เศษซากอวกาศพุ่งชนยานเสินโจว-20 ส่งผลให้นักบินอวกาศจีน 3 นาย ต้องเลื่อนการกลับสู่โลกออกไปอย่างไม่มีกำหนด

5 พฤศจิกายนที่ผ่านมา เกิดเหตุไม่คาดคิดในวงโคจรโลก เมื่อ ยานอวกาศเสินโจว-20 (Shenzhou-20) ของจีนถูกสงสัยว่าชนเข้ากับเศษซากอวกาศขนาดเล็ก ส่งผลให้การเดินทางกลับสู่โลกของนักบินอวกาศจีน 3 นาย ต้องถูกเลื่อนออกไปอย่างไม่มีกำหนด เดิมทีลูกเรือของภารกิจนี้มีกำหนดกลับสู่โลกในวันที่ 5 พฤศจิกายน หลังปฏิบัติภารกิจนาน 6 เดือนบนสถานีอวกาศเทียนกง (Tiangong Space Station)

หน่วยงานอวกาศที่มีมนุษย์ควบคุมแห่งประเทศจีน (CMSA) ออกแถลงการณ์ระบุว่า “ยานอวกาศที่มีมนุษย์ควบคุมเสินโจว-20 ถูกสงสัยว่าถูกเศษซากในวงโคจรชนเข้า” ขณะนี้อยู่ระหว่างการประเมินผลกระทบและความเสี่ยง โดยการตัดสินใจเลื่อนกำหนดการกลับสู่โลกในครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อ “รับรองความปลอดภัยและสุขภาพของนักบินอวกาศ รวมถึงความสำเร็จของภารกิจ” อย่างไรก็ตาม หน่วยงานยังไม่ได้เปิดเผยเวลาที่เกิดการชนอย่างเป็นทางการ

สถานการณ์บนสถานีเทียนกง

นักบินอวกาศทั้งสามจากภารกิจเสินโจว-20 ได้แก่ เฉิน ตง (Chen Dong) ผู้บัญชาการภารกิจ, เฉิน จงรุ่ย (Chen Zhongrui) และ หวัง เจี๋ย (Wang Jie) ยังคงประจำการอยู่บนสถานีเทียนกง เพื่อทำงานร่วมกับลูกเรือชุดใหม่ของ เสินโจว-21 (Shenzhou-21) ซึ่งเดินทางมาถึงเมื่อวันที่ 31 ตุลาคมที่ผ่านมา เพื่อเริ่มภารกิจหมุนเวียนระยะเวลา 6 เดือน

เมื่อไม่กี่วันก่อน ทั้งสองทีมได้จัดพิธีส่งมอบตำแหน่งผู้บัญชาการ โดยเฉิน ตง ส่งมอบ “กุญแจสถานี” ให้กับ จาง ลู่ (Zhang Lu) ผู้บัญชาการชุดใหม่ของเสินโจว-21 ขณะเดียวกัน สื่อของรัฐรายงานว่า ลูกเรือทั้งสองชุดได้ร่วมรับประทานมื้ออาหารพิเศษ “ไก่อบจากเตาอบอวกาศเครื่องแรกของสถานี” ซึ่งเพิ่งติดตั้งโดยทีมเสินโจว-21 ถือเป็นสัญลักษณ์ของความก้าวหน้าในเทคโนโลยีครัวอวกาศของจีน

มาตรการรับมือและแผนฉุกเฉิน

ผู้เชี่ยวชาญด้านอวกาศชื่อดังของจีนที่ใช้ชื่อออนไลน์ว่า “Steed’s Scarf” (Yu Jun) เปิดเผยว่า "หากการประเมินพบว่าความเสียหายรุนแรงหรือมีความเสี่ยงต่อการกลับเข้าสู่โลก ทางการอาจเปิดใช้งาน “แผน B” ซึ่งหมายถึงการส่งยานสำรองขึ้นไปรับลูกเรือกลับมายังโลก"

ปัจจุบัน ยานอวกาศเสินโจว-22 (Shenzhou-22) และจรวด ลองมาร์ช 2F (Long March 2F) ได้ถูกเตรียมพร้อมไว้ในสถานะ “ปฏิบัติหน้าที่ฉุกเฉิน” เพื่อพร้อมเข้าช่วยเหลือได้ทันที หากจำเป็นต้องดำเนินการภารกิจกู้ภัยหรือนำลูกเรือกลับบ้านอย่างปลอดภัย

ข้อมูลภารกิจและผลงานของนักบินอวกาศ

ภารกิจเสินโจว-20 ถือเป็น ภารกิจที่มีมนุษย์ควบคุมครั้งที่ 9 ของจีนที่ส่งไปยังสถานีเทียนกง ซึ่งเริ่มก่อสร้างตั้งแต่เดือนเมษายน 2021 ผู้บัญชาการ เฉิน ตง เป็นนักบินอวกาศผู้ครองสถิติอยู่ในอวกาศยาวนานที่สุดของจีน รวมระยะเวลากว่า 380 วัน และเป็นผู้ที่ทำกิจกรรมนอกยาน (spacewalk) มากที่สุดถึง 6 ครั้ง

ในช่วง 6 เดือนของภารกิจ ทีมเสินโจว-20 ได้ออกปฏิบัติภารกิจนอกยาน (spacewalks) 4 ครั้ง เพื่อ ติดตั้งแผ่นป้องกันเศษซากอวกาศ (debris shields) และอุปกรณ์ภายนอกอื่น ๆ บนสถานี ซึ่งสะท้อนถึงบทบาทสำคัญของภารกิจนี้ต่อความปลอดภัยและการบำรุงรักษาสถานีเทียนกง

เมื่อกำหนดการกลับสู่โลกใหม่ได้รับการยืนยัน ยานเสินโจว-20 จะใช้ระบบร่มชูชีพลงจอดที่ ฐานตงเฟิง (Dongfeng Landing Site) ในเขตปกครองตนเองมองโกเลียใน ทางตอนเหนือของประเทศจีน

จีนยังคงเร่งเดินหน้าโครงการอวกาศที่มีมนุษย์ควบคุมอย่างต่อเนื่อง โดยตั้งเป้าส่งมนุษย์เหยียบพื้นผิวดวงจันทร์ให้ได้ภายในปี 2030 แม้นักบินอวกาศจีนจะยังไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าร่วมในสถานีอวกาศนานาชาติ (ISS) เนื่องจากข้อจำกัดทางกฎหมายของสหรัฐฯ แต่ทางการจีนยืนยันว่า สถานีเทียนกงจะเปิดรับความร่วมมือจากนานาชาติ ในอนาคต เพื่อสร้างระบบนิเวศอวกาศที่มีส่วนร่วมจากทั่วโลก