เช่น วันอาทิตย์ เป็น “วันไร้โซเชียล” แล้วทำกิจกรรมที่ไม่เกี่ยวกับมือถือเลย เช่น ทำงานบ้าน ไปคาเฟ่กับเพื่อน ออกกำลังกาย หรืออยู่เงียบๆ กับตัวเอง จะช่วยให้เรารู้ว่า ยังมีความสุขรูปแบบอื่นอีกมากที่ไม่ต้องใช้จอ เป็นการรีเฟรชใจที่ได้ผลมากกว่าที่คิด สรุปส่งท้าย: การพักจิตใจจากสื่อโซเชียลไม่ใช่การหนีโลก แต่คือการกลับมาดูแลตัวเองและแยกแยะว่าอะไรควรเข้าไปอยู่ในใจเรา และอะไรควรปล่อยผ่าน การรู้เท่าทันอารมณ์ตัวเองคือจุดเริ่มต้นของความสุขที่แท้จริง ลองให้เวลากับตัวเองบ้าง แล้วจะรู้ว่าความสงบที่ตามหานั้น ไม่ได้อยู่ในหน้าจอ แต่อยู่ในตัวเรามาตลอด Credit: ภาพหน้าปกจาก freepik/freepik Credit:ภาพที่ 1 Shuvro Mojumder/unsplash Credit:ภาพที่ 2 Brett Jordan/unsplash Credit:ภาพที่ 3 freepik/freepik Credit:ภาพที่ 4 Ben Collins/unsplash Credit:ภาพที่ 5 Jason Briscoe/unsplash Credit:ภาพที่ 6 eliottreyna/unsplash Credit:ภาพที่ 7 kira_severinova/unsplash Credit:ภาพที่ 8 Joel Muniz/unsplash Credit:ภาพที่ 9 Cathryn Lavery/unsplash Credit:ภาพที่ 10 benzoix/freepik Credit:ภาพที่ 11 Jarritos Mexican Soda/unsplash เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !