นักวิจัยทำแผนที่ “พรุ” ในไอร์แลนด์ แหล่งสำคัญช่วยซับคาร์บอนของโลก

นักวิจัยในไอร์แลนด์ เริ่มโครงการทำแผนที่ ป่าดินพรุ (peatlands) หรือบริเวณพื้นที่ที่มีลุ่มน้ำขังตลอดปี มีซากพืชทับถมกันอยู่ และมีลักษณะนุ่มคล้ายฟองน้ำ โดยกล่าวว่าพื้นที่ป่าพรุลักษณะนี้ มีความสำคัญในฐานะแหล่งดูดซับคาร์บอน และอาจเป็นพื้นที่สำคัญที่ช่วยต่อสู้กับภาวะโลกร้อนได้ด้วย

ไอร์แลนด์ เป็นประเทศที่มีพื้นที่เต็มไปด้วยดินพรุสีน้ำตาลเข้มเป็นหย่อม ๆ ซึ่งครอบคลุมพื้นที่อย่างน้อยร้อยละ 20 ของประเทศ ตามที่นักธรณีฟิสิกส์จากมหาวิทยาลัยกัลเวย์ (University of Galway) หนึ่งในผู้นำโครงการนี้กล่าว

พื้นที่ลักษณะนี้ นับเป็นแหล่งกักเก็บคาร์บอนชั้นเลิศ เนื่องจากเต็มไปด้วยซากของใบไม้หรือพืชพรรณต่าง ๆ ที่ช่วยให้ดูดซับคาร์บอนไว้ได้นานขึ้น ดังนั้นการที่นักวิจัยสามารถทำแผนที่ขอบเขตของป่าพรุที่แม่นยำ ก็จะช่วยทำให้มีข้อมูลในการดูแล และตัดสินใจจัดการผืนที่ดินลักษณะดังกล่าวได้ดีขึ้น

ด้วยเหตุนี้ ทีมวิจัยจึงได้พัฒนาแนวทางการทำแผนที่แบบใหม่ โดยอาศัยข้อมูลรังสีแกมมาที่วัดได้จากเซ็นเซอร์บนเครื่องบิน ที่บินสำรวจในระดับต่ำทั่วไอร์แลนด์มานานนับทศวรรษ ภายใต้โครงการสำรวจธรณีฟิสิกส์จากรัฐ 

เครื่องบินที่ว่านี้ จะบินในระดับความสูงที่ต่ำมากราว 60 เมตรในพื้นที่ชนบทและ 240 เมตรในเขตเมือง ซึ่งทำให้สามารถวัดค่ารังสีแกมมาได้อย่างแม่นยำ ส่วนเหตุที่ต้องเป็นรังสีแกมมานั้น เพราะโดยปกติหินและดินจะปล่อยรังสีธรรมชาติออกมาในปริมาณที่ต่างกัน แต่ดินพรุซึ่งเต็มไปด้วยสารอินทรีย์จะไม่ปล่อยรังสี ทำให้ง่ายต่อการแยกแยะ

โดยดินทั่วไปจะเกิดจากการผสมกันระหว่างเศษหิน น้ำ และอากาศ จึงมีแร่ธาตุ แต่ดินพรุเกิดจากการสลายตัวของพืช น้ำ และอากาศ และมีปริมาณคาร์บอนสูงมาก เมื่อดินพรุมีน้ำขัง คาร์บอนจะถูกเก็บไว้ในดิน แต่เมื่อน้ำถูกระบายออก ดินพรุก็จะปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกมา

ข้อมูลรังสีแกมมาที่เซ็นเซอร์วัดได้ จึงเป็นเครื่องมือสำคัญเพื่อช่วยระบุ “เขตเปลี่ยนผ่าน” คือบริเวณที่ดินเปลี่ยนจากดินพรุ เป็นดินที่มีแร่ธาตุเป็นหลัก ข้อมูลนี้ทำให้แผนที่มีความละเอียดสูงขึ้น และการระบุตำแหน่งที่ซ่อนอยู่ของดินพรุและขอบเขตของมัน ยังเป็นข้อมูลสำคัญในการคำนวณปัจจัยการปล่อยคาร์บอน ทำให้นักวิจัยมีข้อมูลสำหรับจัดการพื้นที่ได้ขึ้นด้วย

สำหรับโครงการสำรวจที่มีชื่อว่า เทลอัส (Tellus) ที่ได้รับทุนสนับสนุนจากรัฐนี้ เริ่มต้นขึ้นในปี 2011 และคาดว่าจะแล้วเสร็จภายในปีนี้